Sáng 25/10, tại Hà Nội, Hội Hỗ trợ gia đình liệt sĩ Việt Nam phối hợp với Viện Hòa bình Hoa Kỳ tổ chức Hội thảo “Tìm kiếm, quy tập, xác định danh tính liệt sĩ sau chiến tranh ở Việt Nam”.
Đi qua các cuộc chiến tranh bảo vệ Tổ quốc, đã có hơn 1,2 triệu liệt sĩ của Việt Nam nằm lại trên các chiến trường; hiện vẫn còn 18 vạn liệt sĩ chưa tìm được hài cốt; hơn 30 vạn liệt sĩ đang nằm trong 3.000 nghĩa trang chưa xác định được danh tính. Công tác tìm kiếm hài cốt, xác định danh tính liệt sĩ vẫn đang chạy đua với thời gian, bởi sự mong đợi của hơn 56 vạn gia đình, thân nhân liệt sĩ.
Đây là con số không hề nhỏ, là món nợ lớn đối với các gia đình liệt sĩ. Chính vì vậy, Đảng ta xác định đây là nhiệm vụ chính trị quan trọng, là trách nhiệm của toàn Đảng, toàn dân và toàn quân; thể hiện truyền thống đạo lý “Uống nước nhớ nguồn” của dân tộc Việt Nam.
Tại hội thảo, các đại biểu cho rằng, trước thực trạng số liệt sĩ còn nằm lại trên các chiến trường trong và ngoài nước chưa được tìm kiếm, quy tập còn nhiều, trong khi nguồn thông tin về liệt sĩ, mộ liệt sĩ ngày càng ít, độ chính xác không cao khi thời gian càng lùi xa, công tác tìm kiếm, quy tập và xác định danh tính hài cốt liệt sĩ ngày càng khó khăn, nhưng Đảng và Nhà nước luôn xác định đây là việc làm thiêng liêng, ý nghĩa, là sự tri ân đối với những anh hùng đã ngã xuống vì độc lập, tự do của đất nước, nên khó mấy cũng phải làm…
Đại tá Phan Sỹ Thao, Phó Chủ tịch, Tổng Thư ký Hội Hỗ trợ gia đình liệt sĩ Việt Nam, cho biết: Từ năm 2013 đến năm 2020, toàn quốc đã tìm kiếm quy tập được hơn 16.960 hài cốt liệt sĩ. Đối với Hội Hỗ trợ gia đình liệt sĩ Việt Nam, từ năm 2010 đến nay đã hỗ trợ, tìm kiếm, quy tập được hơn 200 hài cốt liệt sĩ bằng phương pháp thực chứng; hỗ trợ và tổ chức giám định AND hơn 1.047 hài cốt liệt sĩ; đã giám định xong hơn 665 hài cốt liệt sĩ. Tính chung hơn 10 năm qua, Hội Hỗ trợ gia đình liệt sĩ Việt Nam và các tổ chức hội đã tìm kiếm và xác định được gần 1.000 liệt sĩ.
Thời gian qua, công tác đối ngoại, mở rộng hợp tác quốc tế về tìm kiếm, xác định danh tính hài cốt liệt sĩ cũng được chú trọng, đẩy mạnh. Với sự hợp tác quốc tế chặt chẽ, từ năm 2014 đến nay, các tổ chức và cá nhân phía Viện Hòa bình Hoa Kỳ đã cung cấp cho Việt Nam khoảng hơn 800 nghìn trang tài liệu, kỷ vật liên quan đến quân nhân Việt Nam hy sinh, mất tin, mất tích trong chiến tranh.
Từ nguồn thông tin, tài liệu quan trọng đó, kết hợp với nhiều nguồn thông tin khác, công tác tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ, nhất là tìm kiếm, quy tập ở địa bàn trong nước và ở nước bạn Lào, Campuchia đã đạt được kết quả quan trọng. Nhiều địa phương đã chủ động khai thác, kết nối, xử lý các nguồn thông tin về liệt sĩ, mộ liệt sĩ; tổ chức các đợt khảo sát, huy động nhiều lực lượng, phương tiện, tìm kiếm trên quy mô rộng lớn và đã tìm kiếm, quy tập được những khu mộ tập thể có nhiều hài cốt liệt sĩ.
Kết quả, đã tìm kiếm, quy tập được gần 17.000 hài cốt liệt sĩ; tiếp nhận hơn 38.000 mẫu hài cốt liệt sĩ và mẫu sinh phẩm thân nhân liệt sĩ; phân tích, lưu trữ ADN được hơn 23.000 mẫu; xác định danh tính hài cốt liệt sĩ còn thiếu thông tin được hơn 4.000 trường hợp…
Để giúp Việt Nam tìm kiếm, quy tập và xác định danh tính hài cốt liệt sĩ hiệu quả hơn trong thời gian tới, ông Andrew Wells-Dang, Giám đốc sáng kiến khắc phục hậu quả chiến tranh và hòa giải (Viện Hòa bình Hoa Kỳ) cho biết: Viện Hòa bình Hoa Kỳ là một phần của sáng kiến hỗ trợ tìm kiếm người mất tích trong chiến tranh của Chính phủ Hoa Kỳ và đối tác tại Việt Nam là Ban Chỉ đạo quốc gia 515 (Ban Chỉ đạo quốc gia về tìm kiếm, quy tập và xác định danh tính hài cốt liệt sĩ).
Theo ông Andrew Wells-Dang, Viện Hòa bình Hoa Kỳ sẽ quan tâm đến các đối thoại, các sự kiện như hội thảo hôm nay và truyền thông ở cả Mỹ và Việt Nam để phát huy vai trò của các tổ chức xã hội và các cơ quan chính phủ để tìm kiếm, quy tập và xác định danh tính hài cốt liệt sĩ Việt Nam.
