Các chuyên gia của Tổ chức Bảo tồn động thực vật hoang dã quốc tế tại Việt Nam (FFI) và Chi cục Kiểm lâm Lào Cai vừa phát hiện một loài cây có tên gọi Bách tán Đài Loan (tên khoa học là Taiwania crytomerioides), tiếng địa phương gọi là Tra Câu (hay Thông chua) tại vùng núi huyện Văn Bàn (khu vực ưu tiên bảo tồn) thuộc vùng núi Hoàng Liên, Lào Cai.
Loài Bách tán Đài Loan thân gỗ cao trung bình 40m, cao nhất 75m, hiện có duy nhất ở thôn Nậm Quả, xã Liêm Phú, trên độ cao 1.700 đến 2.100m trong khu rừng khoảng 3 km2.
Bách tán Đài Loan đại diện cho nguồn gốc tiến hóa của họ Hoàng Đàn, tàn dư của rừng liên lục địa và rừng tiền sử có loài lá kim, với ưu thế tồn tại trong hơn 70 triệu năm qua.
Loại cây này là dấu tích của quá khứ tiền sử đặc trưng của một sinh vật to lớn, có nguy cơ tuyệt chủng trên toàn cầu. Loài cây này to lớn nhất, cao nhất ở rừng Việt Nam và có thể tồn tại 1000 năm.
Hiện chỉ còn khoảng 90 đến 120 cây, trong đó có một cây cổ thụ, đường kính gốc đo được 1,3m. Một cây lớn đường kính 1,9m đã bị chặt hạ. Cây này gỗ mầu hồng, có tinh dầu như cây pơmu, chống chịu được mưa nắng và mối mọt, từ lâu được bà con địa phương dùng làm nhà ở.
Hiện nay, trên thế giới mới phát hiện loài cây này có mặt ở biên giới Myanmar - Trung Quốc với số lượng rất ít.
