Hàng nghìn Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lâm nghiệp của người dân Nghệ An bị gom đi làm dự án vay vốn trồng rừng

ND - Thời gian gần đây, Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lâm nghiệp (bìa đỏ) của nhân dân đã được một số cán bộ địa phương thuộc các huyện Yên Thành, Quỳ Châu, Quỳ Hợp, Con Cuông, Tân Kỳ (Nghệ An)... dùng thế chấp, ký hợp đồng vay vốn theo dự án trồng rừng của một số doanh nghiệp. Nay số bìa đỏ này có nguy cơ không thu về được do các dự án có sự bất thường, đang gây tâm lý hoang mang cho nhiều hộ dân ở Nghệ An...

Về các xã miền núi của huyện Yên Thành đang trong những ngày nắng nóng đỉnh điểm, đồi rừng, đồng ruộng khô nóng như sắp có lửa. Càng nóng  hơn khi bà con xã Hùng Thành hay tin Chủ tịch UBND xã và Chủ tịch Hội Cựu chiến binh xã  "ôm" bìa đất của dân đi vay vốn mà họ không hề hay biết. "Chủ tịch xã ôm 500 bìa đất đi Hà Nội rồi", "Chủ tịch Hội Cựu chiến binh xã trốn ba tháng nay rồi"... là những câu chuyện bà con nói với chúng tôi.   Chủ tịch UBND xã Hùng Thành, Nguyễn Duy Phúc, thấy chúng tôi giới thiệu xin tìm hiểu về dự án "trồng rừng" liền xua tay vội cử cán bộ khác ra làm việc và xin lỗi vì "bận họp".

Phó Chủ tịch HÐND xã Phạm Hồng Văn lo lắng: "Chúng tôi nghe anh Quí, Ðảng ủy viên, Chủ tịch Hội Cựu chiến binh xã thông báo có dự án vay vốn hấp dẫn lắm. Chỉ cần nộp bìa đất lâm nghiệp, mỗi ha sẽ được vay 50 triệu đồng, thời hạn vay trong vòng 20 năm, lãi suất rất thấp. Khi giải ngân, người có bìa sẽ được hưởng 40 triệu đồng, còn 10 triệu đồng dành cho chi phí chạy dự án. Ông Quí nói là nhờ các mối quan hệ quen biết của ông với những người ở dự án... phi Chính phủ,  chỉ cần đưa bìa đỏ ra Hà Nội  ký hợp đồng là đưa được tiền về ngay. Thấy quá hấp dẫn, Ðảng ủy, UBND xã tổ chức họp và  đồng ý đưa bìa cho Chủ tịch Hội Cựu chiến binh xã ra Hà Nội chạy dự án. Xã cử tôi đi cùng. Nhưng khi ra Hà Nội, không thấy ký gì tôi lại ôm bìa về. Sau đó ông Quí cùng với  chánh văn phòng xã tiếp tục mang  ra Hà Nội và để bìa đất lại ngoài đó luôn".

Khi hỏi việc xã đưa bìa đỏ của dân đi vay vốn dân có biết không? Ông Văn nói: "Vốn được vay nhiều như vậy, chúng tôi nghĩ đưa được hàng chục tỷ đồng về chia cho dân thì ai chẳng đồng ý". Nhưng đến khi được hỏi: Nếu mất bìa đỏ của dân, ai chịu trách nhiệm? thì các cán bộ liên quan đều không trả lời...

Ðiều khó hiểu ở đây là cả bìa đỏ và bìa xanh đất lâm nghiệp, xã không phát cho dân. Bìa đỏ cấp năm 2001 nhưng cán bộ xã để trong tủ, bao năm qua về mặt pháp lý, dân không hề có quyền gì đối với đất đai của mình. Khi đưa "tài sản quốc gia" là 424 bìa đỏ và 12 bìa xanh với diện tích hàng trăm ha rừng cho một cá nhân đi Hà Nội, xã Hùng Thành chỉ có một văn bản với mấy dòng chữ ghi nhận giao bìa, do cán bộ địa chính ký, ông Chủ tịch xã có tên nhưng không ký mặc dù cán bộ địa chính nói đây là lệnh của Chủ tịch xã. Hiện nay ông Quí, Chủ tịch Hội Cựu chiến binh xã cũng đang mất dạng  theo bìa đỏ từ ba  tháng nay không về.  Cả xã như đang ngồi trên đống lửa.

Không giống Hùng Thành, ở xã Ðồng Thành, cũng với dự án trên, xã đã quá nhiệt tình, sốt sắng thông báo họp xóm, họp dân, phổ biến cho dân biết về dự án... vay 50 triệu đồng/ha, không lãi suất và làm hồ sơ hộ dân để đưa cho ông Quí cả bìa, cả hồ sơ vay vốn đi Hà Nội. Người dân Ðồng Thành đã tin tưởng đi làm hồ sơ, mỗi nhà hai bộ, dán ảnh, xã công chứng vào khế ước của Công ty TNHH Quí Nhân ở Hùng Thành lập ra. Ðược sự tư vấn  của ông Quí, xã đã thu của dân, mỗi nhà 22 nghìn đồng (phí làm hồ sơ) để làm 540 bìa đỏ. Phí này xóm một nửa, xã một nửa dùng để... uống nước, tổng phí cũng đã 12 triệu đồng. Ðiều đáng quan tâm là trong hợp đồng vay vốn, bên cho vay lại là... công ty Quí Nhân, do ông Quí làm Giám đốc, trong khi đó công ty này mới thành lập, chưa hoạt động và chưa đăng ký mã số thuế với cơ quan thuế. Ông Quí, vốn có mối quan hệ quen biết với Chủ tịch UBND xã Ðồng Thành, trước đó đã nhờ Chủ tịch UBND xã Ðồng Thành tổ chức một cuộc họp mời các xã: Lăng Thành, Mã Thành, Hậu Thành, Hùng Thành, Kim Thành, Tân Thành... về dự tại Ðồng Thành để phổ biến dự án trên.  Các ông Nguyễn Sĩ Cầu và Nguyễn Sĩ Trung, xóm Ðồng Nguyên, có 7 ha rừng, cho biết: "Chúng tôi thiếu vốn trồng rừng, nay thấy xã tuyên truyền, liền làm hồ sơ vay vốn, nhưng quá lâu rồi chẳng thấy vốn đâu". Xóm trưởng xóm Ðồng Xuân, ông Trần Danh Thu  nói, ông cũng đã làm hồ sơ cho hơn 60 hộ trong xóm, khá mệt nhọc vì phải kê khai, xác nhận, rồi yêu cầu bà con chụp ảnh... Họ nói trước Tết là có tiền mà nay vẫn chưa có, bà con cứ lên hỏi xóm trưởng.

Ðược biết, theo thống kê chưa đầy đủ, tại huyện Yên Thành hiện đã có hơn 1.000 bìa đỏ được đưa ra Hà Nội làm "dự án vay vốn" nay chưa thấy "hồi âm", chủ yếu ở các xã Hùng Thành, Ðồng Thành, Hậu Thành, Kim Thành, Tân Thành... Phó Chủ tịch UBND huyện Yên Thành Nguyễn Sĩ Hưng, cho biết: Huyện chưa nhận được báo cáo của các xã về tình hình gom bìa đỏ đem thế chấp vay vốn. Khi chuyện vỡ lở,  một số xã đã nghĩ cách điện thoại cho huyện xin chủ trương. Ông Hưng nói cán bộ của huyện nếu tham gia sẽ xử lý theo quy định. 

  Tại các huyện khác, cũng xảy ra tình trạng tương tự, với gần chục công ty, mỗi công ty một kiểu  "dụ dỗ" đã đi gần khắp đường 7, đường 48 để gom bìa đỏ, với số lượng hàng nghìn bìa. 

Tình trạng trên không chỉ diễn ra ở huyện Yên Thành, theo thông tin mà chúng tôi có được, tại các huyện Con Cuông, Tân Kỳ, Quỳ Hợp,  Quỳ Châu (Nghệ An) và một số địa phương khác, số bà con nông dân bị dụ dỗ đưa bìa đất đi thế chấp vay vốn  các dự án trồng rừng  của một số tổ chức phi Chính phủ và một số dự án khác khá lớn với nhiều "chiêu" khác nhau. Thấy rằng, một số công ty đứng ra thực hiện dự án ở Nghệ An, chủ yếu là mới được thành lập và  chưa có hoạt động gì ngoài hoạt động gom bìa đỏ. Theo một số cán bộ của Sở Kế hoạch và Ðầu tư tỉnh Nghệ An, thời gian gần đây thấy có khá nhiều doanh nghiệp đến nhờ cán bộ sở lập dự án vay vốn trồng rừng rất khả nghi. Trong số danh sách các đầu mối thu gom bìa đỏ có các Công ty TNHH Phú Tài, Công ty Thịnh Phước, Công ty Quế Hương, Công ty Quí Nhân, Công ty CP hợp tác Ðầu tư Nghệ Hà, Công ty TNHH Cao Sơn... Những công ty trên  nói với dân là dự án không qua chính quyền mà rót vốn thẳng cho doanh nghiệp, rồi doanh nghiệp rót vốn cho bà con. Ðiều kiện là bà con phải nộp bìa đất gốc hoặc phô-tô có dấu công chứng cùng với chứng minh nhân dân phô-tô, giấy ủy quyền (khống chỉ) để làm hồ sơ vay vốn, mỗi ha rừng được vay 50 triệu đồng, sau giải ngân người dân được 40 triệu đồng, còn cán bộ chạy dự án và phí giao dịch hưởng 10 triệu đồng.

Tại huyện miền núi Quỳ Hợp, Quỳ Châu nhiều người dân nghe Công ty Phú Tài, Nghệ Hà nói họ đang hợp tác với các tổ chức phi Chính phủ của Mỹ về việc hỗ trợ bảo vệ môi trường xanh. Thấy chỉ việc nộp các giấy tờ phô-tô mà lại có tiền, bà con sáu xã Châu Hạnh, Châu Bình, Châu Hội, Châu Tiến, Châu Thuận, Châu Phong đã nộp 976 bìa đất cho hai công ty này, trong đó có 265 bìa gốc gửi kèm bìa phô-tô để đối chiếu. Từ tháng 4-2009 đến nay bìa đất đã chuyển đi nhưng vẫn chưa có hộ nào được nhận tiền "dự án".

Tại xã Bắc Sơn, huyện Quỳ Hợp, Giám đốc  Công ty  Cao Sơn  ở thành phố Vinh đã gặp nhiều nông dân,  dụ dỗ với lời hứa hẹn khi vay được vốn, người dân được hưởng 50%, còn công ty, bên chạy dự án hưởng 50%. May thay, Bí thư Ðảng ủy xã Bắc Sơn Vi Thanh Hoài nghi ngờ, buộc công ty này phải đưa dự án thông qua huyện, nhưng công ty này không đồng ý, 134 bìa đất của dân chuẩn bị nộp cho công ty bị  đình lại để điều tra.

Không chỉ người dân, lãnh đạo một số xã cả tin vào các dự án như vậy, một số công ty lâm nghiệp của tỉnh cũng bị mắc bẫy. Ông Lê Ðình Lợi, Giám đốc Công ty Lâm nghiệp Ðô Lương cho biết, một cán bộ giới thiệu đại diện cho công ty Tùng Dương ở thành phố Vinh đến Công ty Lâm nghiệp Ðô Lương thông báo có thể vay vốn cho công ty với lãi suất thấp, nên Công ty Lâm nghiệp Ðô Lương đã nộp bốn bìa đất của công ty do UBND tỉnh Nghệ An cấp ngày 6-8-2003, tổng diện tích hơn 16.000 ha  rừng, tất cả đều là bản gốc để vay vốn. Ðến nay đã hơn hai tháng  nhưng vẫn chưa thấy tăm hơi?

Trước những hiện tượng bất thường gây mất trật tự an ninh, xã hội ở các địa phương nêu trên, Công an Nghệ An và ngành chức năng đang vào cuộc để điều tra làm rõ.

MINH THƯ và CHÂU LAN