Năm 1946: Ðập tan âm mưu lật đổ chính quyền cách mạng non trẻ

Cách mạng Tháng Tám thành công, ngày 2-9-1945, Nhà nước ta ra đời. Sau khi thành lập Chính phủ liên hiệp, biết trước những khó khăn phức tạp của cuộc đấu tranh chống phản cách mạng, để thống nhất tổ chức và nhiệm vụ của ngành công an cả nước trong cuộc đấu tranh bảo vệ chính quyền cách mạng non trẻ, ngày 21-2-1946, Chủ tịch Hồ Chí Minh ký Sắc lệnh thành lập "Việt Nam công an vụ".

Tháng 6-1946, theo Hiệp ước Hoa - Pháp, quân Tưởng rút về nước, quân Pháp được vào miền bắc thay thế quân Tưởng. Bọn phản động tay sai của quân Tưởng, một số chạy theo sang Trung Quốc, một số ở lại làm tay sai cho Pháp. Chúng tập hợp lực lượng lập ra Quốc dân đảng Việt Nam do Vũ Hồng Khanh làm đảng trưởng, Trương Tử Anh là thường vụ. Dựa vào Pháp, bọn phản động ráo riết chống phá cách mạng rất quyết liệt.

Qua nhiều nguồn tin, cuối tháng 6-1946, Nha Công an T.Ư đã phát hiện sự câu kết giữa Pháp và bọn phản động Quốc dân đảng, nhưng chưa biết rõ ý đồ của chúng. Nha Công an họp bàn kế hoạch quét tất cả trụ sở Quốc dân đảng để khám phá âm mưu của chúng, nhưng Trung ương chỉ đạo việc trấn áp phải có chứng cứ cụ thể để khỏi mắc mưu khiêu khích của địch.

Thời gian này, Chủ tịch Hồ Chí Minh đang thăm nước Pháp và phái đoàn Chính phủ ta do Thủ tướng Phạm Văn Ðồng dẫn đầu đang dự Hội nghị Phông-ten-nơ-blô. Cụ Huỳnh Thúc Kháng, quyền Chủ tịch nước, giải quyết mọi công việc của đất nước.

Tin tức trinh sát của ta thu thập được liên tiếp báo về Nha Công an tình hình hoạt động ráo riết của bọn Quốc dân đảng. Ðặc biệt cơ sở của ta hoạt động trong trụ sở 132 Ðuy-vi-nhô (nay là Bùi Thị Xuân, Hà Nội) đã cung cấp nguồn tin bọn Quốc dân đảng đang khẩn trương in tài liệu, truyền đơn phản động. Khi ta đề nghị cơ sở lấy ra tài liệu phản động để làm chứng cứ thì không thể làm được, vì ở đó chúng canh gác rất nghiêm ngặt.

Trước tình hình đó, đêm 12-7-1946, Nha Công an quyết định: Bí mật đột nhập trụ sở 132 Ðuy-vi-nhô để lấy chứng cứ. Toàn bộ bọn phản động ở đây đã bị bắt. Ta tịch thu các loại tài liệu phản động như truyền đơn, khẩu hiệu, thông cáo chúng vừa in xong. Ðặc biệt, ta thu được bản tài liệu do Trương Tử Anh viết về "kế hoạch đảo chính Chính phủ Hồ Chí Minh". Theo kế hoạch này, đến ngày 14-7-1946, kỷ niệm Quốc khánh nước Pháp, chúng đề nghị Chính phủ ta cho diễu binh trên một số đường phố Hà Nội, bọn Quốc dân đảng sẽ ném lựu đạn vào quân lính da đen, gây đổ máu. Lấy cớ đó, Pháp sẽ đổ lỗi cho ta không giữ được an ninh, trật tự, chống lại quân đồng minh, và vào Bắc Bộ phủ bắt giữ các thành viên Chính phủ ta, tuyên bố đảo chính, lập ngay một chính phủ của Quốc dân đảng. Tại Pháp, Chủ tịch Hồ Chí Minh và phái đoàn Chính phủ ta sẽ bị bắt giữ.

Trước những bằng chứng rõ ràng, lực lượng công an phối hợp các lực lượng khác tiến công truy quét bọn phản cách mạng tại 40 trụ sở của chúng ở địa bàn Hà Nội. Tại trụ sở nhà số 7 phố Ôn Như Hầu (nay là Nguyễn Gia Thiều) ta bắt Phan Kích Nam và đồng bọn, giải thoát cho những người bị chúng bắt chưa kịp thủ tiêu, thu nhiều tài liệu phản động, dụng cụ tra tấn, dụng cụ làm bạc giả, thuốc mê và đào được sáu xác người bị chúng giết chôn ngay trong vườn. Tại nhà số 80 phố Quán Thánh, trong khi ta tiến hành khám xét, quân Pháp đưa xe tăng đến can thiệp, uy hiếp. Nhưng với những chứng cứ đầy đủ và sự đấu tranh của nhân dân, buộc Pháp phải rút lui. Ta thu nhiều tài liệu phản động và bắt 30 tên phản quốc. Tại nhiều nơi khác, ta truy lùng bọn Quốc dân đảng và bắt nhiều tên đang tìm cách lẩn trốn. Cùng với Hà Nội, công an nhiều địa phương cũng tiến hành truy quét bọn phản động.

Ðánh giá việc khám phá vụ án, đồng chí Trường Chinh, Tổng Bí thư của Ðảng viết: "Những vụ khám bắt trên đây có một tác dụng vô cùng quan trọng; nó lột mặt nạ bọn phản động bên trong, tay sai của bọn phản động bên ngoài, làm cho quốc dân luôn luôn tỉnh táo để khỏi mắc hợm bọn Việt gian đội lốt cách mạng, để ủng hộ chính phủ diệt trừ chúng. Nó lôi ra ánh sáng dư luận bọn giả danh chính trị, giả danh quốc gia, dân tộc và do đó, nó làm cho sự đoàn kết của các đảng phái yêu nước và của toàn dân ngày một chặt chẽ thêm".