4 nhà khoa học phát minh pin mặt trời và pin Lithium-ion nhận Giải thưởng chính VinFuture 2023

Minh chứng rõ ràng về sức lan tỏa và tác động toàn cầu

Giáo sư Sir Richard Henry Friend cho biết, sau ba năm tổ chức, Giải thưởng VinFuture đã minh chứng rõ ràng phạm vi sâu rộng, sức lan tỏa và tác động toàn cầu của tầm nhìn mà nó hướng đến.

“Niềm vui của chúng tôi càng tăng lên khi 2 trong số những Chủ nhân Giải thưởng Chính mùa đầu tiên, TS. Katalin Kariko và GS. Drew Weissman, đã được trao Giải Nobel Y Sinh năm nay. Công trình đột phá vào đầu những năm 2000 về công nghệ vaccine mRNA của họ đã có đóng góp rất lớn trong việc phát triển nhanh chóng và hiệu quả các loại vaccine chống Covid-19, yếu tố đóng vai trò quan trọng giúp đưa cuộc sống trở lại bình thường. Mặc dù Covid-19 không còn là tâm điểm như trước, nhưng công nghệ mRNA vẫn tiếp tục chứng minh tiềm năng to lớn và ứng dụng rộng rãi, ví dụ như trong việc phát triển các loại thuốc cá nhân hóa với chi phí phải chăng”, Giáo sư Sir Richard Henry Friend nói.

Giáo sư Sir Richard Henry Friend, Chủ tịch Hội đồng Giải thưởng VinFuture phát biểu khai mạc. (Ảnh: THÀNH ĐẠT)

Theo Chủ tịch Hội đồng Giải thưởng, Lễ trao giải VinFuture diễn ra ngay sau Hội nghị khí hậu COP28 năm nay, tổ chức tại Các Tiểu Vương quốc Ả Rập Thống nhất. Mặc dù đã có những dự báo bi quan, thỏa thuận cuối cùng đạt được trong Hội nghị năm nay đã lần đầu tiên kêu gọi tất cả các quốc gia chuyển đổi và dần dần từ bỏ sử dụng nhiên liệu hóa thạch.

Việc nhìn nhận rằng cần phải được mục tiêu này là điều là rất quan trọng, nhưng quan trọng hơn nữa là tất cả chúng ta đều cần tìm ra giải pháp để hiện thực hóa mục tiêu đó, thông qua các công nghệ mới để tạo ra, lưu trữ và sử dụng năng lượng hiệu quả. Một ví dụ điển hình là sự chuyển đổi nhanh chóng sang xe điện, như đã được thảo luận tại tọa đàm về ‘giao thông xanh’ do Quỹ VinFuture tổ chức vào đầu tuần này.

“Đội ngũ Quỹ VinFuture tại Hà Nội đã làm việc không mệt mỏi từ tháng 1 để hỗ trợ Hội đồng Sơ khảo và Hội đồng Giải thưởng. Năm nay, chúng tôi đã nhận được hơn 1,300 đề cử đến từ khắp các châu lục và từ mọi lĩnh vực đổi mới. Phạm vi tiếp cận toàn cầu này mang lại cho Giải thưởng VinFuture một vị thế đặc biệt.

Chúng tôi, những thành viên Hội đồng Giải thưởng và Hội đồng Sơ khảo, rất vui mừng được gặp những Chủ nhân Giải thưởng năm nay tại Hà Nội vào buổi tối nay. Tất cả quý vị là minh chứng khẳng định tầm nhìn của Giải thưởng VinFuture và chúng tôi chào mừng các bạn đến với cộng đồng VinFuture toàn cầu. Tôi xin chúc mừng tất cả những người đã cùng nhau xây dựng nên Quỹ VinFuture, đặc biệt là tầm nhìn của hai Nhà sáng lập và xin chúc mừng các Chủ nhân Giải thưởng VinFuture năm nay”, Giáo sư Sir Richard Henry Friend bày tỏ.

Mỗi công trình được xướng tên là niềm kỳ vọng lớn lao cho cuộc sống tốt đẹp của loài người trên khắp hành tinh

Phát biểu tại Lễ trao giải, thay mặt Đảng, Nhà nước và nhân dân Việt Nam, Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng vui mừng chào đón các đại biểu, các nhà khoa học từ nhiều nơi trên thế giới đã đến Hà Nội - Thủ đô của nước Việt Nam nghìn năm văn hiến, đất nước của lòng hòa hiếu, mến khách và yêu chuộng hòa bình, để cùng vinh danh các nhà khoa học, tác giả những công trình nghiên cứu xuất sắc mang lại lợi ích và thúc đẩy sự tiến bộ của nhân loại.

Chủ tịch nước bày tỏ tin tưởng, mỗi công trình được xướng tên ở Lễ trao Giải thưởng VinFuture lần này sẽ là niềm kỳ vọng lớn lao cho cuộc sống tốt đẹp của hàng trăm triệu và có thể là hàng tỷ con người trên khắp hành tinh.

Chủ tịch nước cho biết, thế giới đang thay đổi nhanh chóng, với nhiều nguy cơ, thách thức đe dọa con người: biến đổi khí hậu, chiến tranh, xung đột, bệnh tật... Bối cảnh đó đòi hỏi con người phải dũng cảm vượt qua những giới hạn, rào cản, định kiến để cùng hợp tác với tầm nhìn rộng mở, tìm kiếm những giải pháp hữu ích mang tính toàn cầu cho một hành trình phát triển mới, bền vững và nhân văn.

Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng phát biểu tại Lễ trao giải VinFuture 2023. (Ảnh: THÀNH ĐẠT)

“Sứ mệnh quan trọng này lại tiếp tục đặt lên vai của những nhà khoa học mang trong mình sức mạnh của tri thức và tình yêu nhân loại, những người nắm giữ chìa khóa để khai mở cách giải quyết những bài toán đang đặt ra trên con đường phát triển của mỗi quốc gia và nhân loại”, Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng nói.

Chủ tịch nước bày tỏ sự trân trọng, chúc mừng và hoan nghênh tâm huyết của những nhà sáng lập Giải thưởng VinFuture, với tầm nhìn mang tính toàn cầu, cách tiếp cận “chung sức toàn cầu”, cổ vũ, tôn vinh những nhà khoa học có công trình nghiên cứu xuất sắc, công nghệ đột phá, mang tính ứng dụng cao, hướng đến cuộc sống tốt đẹp hơn cho nhiều người đã tạo ra sự kết nối rộng lớn với cộng đồng khoa học thế giới.

Theo Chủ tịch nước, từ lần trao giải đầu tiên đến nay, với sứ mệnh “Khoa học phụng sự nhân loại” theo đuổi 4 giá trị cốt lõi là: Bình đẳng - Toàn cầu - Bền vững và Tiên phong, Giải thưởng đã phát triển liên tục về chất lượng, số lượng và sự đa dạng, cho thấy sức hấp dẫn, ảnh hưởng, uy tín quốc tế ngày càng tăng.

Chủ tịch nước nhấn mạnh, giá trị của Giải thưởng là sự khuyến khích, cổ vũ tinh thần khoa học, sự khiêm tốn và lòng cầu thị, sự dũng cảm vượt qua thách thức, vượt lên những rào cản, giới hạn, tư duy thông thường để sáng tạo, phụng sự con người.

Chủ tịch nước bày tỏ tin tưởng, mỗi công trình được xướng tên ở Lễ trao Giải thưởng VinFuture lần này sẽ là niềm kỳ vọng lớn lao cho cuộc sống tốt đẹp của hàng trăm triệu và có thể là hàng tỷ con người trên khắp hành tinh. (Ảnh: THÀNH ĐẠT)

Chủ tịch nước cho biết, để hiện thực hóa khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc, cần khơi dậy các nguồn lực, vượt qua các thách thức, trong đó có những thách thức toàn cầu và những vấn đề nội tại cần phải giải quyết. Trên con đường đó, khoa học công nghệ cùng với giáo dục - đào tạo được coi là quốc sách hàng đầu, là mục tiêu, động lực quan trọng cho sự phát triển nhanh và bền vững.

“Khoa học công nghệ được kỳ vọng sẽ tạo ra sự phát triển vượt bậc về kinh tế, xã hội, tăng năng suất lao động, chuyển đổi cơ cấu kinh tế, nâng cao tiềm lực quốc gia và chất lượng đời sống vật chất, tinh thần cho nhân dân”, Chủ tịch nước nói.

Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng bày tỏ tin tưởng, trên hành trình phát triển, tham gia có trách nhiệm vào cộng đồng quốc tế, tiếp thu và kế thừa những thành quả của tri thức và khoa học tiến bộ, Việt Nam luôn có sự đồng hành, đoàn kết, hợp tác, chia sẻ và ủng hộ của bạn bè tiến bộ trên khắp thế giới. Những giải pháp khoa học hữu ích luôn là những tham khảo tốt cho Việt Nam. “Một đất nước Việt Nam giàu mạnh dựa trên nền tảng khoa học công nghệ sẽ có đóng góp nhiều hơn cho khu vực và thế giới”, Chủ tịch nước khẳng định.

Hai Nhà sáng lập Quỹ VinFuture là ông Phạm Nhật Vượng và phu nhân - bà Phạm Thu Hương trao những đóa hoa sen - một loài hoa biểu tượng của Việt Nam - như một lời tri ân sâu sắc nhất từ VinFuture gửi đến các thành viên Hội đồng Giải thưởng và Hội đồng sơ khảo VinFuture 2023.

Các thành viên Hội đồng Giải thưởng VinFuture 2023 gồm: Giáo sư Sir Richard Henry Friend, FRS: Đại học Cambridge, chủ nhân giải thưởng Millennium Technology 2010; Tiến sĩ Padmanabhan Anandan: Cố vấn về chủ đề Trí tuệ nhân tạo (AI) vì lợi ích xã hội cho Quỹ Bill và Melinda Gates và Phòng thí nghiệm sức khỏe toàn cầu (Hoa Kỳ); Giáo sư Jennifer Tour Chayes: Hiệu trưởng Trường Công nghệ Thông tin, Khoa học Dữ liệu và Xã hội, Đại học California, Berkeley (Hoa Kỳ); Giáo sư Pascale Cossart: nguyên Trưởng khoa Tế bào, Viện nghiên cứu Pasteur và Thư ký trọn đời, Viện Hàn lâm Khoa học Pháp (Pháp);

Giáo sư Đặng Văn Chí, Giáo sư Xuất sắc Bloomberg về Y học Ung thư, Đại học Johns Hopkins và Giám đốc khoa học, Viện Nghiên cứu Ung thư Ludwig (Hoa Kỳ); Tiến sĩ Xuedong Huang: Giám đốc Công nghệ, Tập đoàn Zoom; Giáo sư Daniel Kammen: Giáo sư James & Katherine Lau về Phát triển bền vững, Đại học California, Berkeley;

Giáo sư Gérard Albert Mourou: Đại học Bách khoa Pháp École Polytechnique, Chủ nhân giải thưởng Nobel 2018; Giáo sư Sir Kostya S. Novoselov, FRS: Đại học Manchester, Giáo sư Tan Chin Tuan Centennial tại Đại học Quốc gia Singapore, Chủ nhân giải thưởng Nobel 2010; Giáo sư Michael Eugene Porter: Đại học Harvard, "cha đẻ" của lý thuyết về chiến lược cạnh tranh trong kinh tế hiện đại, thành viên danh dự Hội đồng Giải thưởng;

Giáo sư Leslie Gabriel Valiant, FRS: Giáo sư T. Jefferson Coolidge về Khoa học máy tính và Toán ứng dụng, Đại học Harvard, Chủ nhân giải thưởng A.M.Turing Award 2010; Giáo sư Vũ Hà Văn: Giáo sư Percey F. Smith Professor ngành Toán học và Giáo sư Khoa học Dữ liệu, Đại học Yale; Giáo sư Soumitra Dutta - Thành viên mới Hội đồng Giải thưởng năm 2023: Ông hiện đang là Hiệu trưởng Trường Kinh doanh Saïd, Đại học Oxford (Vương quốc Anh).

Giải đặc biệt cho nhà khoa học đến từ các nước đang phát triển được trao cho hai Giáo sư: Giáo sư Gurdev Singh Khush, Đại học California, Davis, Hoa Kỳ và Giáo sư Võ Tòng Xuân, Trường Đại học Nam Cần Thơ, Việt Nam cho những đóng góp quan trọng trong việc phát minh và phổ biến nhiều giống lúa năng suất cao-kháng bệnh tốt, góp phần bảo đảm an ninh lương thực toàn cầu.

Đồng Chủ tịch Hội đồng sơ khảo, Giáo sư Nguyễn Thục Quyên và Giáo sư Albert Pisano trao cup và chứng nhận đến hai nhà khoa học đạt giải. (Ảnh: THÀNH ĐẠT)

Bày tỏ vinh dự khi nhận giải thưởng VinFuture danh giá, Giáo sư Gurdev cho biết, qua 25 năm công tác tại các viện nghiên cứu gạo quốc tế, các giống gạo mới mà ông phát triển có năng suất cao hơn 2 lần so với giống gạo truyền thống, nhờ đó góp phần vào việc đạt những thành quả mới trong cách mạng xanh cũng như nỗ lực bảo đảm an ninh lương thực toàn cầu.

Giáo sư Võ Tòng Xuân, thay mặt người vợ quá cố, các đồng nghiệp và sinh viên tại trường Cao đẳng Nông nghiệp Cần thơ cùng hàng triệu người nông dân vùng châu thổ sông Cửu Long, bày tỏ vinh dự và vui mừng với sự công nhận từ Hội đồng Giải thưởng VinFuture và sự ủng hộ mạnh mẽ đưa vào sử dụng các giống gạo mới để đa dạng hóa sản xuất nông nghiệp ở vùng đồng bằng sông Cửu Long.

"Nỗ lực này giúp chúng ta đạt năng suất lúa cao hơn, cải thiện sinh kế cho người trồng lúa gạo ở khu vực này. Vì vậy, chúng ta đã có thể đóng góp vào sự vươn lên của Việt Nam trở thành một trong ba quốc gia xuất khẩu gạo hàng đầu thế giới", Giáo sư Võ Tòng Xuân nói.

Giải đặc biệt dành cho các nhà khoa học nghiên cứu các lĩnh vực mới vinh danh 4 nhà khoa học: Giáo sư Daniel Joshua Drucker (người Canada), Giáo sư Joel Francis Habener (người Mỹ), Giáo sư Jens Juul Holst (Đại học Copenhagen, Đan Mạch); Phó Giáo sư Svetlana Mojsov (Đại học Rockefeller, Hoa Kỳ).

Giáo sư Sir Richard Henry Friend - Chủ tịch Hội đồng Giải thưởng trao cúp, bằng chứng nhận và hoa đến các nhà khoa học đạt giải. (Ảnh: THÀNH ĐẠT)

Các nhà khoa học đã có công trình tiên phong khám phá vai trò của peptide giống glucagon-1, là nền tảng cho các phương pháp điều trị bệnh tiểu đường và béo phì hiệu quả, và giúp thúc đẩy các liệu pháp điều trị mới đối với các bệnh thoái hóa thần kinh, góp phần kiến tạo một thế giới khỏe mạnh hơn.

Vì lý do sức khỏe, Giáo sư Joel Francis Habene đã không thể có mặt tại Lễ trao giải.

Phát biểu tại lễ trao giải, Giáo sư Daniel Joshua Drucker nêu rõ, sự công nhận của VinFuture là thành quả kết tinh của hàng nghìn các nghiên cứu sinh, tình nguyện viên, người tham gia thử nghiệm và bệnh nhân, người tình nguyện tham gia vào các thử nghiệm lâm sàng. Giáo sư cho biết, gần đây Tạp chí khoa học đã coi phát minh peptide là phát minh của năm, là nền tảng cải thiện sức khỏe toàn cầu.

Chân dung 3 nhà khoa học được vinh danh. (Ảnh: THÀNH ĐẠT)

Phó giáo sư Svetlana Mojsov bày tỏ vinh dự nhận giải thưởng VinFuture, cùng sự vui mừng khi những công trình nghiên cứu của mình và đồng nghiệp đem lại ảnh hưởng tích cực cho cuộc sống nhiều người dân.

Cũng không giấu được niềm vui khi nhận giải, Giáo sư Jens Juul Holst hy vọng sáng kiến glucagon-1 sẽ được tận dụng trong tương lai, qua đó thực sự giải quyết được vấn đề sức khỏe mà nhân loại đang gặp phải.

(Ảnh: THÀNH ĐẠT)

Nữ ca sĩ Katy Perry chính là chủ nhân của những giải thưởng âm nhạc lớn trên thế giới, cô sở hữu cho mình những con số ấn tượng trong hành trình sự nghiệp 20 năm qua. Thông qua âm nhạc, cô đã mang tới thông điệp về tinh thần, ý chí mạnh mẽ của phái nữ cũng như tình yêu vô điều kiện với đam mê khoa học và sáng tạo.

Giải đặc biệt dành cho Nhà khoa học nữ được trao cho Giáo sư Susan Solomon (Viện Công nghệ Massachusetts, Hoa Kỳ) cho việc khám phá cơ chế gây suy giảm tầng ozone ở Nam Cực, góp phần thúc đẩy Nghị định thư Montreal.

Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà trao cúp và bằng chứng nhận cho nhà khoa học đạt Giải thưởng dành cho Nhà khoa học nữ. (Ảnh: THÀNH ĐẠT)

Đây là một trong những hiệp định quốc tế thành công nhất trong việc giải quyết vấn đề môi trường toàn cầu, giúp đạt được sự đồng thuận trên toàn thế giới để loại bỏ dần các chất gây hại cho tầng ozone như CFC, giúp giảm lượng lớn phát thải khí nhà kính trên toàn cầu.

Những hiểu biết sâu sắc và khả năng lãnh đạo của bà đã định hình các mô hình khoa học và chính sách quốc tế, đóng góp to lớn cho các nỗ lực bảo vệ môi trường toàn cầu.

Chia sẻ cảm xúc khi nhận giải thưởng, Giáo sư Susan Solomon bày tỏ, đây thật sự là một niềm vinh hạnh to lớn với bà.

Giáo sư Susan Solomon phát biểu cảm nghĩ sau khi nhận giải thưởng. (Ảnh: THÀNH ĐẠT)

"Tôi cảm thấy thật sự may mắn khi 29 tuổi khi chúng tôi bắt đầu tham gia tìm hiểu lỗ thủng tầng ozone. Và hiện nay, tôi được đứng ở đây và nói với các bạn hiện lỗ thủng tầng ozone đang có dấu hiệu phục hồi. Đây là kết quả chúng ta - tất cả người dân trên thế giới chung tay kiểm soát chất hóa học làm hại tầng ozone", Giáo sư Susan Solomon nói.

Bà gửi lời cảm ơn tới các nhà đồng sáng lập quỹ và giải thưởng VinFuture đã góp phần tạo động lực cho nữ nhà khoa học và giúp phụ nữ nghiên cứu khoa học.

Giải thưởng lớn nhất – Giải thưởng chính VinFuture trị giá 3 triệu USD vinh danh 4 nhà khoa học: Giáo sư Martin Andrew Green (Australia); Giáo sư Stanley Whittingham (người Mỹ gốc Anh); Giáo sư Rachid Yazami (Maroc), Giáo sư Akira Yoshino (Nhật Bản) cho phát minh đột phá, kiến tạo nền tảng bền vững cho năng lượng xanh thông qua việc sản xuất bằng pin mặt trời và lưu trữ bằng pin Lithium-ion.

Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng trao Giải thưởng chính VinFuture 2023 cho 4 nhà khoa học. (Ảnh: THÀNH ĐẠT)

Đây là công nghệ đã mở ra tiềm năng mới, giúp khai thác năng lượng sạch và vô tận từ bầu trời. Đó cũng là công nghệ giúp mở ra một kỷ nguyên mới cho lĩnh vực lưu trữ năng lượng và tái tạo năng lượng, giúp mọi người trên thế giới có thể tiếp cận và sử dụng năng lượng xanh, bền vững.

Giáo sư Martin Andrew Green nói: "Tôi vô cùng vinh dự được nhận giải thưởng Chính của Vinfuture 2023. Tôi xin gửi lời cảm ơn nhà khoa học tại đây và nhà khoa học khắp nơi trên thế giới, giúp ta chuyển dịch sang năng lượng xanh.

Giáo sư Martin Andrew Green phát biểu. (Ảnh: THÀNH ĐẠT)

Ông không quên gửi lời cảm ơn người vợ "là nguồn năng lượng tái tạo của riêng tôi, người đã luôn hỗ trợ tôi trong suốt hành trình qua trong việc nghiên cứu năng lượng mặt trời".

Giáo sư Stanley Whittingham chia sẻ: "Tôi xin gửi lời cảm ơn tới những người đồng nghiệp của mình và nhà khoa học trong lĩnh vực năng lượng tái tạo, hướng tới hệ sinh thái bền vững hơn, giúp tăng cường sức khỏe thế hệ con cháu trong tương lai. Tôi hy vọng các bạn cùng tôi vượt qua thách thức biến đổi khí hậu".

Giáo sư Stanley Whittingham phát biểu. (Ảnh: THÀNH ĐẠT)

Giáo sư Rachid Yazami cho biết ông thật sự tự hào được nhận Giải thưởng Chính của VinFuture 2023. "Tôi xin gửi lời cảm ơn tới những người đã đào tạo tôi, bạn bè, cha mẹ, gia đình tôi có mặt cùng tôi ở đây. Tất nhiên, tôi gửi lời cảm ơn tới người sáng lập quỹ VinFuture, đội ngũ Hội đồng Giải thưởng, Hội đồng Sơ khảo đã công nhận tôi".

Giáo sư Rachid Yazami phát biểu. (Ảnh: THÀNH ĐẠT)

"Công nghệ pin Lithium-ion được sử dụng với số lượng lớn và tăng dần qua các năm và tương lai nằm ở phương tiện xe chạy điện. Hy vọng năm sau tới Việt Nam tôi chứng kiến nhiều xe điện hơn nữa, không khí trong lành hơn và đây là điều tốt đẹp cho tương lai của chúng ta", ông nói.

Giáo sư Akira Yoshino cũng cho biết ông vinh dự và tự hào nhận giải thưởng chính của VinFuture 2023. "Pin Lithium-ion nhỏ nhẹ có thể sạc được là công cụ để chúng ta thúc đẩy xã hội linh động hơn, bền vững hơn. Tới nay, pin này đang dần đóng vai trò quan trọng hơn tạo nên một tương lai bền vững, xã hội bền vững. Tôi tin là như vậy và đây sẽ chính là công cụ để dẫn dắt chúng ta hướng tới sự phát triển ngày càng bền vững. Đây là điều tôi luôn luôn tin tưởng".