Mô hình trồng rau nhíp trong vườn điều của đồng bào XTiêng

Anh Điểu Men ở thôn Sơn Lập, xã Thọ Sơn, huyện Bù Đăng (Bình Phước) là một trong những người tiên phong đưa cây lá nhíp từ rừng về nhà trồng xen trong vườn điều. Chia sẻ với chúng tôi, anh Điểu Men cho biết, “Ngày trước, người dân nơi đây thường vào rừng hái rau nhíp về bán hoặc làm thức ăn và thường bị lực lượng bảo vệ rừng ngăn cản. Đây là loại cây sống tự nhiên trong rừng mà bà con từ xa xưa đã quen sử dụng làm rau trong bữa ăn hằng ngày. Để có nguồn thực phẩm sạch, tôi lấy ít cây nhíp nhỏ về trồng thử trong vườn nhà, không ngờ nó có sức đề kháng cao và dễ thích nghi nên sinh trưởng, phát triển tốt. Vì thế, tôi bàn với vợ làm đất thành luống, rồi trồng xen giữa các hàng cây trong bốn sào điều. Hiện, gia đình có lá nhíp ăn và còn cung cấp cho các nhà hàng, quán ăn trên địa bàn huyện Bù Đăng...".

Chúng tôi được anh Điểu Men dẫn đi thăm vườn rau lá nhíp trồng xen trong vườn điều của gia đình. Vườn rau nhíp đang trong độ thu hoạch, tươi mơn mởn, từng hàng rau với nhiều nhánh, đọt sum suê nhìn rất hấp dẫn. Anh Điểu Men khoe, rau nhíp bán bình quân khoảng 80 nghìn đồng/kg, vào mùa khô, thiếu nước tưới, rau ít thì có thể bán từ 100 đến 120 nghìn đồng/kg. Tính ra, mỗi sào rau lá nhíp trồng xen trong vườn điều thu về hơn 10 triệu đồng/năm. Thế nhưng, hiện nay bán rau nhíp lúc nhiều, lúc ít, vì vậy trồng chủ yếu là để phục vụ gia đình và một phần bán cho khách quen có nhu cầu, các nhà hàng quán ăn, ở các chợ đầu mối trên địa bàn huyện.

Ngoài gia đình anh Điểu Men, gia đình chị Lê Thị Hồng cũng trồng xen rau nhíp trong ba sào điều. Theo kinh nghiệm nhiều năm gắn bó với rau nhíp, chị Hồng cho biết, rau nhíp phát triển nhanh, ít tốn công chăm sóc, chỉ cần tưới đủ nước vào mùa khô, lại không phải bón phân hay phun thuốc phòng trừ sâu bệnh. Sau một năm trồng sẽ cắt đồng loạt để cây ra nhánh, ngọn. Do trồng dưới tán điều nên đất giữ được độ ẩm, cho rau nhíp phát triển rất tốt...

Trao đổi với chúng tôi, Phó Chủ tịch Hội Nông dân xã Thọ Sơn Nguyễn Trường Sơn cho biết: Trong vài năm trở lại đây, nhiều hộ gia đình đã chủ động trồng xen nhiều loại cây, như tiêu, cà-phê… và nay là cây lá nhíp trong vườn điều. Trong các mô hình xen canh, thì trồng rau nhíp trong vườn điều là một trong những mô hình đặc trưng của người XTiêng nơi đây. Trên địa bàn xã Thọ Sơn hiện nay có khoảng 15 ha rau nhíp trồng xen điều, trong đó khoảng một phần hai diện tích trồng lâu năm, số còn lại người dân mới mở rộng trồng thêm. Giá trị kinh tế của rau nhíp cũng tương đối cao, giá dao động từ 50 đến 150 nghìn đồng/kg, tùy theo mùa. Mô hình trồng rau nhíp không chỉ giúp người dân có thêm nguồn thu, mà năng suất vườn điều cũng tăng thấy rõ.