Mì làng Chũ

Về Bắc Giang - thị xã nhỏ bé nằm phía bắc Hà Nội, bạn sẽ bất ngờ với thú ẩm thực độc đáo của người dân nơi đây. Bánh đa Kế, bún Đa Mai, rượu Làng Vân, gỏi cá Hiệp Hòa và họ nhắc đến một món ngon mới được đặt tên bằng chính nơi sinh ra nó – mì Chũ.

Thị trấn Chũ thuộc huyện Lục Ngạn tỉnh Bắc Giang, nằm cách Hà Nội khoảng 100 km về phía bắc. Nơi đây nổi tiếng với những mảnh đồi vải thiều sai trĩu quả và Hồ Khuôn Thần lãng mạn giữa bát ngát thông xanh. Ở đây cũng có những gia đình say sưa với nghề làm mì.

Cách thị trấn Chũ không đầy 1 km, làng Nam Dương nhỏ bé với trên trăm mái nhà lúc nào cũng xuất hiện những làn khói mỏng tang. Hầu như nhà nào làng Nam Dương cũng làm mì. Những gian bếp làng Nam Dương bao giờ lò cũng đỏ rực.

Những nếp nhà miền núi theo năm tháng thay đổi gần giống kiến trúc của người xuôi. Đồi vải, làm ruộng cộng với nghề làm mì đã cho ra đời ở đây những ngôi nhà 2, 3 tầng khang trang với đầy đủ tiện nghi sinh hoạt và giải trí...

Điều đặc biệt để mì Chũ ngon hơn các loại mì thông thường là mì được làm từ thứ gạo đồi của vùng Chũ có tên là bông hồng, gạo bông hồng khi được trồng ở đất đồi có cái vị đậm đà, dẻo dai vượt xa gạo bông hồng của vùng đồng bằng. Một điều quan trọng khác là do cách làm mì thủ công, cầu kỳ của người Nam Dương.

Gạo đem về nhặt sạch, vo kỹ, ngâm 8 tiếng rồi xay ra thành bột. Thứ bột dẻo dẻo, sánh sánh được lọc đi lọc lại nhiều lần rồi ủ lại qua đêm, sáng hôm sau tráng bánh. Một mẻ bánh thường có ít nhất 3 người chung tay chung sức, và mỗi người lại thạo một khâu riêng, người tráng bánh, người bóc bánh đặt vào khuôn, người đem phơi và cắt bánh thành những sợi mì đều đặn.

Người Nam Dương có thể “biến hóa” mì theo sở thích của người ăn. Người mua có hai sự lựa chọn: một là loại mì chín nhanh, hai là mì chín lâu, nhưng dù chín nhanh hay chín lâu thì mì vẫn có vị dai dai, vị ngọt bùi của gạo ngon khó quên, rất thích hợp cho những người sành ăn lẩu, thích món mì xào hay bát mì nấu đơn giản...

Mì Chũ đã lôi kéo được thị hiếu của người dân vùng Bắc Giang. Và từ Bắc Giang, mì Chũ trở thành món quà quê đặc sắc của người dân nơi đây làm quà biếu cho khách và người quen ngoài tỉnh. Những người đã từng ăn mì Chũ đều khẳng định sự khác biệt của nó so với các loại mì vẫn được bày bán đầy trong các cửa hàng.

Dù có từ lâu đời nhưng mì Chũ chỉ thực sự để lại ấn tượng cho người ăn cách đây vài năm. Khi mới xuất hiện, thứ mì gạo này cũng chìm nghỉm như những thứ mì gạo thông thường khác. Tuy nhiên theo thời gian, cùng với những ưu điểm nổi trội như cái ngọt của bột gạo bông hồng, cái dai dai không bị nhừ nát mà loại mì của thị trấn Chũ đã có tên và được biết đến trong cuộc sống đời thường của người dân quanh vùng.