Đến thời điểm này, toàn tỉnh có 61 sản phẩm đạt OCOP cấp tỉnh. Trong đó, có 4 sản phẩm đạt 4 sao và 57 sản phẩm đạt 3 sao, đặc biệt 2 điểm du lịch cộng đồng được công nhận 3 sao và 4 sao. Trên địa bàn tỉnh còn xây dựng được 5 điểm giới thiệu và bán sản phẩm OCOP, trong đó thành phố Quảng Ngãi 3 điểm, huyện Mộ Đức 1 điểm và thị xã Đức Phổ 1 điểm.
Hình thành sản phẩm đặc trưng địa phương
Theo Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Quảng Ngãi Hồ Trọng Phương, các sản phẩm được công nhận là sản phẩm OCOP 3-4 sao cấp tỉnh đã có bước tiến về chất lượng, đa dạng về mẫu mã, bao bì, bảo đảm điều kiện, quy định về tem, nhãn mác, truy xuất nguồn gốc sản phẩm. Các doanh nghiệp, hợp tác xã, tổ hợp tác và cơ sở sản xuất kinh doanh đã thấy được lợi ích của chương trình OCOP nên rất hăng hái tham gia. Nhờ đó, các sản phẩm tham gia chương trình OCOP có chiều hướng tăng lên. Các tổ chức kinh tế tham gia chương trình OCOP từng bước được củng cố, phát triển, nhiều chủ doanh nghiệp, hợp tác xã có độ tuổi còn trẻ, có trình độ, hoạt động nhanh nhạy với cơ chế thị trường.
“Trong những năm qua, nhờ sự quan tâm, ủng hộ của các cấp, các ngành và cộng đồng địa phương nên chương trình OCOP đã lan tỏa trên khắp địa bàn tỉnh. Các địa phương quan tâm, khai thác các nguồn tài nguyên bản địa, hỗ trợ các chủ thể có sản phẩm tiềm năng OCOP chuẩn hóa sản phẩm nên bước đầu hình thành được các sản phẩm đặc trưng gắn với từng địa phương như nước mắm Mười Quý Bình Sơn, hành tỏi Lý Sơn, sản phẩm quế Trà Bồng, trái cây Nghĩa Hành”,
Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Quảng Ngãi Hồ Trọng Phương đánh giá và cho biết thêm, để mở rộng thị trường tiêu thụ, bên cạnh những kênh truyền thống, các chủ thể có sản phẩm OCOP còn linh hoạt bán hàng trên sàn giao dịch điện tử nên số lượng sản phẩm tăng nhiều hơn so với thời điểm chưa tham gia chương trình OCOP.
Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Ngãi Trần Phước Hiền cho biết, nhằm tiếp tục quảng bá, giới thiệu sản phẩm OCOP, sản phẩm đặc trưng của tỉnh đến gần hơn với người tiêu dùng, tỉnh Quảng Ngãi khuyến khích sử dụng sản phẩm OCOP, sản phẩm đặc trưng của tỉnh làm tặng phẩm cho du khách, làm quà tặng trong các dịp lễ, tết, hội nghị, hội thảo. Trong dịp Tết Nhâm Dần 2022 vừa qua, các tổ chức, cơ quan, đơn vị trong tỉnh đã sử dụng các gói combo quà tặng OCOP làm quà tặng cho đoàn viên công đoàn, bạn bè, người thân, đã bước đầu mang lại hiệu ứng tốt, giúp chủ thể bán được hàng hóa nhiều hơn.
Bên cạnh những kết quả đạt được, việc triển khai thực hiện chương trình OCOP ở Quảng Ngãi vẫn còn nhiều nút thắt cần tháo gỡ. Cụ thể, các sản phẩm đánh giá phân hạng của tỉnh chủ yếu là các sản phẩm sẵn có, chưa chú trọng đến phát triển các sản phẩm có tiềm năng theo hướng nâng cao chất lượng, chưa phát triển các sản phẩm qua chế biến. Tình trạng lẫn lộn giữa sản phẩm OCOP và các sản phẩm chưa đạt chuẩn khác gây nên sự nhầm lẫn của người tiêu dùng về sản phẩm OCOP.
Đại diện chủ cơ sở Hợp tác xã sản xuất và kinh doanh nấm Đức Nhuận, huyện Mộ Đức, ông Lê Giang Phong đề nghị, để sản phẩm OCOP của tỉnh ngày càng phát triển, đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng thì các sở, ngành chức năng của tỉnh cần tạo điều kiện cho các cơ sở sản xuất kinh doanh tiếp cận công nghệ mới, vay vốn ưu đãi và được tham gia các đợt xúc tiến thương mại nhiều hơn nữa.
Tập trung chuẩn hóa và phát triển sản phẩm OCOP
Trong tiến trình xây dựng chương trình xây dựng nông thôn mới và phát triển kinh tế, tỉnh Quảng Ngãi xác định tiếp tục đưa chương trình OCOP trở thành một chương trình phát triển kinh tế trọng tâm ở khu vực nông thôn (kể cả đô thị) nhằm nâng cao thu nhập, đời sống cho nhân dân.
Đồng thời, thông qua việc phát triển sản xuất tại địa bàn khu vực nông thôn, góp phần thực hiện công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp nông thôn; hạn chế nông dân di cư ra thành phố, bảo vệ môi trường và gìn giữ, phát triển xã hội khu vực nông thôn bền vững.
Cụ thể, giai đoạn 2022-2025, tỉnh Quảng Ngãi tập trung củng cố, phát triển sản phẩm đã có và phát triển mới (tập trung vào đa dạng hóa, chế biến sâu các sản phẩm theo chuỗi sản phẩm chủ lực cấp huyện, tỉnh, quốc gia và các sản phẩm thế mạnh khác), phấn đấu mỗi năm có thêm 35-40 sản phẩm đạt 3-4 sao cấp tỉnh.
Để thực hiện mục tiêu trên, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Quảng Ngãi đưa ra nhiều giải pháp thực hiện. Trước hết, tập trung chuẩn hóa và phát triển sản phẩm OCOP thông qua việc định hướng phát triển các sản phẩm đạt tiêu chí sản phẩm OCOP trên cơ sở khai thác nguồn tài nguyên bản địa hoặc được thuần hóa, đặc biệt là đặc sản vùng, miền, khai thác lợi thế so sánh về điều kiện sinh thái, văn hóa, nguồn gene…
Các sản phẩm tham gia chương trình OCOP là các sản phẩm chủ lực, tính đặc trưng ở mỗi địa phương; xây dựng vùng nguyên liệu theo hướng liên kết sản xuất gắn với tiêu thụ sản phẩm, từng bước mở rộng quy mô sản xuất, tham gia liên kết theo chuỗi giá trị, chuỗi an toàn thực phẩm, mã vùng trồng, chỉ dẫn địa lý... Xác định rõ những sản phẩm lợi thế, có tính cạnh tranh cao, tập trung chuẩn hóa, nâng hạng sản phẩm theo hướng sản phẩm tiềm năng xuất khẩu, khuyến khích các chủ thể tiếp tục đăng ký nâng hạng sao các sản phẩm từ 3 sao lên 4 sao và từ 4 sao lên 5 sao.
Đối với giải pháp về khoa học công nghệ, xúc tiến thương mại và quản lý sản phẩm OCOP, tiếp tục xây dựng, chuyển giao ứng dụng khoa học công nghệ tiên tiến vào sản xuất và công nghệ sau thu hoạch. Hỗ trợ xác lập quyền sở hữu công nghiệp, áp dụng các mô hình quản lý tiên tiến, các giải pháp nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm hàng hóa, dịch vụ tham gia chương trình OCOP. Xây dựng dữ liệu, ứng dụng phục vụ truy xuất nguồn gốc xuất xứ sản phẩm (QR-code).
Đẩy mạnh xúc tiến thương mại, quảng bá sản phẩm OCOP, kết nối thị trường sản phẩm OCOP và nông sản của địa phương đến với khách hàng trong và ngoài tỉnh, tăng cường bán sản phẩm OCOP trên các sàn thương mại điện tử tại Việt Nam như: Tiki, Shopee, Sendo, Lazada, Postmart, Voso,… Xây dựng chính sách hỗ trợ nhằm khuyến khích chủ thể mạnh dạn tham gia chương trình OCOP. Kiểm tra, kiểm soát chặt chẽ về quản lý chất lượng, vệ sinh an toàn thực phẩm, xây dựng thương hiệu sản phẩm OCOP để tạo niềm tin người tiêu dùng. Kiên quyết thu hồi giấy chứng nhận đạt sao của các sản phẩm do doanh nghiệp không sản xuất hoặc sản xuất không bảo đảm tiêu chuẩn cũng như không có tiềm năng phát triển.
