Lặng thầm những chiến công

Phá án từ những trang hồ sơ

Được thành lập từ năm 1958, lực lượng Hồ sơ Nghiệp vụ Cảnh sát đã bắt đầu tập hợp thông tin qua tư liệu kháng chiến. Năm 1975, trước khi giải phóng miền nam, thực hiện chủ trương của Bộ Công an, Cục Hồ sơ đã kịp thời thu hồi, quản lý, thống kê và khai thác hồ sơ, tài liệu của Mỹ-ngụy, phân loại hồ sơ, nhằm phát hiện những đối tượng nguy hiểm còn lẩn trốn, ẩn náu, kể cả các băng cướp chuyên nghiệp, tội phạm hình sự khét tiếng. Từ năm 1987, Cục Hồ sơ Nghiệp vụ Cảnh sát (C53) được thành lập trên cơ sở chia tách từ Cục Hồ sơ. Trong suốt chặng đường hình thành và phát triển, tập thể cán bộ, chiến sĩ Cục C53 đã âm thầm, lặng lẽ hỗ trợ đắc lực các đơn vị nghiệp vụ phá nhiều vụ án tưởng chừng rơi vào bế tắc.

Mới đây, trong vụ án giết sáu người trong một gia đình tại Bình Phước (tháng 7 - 2015), Bộ Công an đã tập trung lực lượng, huy động nhiều cán bộ giỏi, có kinh nghiệm tham gia công tác khám nghiệm, trinh sát, điều tra... Thiếu tướng Nguyễn Huy Mạ, Cục trưởng C53 cho biết: Nhận chỉ đạo của ban chuyên án, lực lượng hồ sơ nghiệp vụ đã khẩn trương có mặt tại hiện trường. Qua khám nghiệm, có khoảng hơn 70 mẫu vân tay được ghi nhận, do khi phát hiện vụ án xảy ra, ngoài người nhà thì một số công nhân cũng vào khu vực hiện trường để lo giúp gia đình nạn nhân, trước khi hiện trường vụ án bị phong tỏa để phục vụ điều tra. Khi hai đối tượng Nguyễn Hải Dương và Vũ Văn Tiến bị bắt, rất nhiều thông tin trái chiều cho rằng đó chưa hẳn là hung thủ. Với sự tập trung cao độ và trách nhiệm trước nhân dân cả nước, cán bộ, chiến sĩ Cục C53 đã xác định, việc bắt giữ hoàn toàn đúng người. Theo đó, với những chứng cứ đã thu được tại hiện trường cũng như từ các đối tượng, trong đó có IPAD, điện thoại di động, quần áo của nạn nhân đều trùng khớp. Không vụ án nào giống vụ án nào, nhưng chúng đều có những “quy luật” như động cơ, cách thức gây án… Thiếu tướng Mạ chia sẻ.

Trong vụ giết người xảy ra tại Bắc Giang đầu năm 2015, lực lượng hồ sơ đã phục vụ đắc lực công tác điều tra, khám phá vụ án. Trưa 26-1-2015, tại khu vực ụ để máy bay sân bay Kép (thôn Dinh, xã Tân Thịnh, huyện Lạng Giang), người dân phát hiện thi thể một người đàn ông có nhiều thương tích nằm gần chiếc xe ô-tô. Nạn nhân là anh Hoàng Văn Phúc (SN 1968, trú tại huyện Hữu Lũng, tỉnh Lạng Sơn) bị 20 vết thương gây ra bởi vật sắc nhọn dẫn đến tử vong. Anh Phúc là người trông coi đền Quan giám sát tại xã Hòa Lạc; đứng tên sở hữu chiếc xe ô-tô trên, thường chở khách đi tham quan đền. Qua điều tra, cơ quan công an xác định, khoảng 9 giờ sáng 26-1-2015, có hai thanh niên đến thuê anh Phúc chở về huyện Lạng Giang với giá 500 nghìn đồng. Khi đi đến địa phận xã Tân Thịnh (huyện Lạng Giang), anh Phúc bị hai thanh niên khống chế, dùng dao đâm nhiều nhát. Sau khi gây án, các đối tượng đã lấy đi một số tài sản của anh Phúc.

Nhận được yêu cầu tra cứu của Phòng PC53 Công an tỉnh Bắc Giang, lãnh đạo Cục C53 đã chỉ đạo các đơn vị khẩn trương tra cứu, đối chiếu dấu vết trên hệ thống nhận dạng VAFIS và hồ sơ, tàng thư nghiệp vụ. Sau gần hai giờ tìm kiếm, rạng sáng 1-2-2015, Cục C53 đã xác định dấu vết vân tay tại hiện trường vụ án là của Triệu Văn Quân (SN 1990, thường trú tại huyện Hữu Lũng) và Dương Văn Tiệp (24 tuổi, cùng trú ở Hữu Lũng), chúng đã bỏ trốn sau khi gây án.

Mở rộng vụ án, Công an tỉnh Bắc Giang phát hiện em dâu anh Phúc là Nguyễn Thị Lan (45 tuổi) và người giúp việc là Vi Thị Hiền (46 tuổi, cùng trú tại huyện Hữu Lũng) có liên quan vụ án. Lan khai nhận, do mâu thuẫn với anh chồng, cho nên đã bàn với đối tượng Hiền thuê hai đối tượng Quân và Tiệp “dằn mặt” anh Phúc. Tuy nhiên, hai tên này đã “quá tay” với nạn nhân…

Nỗ lực đầy tình người

Nhiều năm qua, với sự phối hợp, giúp đỡ của Cục C53, chương trình "Như chưa hề có cuộc chia ly" (Đài Truyền hình Việt Nam) đã giúp nhiều gia đình tìm được người thân bị thất lạc hoặc thông tin, ảnh chân dung người thân. Đặc biệt, một số gia đình liệt sĩ đã đề nghị Cục C53 tìm ảnh chân dung liệt sĩ. Một cán bộ Cục C53 chia sẻ: Chúng tôi từng dự một số buổi lễ trao di ảnh liệt sĩ, diễn ra tại trụ sở Cục C53. Chứng kiến niềm vui vỡ òa và xúc động của thân nhân liệt sĩ khi nhận bức ảnh chân dung (để tưởng nhớ, thờ cúng), được lồng khung kính trang trọng, mới cảm nhận rõ giá trị tinh thần to lớn mà cán bộ, chiến sĩ lực lượng Hồ sơ nghiệp vụ Cảnh sát đã tìm được giúp người dân.

Bằng mọi nỗ lực, Cục C53 sẽ tra cứu, nếu có ảnh liệt sĩ, người thân bị mất tích trong tàng thư, lực lượng sẽ tìm và trao tặng gia đình họ. Ðến nay, Cục C53 đã tra cứu, xác minh giúp tìm ra gần 100 trường hợp thất lạc để đoàn tụ với người thân. Một câu chuyện cảm động khác về nguyện vọng tìm ảnh mẹ của một người con có cha là liệt sĩ, mồ côi lúc sáu tuổi trong chiến tranh. Chị ấy đã không lập bàn thờ cho đến năm 2003, vì không nỡ thờ ảnh cha mà không có ảnh mẹ bên cạnh. Chị cho biết: "Tìm được ảnh mẹ (nhờ những chiến sĩ Cục C53 tra cứu tàng thư), tôi thấy mẹ tôi như sống lại".

Vài năm gần đây, Cục C53 còn nhận được đề nghị của một số gia đình tìm di ảnh người thân là phạm nhân đã mất. Thiếu tướng Nguyễn Huy Mạ và lãnh đạo Cục C53 khẳng định: Nghĩa tử là nghĩa tận. Như trường hợp của bà Lương Thị Diệu (huyện Cẩm Xuyên, Hà Tĩnh) đề nghị tìm di ảnh của chồng là Nguyễn Trọng Tuần (SN 1957), bị Tòa án nhân dân tỉnh Hà Tĩnh xử 10 năm tù, chấp hành án tại Trại giam Đồng Sơn, Quảng Bình (mất ngày 19-9-1997); hay như anh Ngô Tuấn Dũng (quận Tây Hồ, TP Hà Nội) đề nghị tìm ảnh bố đẻ là Ngô Thành Lâm (SN 1938 hoặc 1942), bị bắt tập trung cải tạo năm 1980 ở Trại giam Ba Sao, Hà Nam và mất ngày 29-5-1981. Qua tra cứu, cán bộ hồ sơ tìm được ảnh ông Ngô Thành Lâm trong danh chỉ bản lập năm 1980 tại Công an tỉnh Hải Hưng… Từ hai kết quả trên, ảnh của ông Ngô Thành Lâm và ông Nguyễn Trọng Tuần đã được cán bộ C53 phóng to, chỉnh sửa ảnh, thay cà-vạt, áo com-plê và đưa vào khung cỡ ảnh thờ, trao tặng gia đình trong niềm xúc động ngập tràn.