Đại hội có chủ đề “Tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh; khơi dậy ý chí và quyết tâm phát triển đất nước, phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc kết hợp với sức mạnh thời đại; tiếp tục đẩy mạnh toàn diện, đồng bộ công cuộc đổi mới; xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc, giữ vững môi trường hòa bình, ổn định; phấn đấu để đến giữa thế kỷ XXI, nước ta trở thành một nước phát triển, theo định hướng xã hội chủ nghĩa”.
Sau lễ chào cờ, Đoàn Chủ tịch 17 đồng chí; Đoàn Thư ký năm đồng chí lên làm việc. Đoàn Chủ tịch gồm 16 đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị khóa XII: Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng; Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc; Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân; Thường trực Ban Bí thư Trần Quốc Vượng; Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Tòng Thị Phóng; Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình; Bí thư T.Ư Đảng, Trưởng Ban Tổ chức T.Ư Phạm Minh Chính; Bí thư T.Ư Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo T.Ư Võ Văn Thưởng; Bí thư T.Ư Đảng, Trưởng Ban Dân vận T.Ư Trương Thị Mai; Bí thư T.Ư Đảng, Trưởng Ban Kinh tế T.Ư Nguyễn Văn Bình; Phó Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh; Đại tướng, Bộ trưởng Quốc phòng Ngô Xuân Lịch; Đại tướng, Bộ trưởng Công an Tô Lâm; Bí thư Thành ủy Hà Nội Vương Đình Huệ; Trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội khóa XIV thành phố Hồ Chí Minh Nguyễn Thiện Nhân; Phó Trưởng Bộ phận Thường trực chuyên trách Tiểu ban Văn kiện Đại hội XIII của Đảng Hoàng Trung Hải và đồng chí Trần Thanh Mẫn, Bí thư T.Ư Đảng, Chủ tịch Ủy ban T.Ư MTTQ Việt Nam. Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng là Chủ tịch Đoàn Chủ tịch Đại hội.
Thay mặt Đoàn Chủ tịch Đại hội, đồng chí Trần Quốc Vượng, Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư khóa XII giới thiệu đại biểu và khách mời của Đại hội, gồm các đồng chí: Nguyên Tổng Bí thư Nông Đức Mạnh; nguyên Chủ tịch nước: Trần Đức Lương, Nguyễn Minh Triết, Trương Tấn Sang; nguyên Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng; nguyên Chủ tịch Quốc hội: Nguyễn Văn An, Nguyễn Sinh Hùng; các đồng chí nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Bí thư T.Ư Đảng, nguyên Chủ tịch Ủy ban T.Ư MTTQ Việt Nam; các đồng chí nguyên Phó Chủ tịch nước, nguyên Phó Chủ tịch Quốc hội, nguyên Phó Thủ tướng Chính phủ; các đồng chí nguyên Ủy viên T.Ư Đảng các khóa; các đồng chí Ủy viên Ủy ban Kiểm tra T.Ư khóa XII; đại diện các Bà mẹ Việt Nam Anh hùng, các đồng chí lão thành cách mạng, các nhân sĩ, trí thức, văn nghệ sĩ, các chức sắc tôn giáo; đại biểu thanh niên tiêu biểu cho thế hệ trẻ Việt Nam; các đại sứ, đại biện, trưởng đại diện các tổ chức quốc tế tại Hà Nội... và đông đảo phóng viên các cơ quan thông tấn, báo chí trong nước, nước ngoài tới đưa tin về Đại hội.
Đồng chí Nguyễn Thị Kim Ngân, Ủy viên Bộ Chính trị khóa XII, Chủ tịch Quốc hội, điều hành phiên khai mạc.
Đọc Diễn văn khai mạc, đồng chí Nguyễn Xuân Phúc, Ủy viên Bộ Chính trị khóa XII, Thủ tướng Chính phủ, nhấn mạnh: Đại hội XIII của Đảng diễn ra trong bối cảnh đất nước đang đứng trước nhiều thời cơ và thách thức đan xen, nhiều vấn đề chiến lược mới đặt ra cần phải giải quyết, từ tình hình quốc tế, khu vực dự báo tiếp tục diễn biến phức tạp, khó lường đến các thách thức mang tính toàn cầu về biến đổi khí hậu, thiên tai, dịch bệnh và cả những thành tựu ngoạn mục của tiến bộ khoa học công nghệ đang tác động, ảnh hưởng mạnh mẽ tới đời sống kinh tế - xã hội của đất nước ta cũng như toàn thế giới. Cán bộ, đảng viên, nhân dân đang mong muốn và đặt nhiều kỳ vọng vào những quyết sách đúng đắn, mạnh mẽ của Đảng để khơi thông mọi nguồn lực, phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc kết hợp với sức mạnh thời đại, đẩy mạnh xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa gắn với phòng chống tham nhũng, lãng phí, tiếp tục đà phát triển đất nước nhanh và bền vững, vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh… Đại hội được tổ chức vào thời điểm toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta thực hiện thắng lợi nhiều chủ trương, mục tiêu và nhiệm vụ đã được xác định trong Nghị quyết Đại hội XII của Đảng, đạt được nhiều thành quả rất quan trọng, khá toàn diện, tạo nhiều dấu ấn nổi bật; góp phần tô đậm những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử của 35 năm đổi mới; 30 năm thực hiện Cương lĩnh năm 1991; 10 năm thực hiện Cương lĩnh bổ sung, phát triển năm 2011 và Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm (2011-2020). Đồng thời, chúng ta cũng thẳng thắn nhìn nhận những mặt còn hạn chế, những vấn đề cần khắc phục, vượt qua cho giai đoạn năm năm tiếp theo, hiện thực hóa khát vọng phát triển đất nước Việt Nam hùng cường, thịnh vượng vào năm 2045.
Đại hội có chủ đề:“ Tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh; khơi dậy ý chí và quyết tâm phát triển đất nước, phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc kết hợp với sức mạnh thời đại; tiếp tục đẩy mạnh toàn diện, đồng bộ công cuộc đổi mới; xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc, giữ vững môi trường hòa bình, ổn định; phấn đấu để đến giữa thế kỷ XXI, nước ta trở thành một nước phát triển, theo định hướng xã hội chủ nghĩa”.
Đồng chí Nguyễn Phú Trọng, Tổng Bí thư Ban Chấp hành T.Ư Đảng khóa XII, Chủ tịch nước, đọc Báo cáo của Ban Chấp hành T.Ư Đảng khóa XII về các văn kiện Đại hội XIII của Đảng.
Đồng chí khẳng định: Đại hội XIII của Đảng có nhiệm vụ tổng kết việc thực hiện Nghị quyết Đại hội lần thứ XII gắn với việc đánh giá 35 năm tiến hành công cuộc đổi mới, 30 năm thực hiện Cương lĩnh năm 1991, 10 năm thực hiện Cương lĩnh (bổ sung, phát triển năm 2011), Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm (2011-2020); đề ra phương hướng, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội năm năm (2021-2025) (kỷ niệm 50 năm giải phóng hoàn toàn miền nam, thống nhất đất nước); xác định mục tiêu, phương hướng đến năm 2030 (kỷ niệm 100 năm thành lập Đảng) và tầm nhìn phát triển đất nước đến năm 2045 (kỷ niệm 100 năm thành lập nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa, nay là nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam). Đây sẽ là những dấu mốc quan trọng trong quá trình phát triển của Đảng ta, dân tộc ta, đất nước ta, có ý nghĩa định hướng và tầm nhìn chiến lược phát triển đất nước trong thời kỳ mới…
Nêu một số vấn đề chung, cơ bản, có tính chất khái quát, làm rõ những nội dung chủ yếu và các điểm nhấn quan trọng, để Đại hội xem xét, thảo luận, cho ý kiến quyết định, đồng chí Nguyễn Phú Trọng đề nghị, với phương châm: Đoàn kết - Dân chủ - Kỷ cương - Sáng tạo - Phát triển, các đại biểu cần thảo luận kỹ lưỡng để đạt được sự thống nhất cao và biểu quyết thông qua các văn kiện của Đại hội, bảo đảm cho sự thành công của Đại hội, tạo cơ sở cho việc quán triệt, triển khai thực hiện thật tốt Nghị quyết Đại hội, hoàn thành thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ đã đề ra. Thực tiễn sinh động, phong phú, những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử cùng những bài học kinh nghiệm sâu sắc qua 35 năm đổi mới, nhất là năm năm thực hiện Nghị quyết Đại hội lần thứ XII, tinh thần đoàn kết và sự thống nhất của toàn hệ thống chính trị, sự tin tưởng và ủng hộ của nhân dân là cơ sở vững chắc để Đảng ta đưa ra những thông điệp mạnh mẽ, những quyết sách sáng suốt, đúng đắn, tiếp tục đẩy mạnh toàn diện, đồng bộ, có hiệu quả công cuộc đổi mới, hội nhập và phát triển đất nước trong giai đoạn mới. Chúng ta hãy khắc sâu lời dạy của Bác Hồ kính yêu: "Đại hội Đảng rất quan hệ đến tương lai cách mạng của Đảng ta và của nhân dân ta. Đại hội sẽ làm cho Đảng ta đã đoàn kết càng đoàn kết hơn nữa, tư tưởng và hành động đã nhất trí, càng nhất trí hơn nữa". Với hướng đi đúng đắn, hợp quy luật; ý Đảng hợp với lòng dân; phát huy sức mạnh khối đại đoàn kết toàn dân tộc, khát vọng vươn lên mãnh liệt và ý chí, quyết tâm chính trị cao, toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta nhất định sẽ lập nên những kỳ tích phát triển mới, vì mục tiêu "dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh", vững bước đi lên chủ nghĩa xã hội, thực hiện thành công tâm nguyện của Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại và ước vọng của toàn dân tộc…
Báo cáo danh sách thư, điện mừng của các đảng, tổ chức và bạn bè quốc tế gửi tới chúc mừng Đại hội lần thứ XIII của Đảng, đồng chí Nguyễn Thanh Hải, Ủy viên T.Ư Đảng khóa XII, Bí thư Tỉnh ủy Thái Nguyên, thay mặt Đoàn Thư ký Đại hội, cho biết trong những ngày chuẩn bị diễn ra Đại hội, Đảng ta liên tục nhận được thư, điện chúc mừng của bạn bè quốc tế thể hiện sự quan tâm sâu sắc đối với Đại hội, bày tỏ tình cảm hữu nghị, hợp tác với Đảng, Nhà nước và nhân dân ta. Tính đến ngày 22-1-2021, Đại hội đã nhận được 215 điện mừng từ 105 đảng, bốn tổ chức khu vực và quốc tế, 76 tổ chức hữu nghị, 15 đoàn ngoại giao, 15 cá nhân đến từ 79 nước. Đây là nguồn cổ vũ, động viên to lớn đối với công cuộc đổi mới của nhân dân Việt Nam do Đảng ta khởi xướng và lãnh đạo, đồng thời cũng là điểm nhấn sinh động, thể hiện quan hệ ngày càng sâu sắc giữa Đảng ta và các chính đảng, tổ chức và bạn bè quốc tế.
Tiếp đó, đồng chí Trần Quốc Vượng, Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư khóa XII, trình bày Báo cáo kiểm điểm sự lãnh đạo, chỉ đạo của Ban Chấp hành T.Ư khóa XII.
Buổi chiều, Đại hội tiếp tục làm việc. Các đại biểu làm việc tại Đoàn, thảo luận các văn kiện Đại hội XIII của Đảng.
* Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đọc diễn văn khai mạc Đại hội XIII của Đảng
