Hội chứng "chém gió"

“Chém gió” thường được hiểu là những người nào đó quen thói phán xét, dạy dỗ người khác; chưa nắm thông tin tỏ tường, chưa biết sự thể ra sao đã vội đưa ra những nhận xét, đánh giá chủ quan (cả khen và chê) nhưng phổ biến là những lời chê bai cay độc.

Hôm rồi có một vị cán bộ đã về hưu, chức tước hồi còn công tác cũng kha khá. Lúc đang tại vị ông ấy là người khá thận trọng. Rất ít khi thấy ông bày tỏ chính kiến, nghĩa là luôn đứng về “phe chủ hòa”. Cả một nhiệm kỳ tham gia Hội đồng ông chỉ phát biểu đâu như… hai lần, thực ra là viết sẵn và đọc một cách chậm rãi. Vậy mà sau khi "rũ áo", ông bỗng như một người khác. Ông nói rất nhiều, ở hội nghị to, hội nghị nhỏ, ở nơi tập thể dục, ở quán cà-phê. Cứ theo nhận xét của ông thì tình hình lúc này là nước ngập mấp mé mặt đê rồi, chỗ nào cũng thấy tham nhũng, tiêu cực; cán bộ thì toàn những anh kém tài, kém đức; tăng trưởng kinh tế thì chạm đáy; văn hóa thì ô nhiễm... Ông nói thản nhiên cứ như ông là người vô can. Nhưng những người cùng thời, đồng liêu với ông thì biết rất rõ những sai phạm của chính ông. Có người hỏi, vậy thì theo ông phải làm cách gì để “cứu vãn” tình thế này? Ông lại “chém”: Phải dân chủ hóa, công khai hóa! Phải xóa bằng được cơ chế xin-cho! Phải đuổi cổ hết mấy chú tham nhũng! Phải thay đổi cách tuyển chọn, đề bạt cán bộ... Những điều ông nói chủ trương của chúng ta đã có từ lâu rồi, nhiều điều còn sâu sắc, cụ thể hơn, kể cả việc phân công tổ chức thực hiện, người thực hiện.

Lại còn một kiểu phán khác. Ấy là khi chính quyền các cấp triển khai một việc nào đó lại có những ý kiến phán xét, bàn lùi. TP Hồ Chí Minh, Hà Nội và một số thành phố đang tích cực lập lại trật tự, văn minh đô thị, trước hết tập trung vào việc chống lấn chiếm vỉa hè. Lập tức mấy ông bà rỗi việc viết lên facebook, rằng phải thương người nghèo với chứ, mất vỉa hè bà con buôn thúng bán bưng sống bằng gì (!). Đáng lo ngại là tình trạng dùng “quà thông tin” để tặng nhau. Ở không ít nơi, khi mọi người gặp nhau câu hỏi đầu tiên là có chuyện gì mới? Cái “chuyện mới” mà người ta muốn biết chủ yếu là chuyện nhân sự. Nhất là vào dịp sắp xếp tổ chức, cán bộ, tinh giản biên chế. Mấy nhà “chém gió” lại được thể làm nhiễu thông tin. Họ nói cứ như đinh đóng cột. Rằng ông A sắp tới sẽ thay ông B làm bí thư, chủ tịch; ông N sẽ phải về vườn vì thuộc “dây” ông M; bà ấy bà nọ là “sáng” lắm. Còn quy hoạch sắp tới sẽ là, sẽ là... Chao ơi, cái món “quà” vô bổ, làm khối anh mất ăn, mất ngủ.

Có kẻ săn tin thì có người thả tin, không ngoại trừ việc mua và bán tin nhằm kiếm lợi. Thế cho nên mới xuất hiện những anh “chém gió”. Họ đi đến đâu cũng kể vanh vách chuyện ở trên cao, thuộc vanh vách ngày sinh tháng đẻ, số điện thoại, số xe của sếp lớn, nhà riêng ở phố nào. Nghe mà ngán quá!