Ngăn chặn hiện tượng trốn vé, gây rối ở trạm thu phí đường bộ

Không mua vé, hành hung nhân viên

Ngày 20-10-2015, khi Trạm thu phí BOT quốc lộ 6 Hòa Lạc - Hòa Bình đặt tại thị trấn Lương Sơn chính thức hoạt động, một số người dân sống trong khu vực và chủ phương tiện đã khiếu nại, kiến nghị các cơ quan liên quan tính toán lại mức thu phí của dự án. Trước tình hình này, Bộ Giao thông vận tải (GTVT) đã nhiều lần họp với đại diện địa phương, nhà đầu tư và các bộ, ngành liên quan, xem xét kiến nghị của người dân để có biện pháp giải quyết phù hợp.

Trên cơ sở thống nhất giữa các bên, Bộ GTVT đã có văn bản kiến nghị Bộ Tài chính nghiên cứu, xem xét điều chỉnh, có phương án và cơ chế giảm trừ mức phí cho phương tiện thường xuyên qua trạm. Theo đó, xem xét điều chỉnh giảm 60% mức phí đối với xe dưới 12 chỗ, xe tải dưới bốn tấn (đối với vé tháng, vé quý) với điều kiện các phương tiện được đăng ký chính chủ của các hộ dân trên địa bàn thị trấn Lương Sơn và ba xã lân cận Lâm Sơn, Trường Sơn và Tân Vinh, đề xuất này áp dụng đến hết năm 2016.

Giám đốc Công ty TNHH BOT quốc lộ 6 (Hòa Lạc - Hòa Bình) Bùi Quang Bát cho biết, thực hiện ý kiến chỉ đạo trên, công ty đã tạm miễn phí khi lưu thông qua trạm đối với các đối tượng này. Đồng thời, công ty cũng đề nghị UBND, Công an huyện Lương Sơn xác minh cụ thể các đối tượng thuộc diện được tạm miễn phí để doanh nghiệp (DN) có cơ sở triển khai thực hiện bảo đảm sự thống nhất, minh bạch, cũng như hài hòa lợi ích của Nhà nước, nhà đầu tư và người dân trên cơ sở quy định của pháp luật. Cụ thể, đã có 689 xe của người dân địa phương và các cơ quan nhà nước liên quan được nhà đầu tư tạm chưa thu phí trong thời gian xem xét và giảm giá vé của nhà tài trợ vốn.

Việc tạm miễn phí đối với các chủ phương tiện có hộ khẩu thường trú trên địa bàn đã giúp tình hình an ninh - trật tự tại trạm thu phí tương đối ổn định. Tuy nhiên, thời gian gần đây, tình hình an ninh - trật tự tại trạm thu phí lại diễn biến phức tạp. Một số đối tượng không thuộc diện tạm miễn phí khi qua trạm đã không chấp hành việc mua vé, chửi bới, gây gổ với nhân viên thu phí, cố tình đâm gãy ba-ri-e, làm hư hỏng tài sản của DN, nhiều lần gây ùn tắc giao thông. Điển hình, trong hai ngày 6 và 7-8 vừa qua, một số lái xe cố tình đỗ xe tại các làn ca-bin, gây ùn tắc giao thông kéo dài. Đã có một số lái xe mạo danh người địa phương gây gổ, thậm chí hành hung nhân viên thu phí.

Lúc 8 giờ 30 phút ngày 11-8, khi được yêu cầu dừng xe mua vé, lái xe BKS 28A-011.58 cố tình không chấp hành, cho xe chạy thẳng, hành hung gây thương tích cho nhân viên bán vé. Nhiều lái xe khi qua trạm đã điều khiển phương tiện chạy với tốc độ cao, gây nguy hiểm tới tính mạng của nhân viên thu phí và ảnh hưởng trực tiếp tới doanh thu thu phí. Bên cạnh đó, qua rà soát, có hiện tượng các xe “né” trạm thu phí bằng cách đi vào đường liên xã, liên huyện làm mất an toàn giao thông, hư hỏng đường cũng như gây thất thu phí.

Bảo đảm hài hòa lợi ích Nhà nước, nhà đầu tư và người dân

Dự án đầu tư xây dựng đường Hòa Lạc - Hòa Bình và cải tạo, nâng cấp quốc lộ 6 đoạn Xuân Mai - Hòa Bình theo hình thức BOT có tổng mức đầu tư gần 3.000 tỷ đồng. Theo Thông tư số 122/2015/TT-BTC ngày 18-8-2015 của Bộ Tài chính, áp dụng năm mức thu phí hoàn vốn dự án, thấp nhất 25 nghìn đồng/lượt (xe dưới 12 chỗ, xe tải dưới hai tấn và các loại xe buýt vận tải khách công cộng), cao nhất 180 nghìn đồng/lượt (xe tải 18 tấn trở lên và xe công-ten-nơ 40 phít). Theo lộ trình, mức thu phí tại một số trạm, trong đó có trạm quốc lộ 6 được điều chỉnh tăng kể từ 0 giờ ngày 1-1-2016 với mức thấp nhất là 35 nghìn đồng/lượt, cao nhất 200 nghìn đồng/lượt (mức này đang được các trạm thu phí hoàn vốn dự án BOT trên phạm vi cả nước áp dụng).

Tuy nhiên, theo yêu cầu của Bộ GTVT, nhằm giảm áp lực đối với DN vận tải và xã hội, Công ty TNHH BOT quốc lộ 6 (Hòa Lạc - Hòa Bình) tạm thời lùi thời gian tăng phí từ ngày 1-1-2016 đến ngày 1-6-2016. Nhưng đến ngày 1-6 vừa qua, Chính phủ tiếp tục chỉ đạo, yêu cầu các DN BOT chưa tăng phí sử dụng đường bộ. Vì thế, dự án này vẫn đang áp dụng mức phí thấp so với nhiều dự án BOT trên cả nước. Vì thế, tình trạng chống đối, cố tình vượt trạm thu phí ngày càng tăng, cùng diễn biến phức tạp thời gian gần đây đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến doanh thu, gây nguy cơ “vỡ” phương án tài chính của DN.

Theo số liệu báo cáo giám sát trên hệ thống phần mềm quản lý thu phí về hiện tượng xe vượt trạm, tính từ ngày 1-1 đến ngày 27-7-2016, đã có hơn 311 nghìn lượt xe vượt trạm không nộp phí; trừ một số xe thuộc diện được miễn giảm, còn lại phần lớn là cố tình không mua vé. Đây là nguyên nhân chính làm giảm doanh thu thu phí. Theo báo cáo của Công ty TNHH BOT quốc lộ 6 (Hòa Lạc - Hòa Bình), doanh thu thu phí tính đến hết tháng 7 vừa qua chỉ đạt 60,5 tỷ đồng, bằng 48% kế hoạch theo phương án tài chính trong hợp đồng BOT (124 tỷ đồng). Đây là nguyên nhân khiến ngân hàng xem xét việc dừng giải ngân cho dự án. Theo hợp đồng đã ký, tiền thu phí (dự kiến 124 tỷ đồng) sẽ được đầu tư tuyến đường Hòa Lạc - Hòa Bình. Cuối tháng 7 vừa qua, Tổng cục Đường bộ Việt Nam thành lập đoàn kiểm tra công tác thu phí tại trạm, đã yêu cầu nhà đầu tư thực hiện nghiêm túc việc miễn giảm theo đúng quy định của pháp luật, phối hợp chính quyền địa phương có biện pháp ngăn chặn tình trạng các chủ phương tiện không chịu mua vé, chống thất thu, lãng phí và bảo đảm tính nghiêm minh của pháp luật.

Theo Phó Tổng Giám đốc Ban Quản lý dự án 2 (Bộ GTVT) Lưu Việt Khoa - đại diện cơ quan nhà nước có thẩm quyền tại dự án, sau khi xảy ra tình trạng một số đối tượng cố tình không mua vé, gây mất trật tự tại trạm thu phí này, Ban Quản lý dự án 2 đã phối hợp chặt chẽ với DN dự án và chính quyền tỉnh Hòa Bình, xây dựng phương án thu phí hợp lý đối với người dân trong khu vực; đồng thời, tuyên truyền vận động để người dân hiểu và ủng hộ chính sách chung. Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hòa Bình Bùi Văn Khánh cho biết: "Quan điểm của lãnh đạo tỉnh là bảo đảm hài hòa lợi ích của nhà đầu tư, Nhà nước và người dân. Chúng tôi đã chỉ đạo Công an tỉnh và UBND huyện Lương Sơn điều tra, nắm chắc diễn biến và ổn định tình hình trong khu vực, không để tái diễn tình trạng tương tự. Lực lượng chức năng trong tỉnh và chính quyền huyện Lương Sơn đã phân loại, khoanh vùng và nắm rõ đối tượng, sẽ có biện pháp xử lý kiên quyết đối với các đối tượng cố tình chống đối, vi phạm pháp luật.

Theo kế hoạch, trong tháng 8 này, UBND tỉnh sẽ tổ chức họp với các đơn vị liên quan, bàn biện pháp giải quyết, thống nhất với nhà đầu tư về các đối tượng được giảm giá vé, mức giảm bảo đảm đúng quy định của pháp luật. Chúng tôi sẽ chỉ đạo các cơ quan chức năng liên quan có biện pháp duy trì lực lượng, bảo đảm an ninh - trật tự, giải quyết các sự cố, xử lý kiên quyết, dứt điểm các trường hợp cố tình gây rối, vi phạm pháp luật. Đồng thời, chỉ đạo huyện Lương Sơn có biện pháp ngăn chặn phương tiện quá tải trọng tránh trạm thu phí đi vào các đường liên huyện, liên xã".