Hải Dương: Giải quyết vấn đề nhà ở cho công nhân còn nhiều bất cập

Từ chuyện công nhân đi thuê nhà trọ…

Cũng như nhiều công nhân khác, Lợi Thanh Hường, sinh năm 1989, quê ở xã Trung Môn, huyện Yên Sơn (Tuyên Quang) tìm về Hải Dương để kiếm việc làm. Việc đầu tiên của em là đi tìm nhà trọ, sau đó mới đi xin việc.

Được mọi người giới thiệu, em đã thuê nhà trọ tại thôn Tiền, thị trấn Lai Cách (Cẩm Giàng, Hải Dương). Phòng trọ mà Hường thuê rộng chừng 5 m2, được chủ nhà kê sẵn hai giường là những tấm gỗ ghép như tấm phản, bảo đảm ít nhất cho bốn người ở. Hường may mắn được các chị cho ở ghép, với giá 50.000 đồng/người/tháng.

Giờ đã là công nhân Công ty TNHH Sumidenso Việt Nam, nằm trong khu công nghiệp (KCN) Đại An, Hường nhớ lại: “Em xuống Hải Dương không có người thân thích, mò mẫm đi thuê nhà và xin việc. Có lúc em định bỏ về quê, nhưng sau đó em may mắn xin được việc tại Công ty TNHH Sumidenso Việt Nam”.

- Em thấy điều kiện sống ở khu nhà trọ này thế nào?

- Làm sao bằng ở nhà mình. Chủ nhà chỉ xây tạm cốt để cho thuê và thu tiền thôi. Phòng thì chật, trên thì lợp tấm phi-prô-xi-măng, dưới ghép tấm trần. Ở đây mùa hè thì nóng lắm. Nhà trọ thì ở đâu cũng vậy thôi.

- Thu nhập của em có khá không?

- Em mới vào công ty, nên lương được hơn 900 nghìn đồng/tháng. Nếu em không tiết kiệm, chắc khó bảo đảm cuộc sống. Vì thế, nhà trọ nào giá rẻ thì em mới dám thuê.

Từ ngày có KCN Nam Sách, người dân thôn Độc Lập, xã Ái Quốc (TP Hải Dương) đua nhau xây nhà trọ. Ông Đào Văn Hải, chủ nhà trọ tại thôn Độc Lập cho hay: “Dân nhường hết đất sản xuất nông nghiệp để phát triển KCN. Nếu không xây nhà trọ để kinh doanh thì dân biết làm gì để sống. Thành thử hầu như nhà nào ở đây cũng xây nhà trọ để kinh doanh.

Vì đất ở nhà tôi hẹp, nên tôi chỉ xây được 12 phòng trọ, cho thuê từ vài năm nay, với giá cho thuê 200 nghìn đồng/phòng không khép kín, 300 nghìn đồng/phòng khép kín”.

Ông Hải dẫn tôi đến xem một phòng trọ mà ông gọi là khép kín đã cho một cặp vợ chồng công nhân mới cưới nhau thuê. Khi đến nơi, phòng mà ông Hải gọi là “khép kín” có diện tích hơn 4 m2, bên trong có hố xí tự hoại và vòi sen tắm.

Đoàn Việt Phương, công nhân Công ty TNHH may Tinh Lơi, kể: “Chúng em cưới nhau được ba tháng, phải đến đây thuê phòng trọ vì quê ở xa. Em thì quê ở Yên Lạc (Vĩnh Phúc), còn vợ em quê ở Hợp Tiến (Nam Sách).

Phương kể: “Chúng em thuê nhà ở đây để đi làm cho gần. Mặc dù điều kiện sống ở đây rất khó khăn, nhưng chúng em sẽ cố gắng vượt qua. Giờ hai vợ chồng son thì sống thế nào cũng được, nhưng nay mai có con rồi thì sẽ rất vất vả.”

“Hy vọng đến một ngày nào đó, sẽ có đủ tiền để mua nhà”, nhưng với mức lương như hiện nay của anh (1 triệu đồng/người/tháng), không biết đến bao giờ ước mơ của đôi vợ chồng trẻ ấy mới trở thành hiện thực?

Theo LĐLĐ tỉnh Hải Dương, tỉnh hiện có hơn 170.000 công nhân làm việc tại hơn 3.200 doanh nghiệp trong và ngoài các KCN. Hầu hết người lao động đều băn khoăn, lo lắng về việc làm và đời sống.

Thu nhập bình quân của người lao động trong các doanh nghiệp nhà nước 0,9-2 triệu đồng/tháng; doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài 1-1,7 triệu đồng/tháng; doanh nghiệp dân doanh 0,8-1,5 triệu đồng/tháng.

Phó Chủ tịch LĐLĐ tỉnh Hải Dương Trần Huy Hồng kiến nghị: “Nhà nước cần sớm có chính sách cụ thể và chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương quan tâm xây dựng nhà chung cư cao tầng để người lao động, nhất là người lao động trong các KCN, cụm công nghiệp, mua và thuê với giá cả hợp lý”.

Chung cư 5 tầng dành cho công nhân KCN
Đại An đến nay vẫn chưa có công nhân đến ở.

… Đến các dự án xây nhà ở cho công nhân

Từ năm 2003, Công ty cổ phần đầu tư và phát triển hạ tầng Nam Quang đã tiên phong triển khau dự án “Đầu tư xây dựng khu dân cư và dịch vụ phục vụ công nhân KCN Nam Sách”. Dự án này đã nhanh chóng được các cấp có thẩm quyền của tỉnh Hải Dương thông qua. Ngày 20-2-2004, UBND tỉnh Hải Dương phê duyệt báo cáo nghiên cứu khả thi dự án “Đầu tư xây dựng khu dân cư và dịch vụ phục vụ công nhân KCN Nam Sách”.

Theo đó, quy mô giai đoạn 1 của dự án sẽ đầu tư trên tổng diện ích gần 27,7 ha, bao gồm: 122.837 m2 đất ở, 31.011 m2 đất các công trình công cộng, 32.903 m2 đất cây xanh…tại xã Ái Quốc, huyện Nam Sách (nay là TP Hải Dương) Dự án với khái toán đầu tư hơn 99 tỷ đồng; thời gian thực hiện từ năm 2004 đến năm 2006; với mục tiêu góp phần thực hiện tốt các điều kiện về yêu cầu phát triển đô thị hóa, giải quyết một phần về nhu cầu nhà ở cho công nhân tại KCN Nam Sách.

Ông Trần Phi Hạnh, Giám đốc Công ty cổ phần đầu tư và phát triển hạ tầng Nam Quang cho biết: “Tính đến hết năm 2005, công ty đã đầu tư hơn 70% tổng mức đầu tư của dự án, bao gồm: bồi thường giải phóng mặt bằng 100% diện tich; san lấp mặt bằng 80% diện tích; Xây dựng hệ thống đường giao thông đạt 95% khối lượng; xây dựng hệ thống cấp điện đạt 80% khối lượng; xây dựng hệ thống cấp nước sạch đạt 80%; xây dựng hệ thống vỉa hè, cây xanh đạt 50% khối lượng của dự án”.

Sau khi cơ bản hoàn thành đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng dự án, chủ đầu tư đã chuyển nhượng đất khu liền kề cho 44 hộ; ký hợp đồng mua bán nhà chung cư và chuyển nhượng quyền sử dụng đất cho Công ty TNHH Hai ViNa với diện tích 5.000 m2.

Hiện đã có ba hộ dân đang xây dựng nhà liền kề và Công ty TNHH Hai ViNa vẫn chưa xây dựng nhà chung cư cho công nhân trên diện tích đã chuyển nhượng.

Để làm rõ bản chất của việc chuyển nhượng đất tại KCN Nam Sách, UBND tỉnh Hải Dương đã chỉ đạo các cơ quan chức năng vào cuộc, làm rõ. Theo kết luận thanh tra của Sở Tài nguyên và Môi trường Hải Dương thì việc khai thác và kinh doanh dự án của Công ty cổ phần đầu tư và phát triển hạ tầng Nam Quang có vi phạm, chưa thực hiện đúng với nội dung dự án đã được phê duyệt; chưa hoàn thành các công trình hạ tầng kỹ thuật của dự án đã ký hợp đồng chuyển nhượng đất cho các tổ chức, cá nhân.

Việc chủ đầu tư chuyển nhượng cho các hộ gia đình, cá nhân không đúng đối tượng, không phải là công nhân KCN Nam Sách…Hậu quả của dự án này đến nay, vẫn chỉ là bãi đất hoang.

Ngày 23-12-2003, UBND tỉnh Hải Dương phê duyệt quy hoạch chi tiết dự án “Đầu tư xây dựng khu dân cư Đại An”, tại phường Tứ Minh (TP Hải Dương). Theo đó, dự án sẽ xây dựng 8 lô nhà chung cư cao tầng, 453 căn nhà liền kề, 51 căn nhà vườn; với tổng vốn đầu tư hơn 383 tỷ đồng, do Công ty cổ phần Đại An làm chủ đầu tư, thực hiện từ năm 2004 đến năm 2006.

Đến nay, chủ đầu tư đã hoàn thiện một lô nhà chung cư năm tầng và một số căn hộ liền kề khác. Lô nhà chung cư năm tầng dù đã xây dựng xong cách đây hai năm nhưng đến nay vẫn chưa có người đến ở.

Công nhân làm việc tại KCN Nam Sách đang phải sống
trong các khu nhà trọ xuống cấp nghiêm trọng.

Cần sớm có cơ chế, chính sách phù hợp

Khi chúng tôi hỏi: “Vì sao KCN Đại An đã có nhà chung cư mà các em không vào thuê?” thì hầu hết công nhân được hỏi đều có chung ý kiến: “Chúng em còn băn khoăn về giá thuê. Vào chung cư có được nấu ăn không? Điều quan trọng là với mức thu nhập như hiện nay thì không có công nhân nào muốn vào thuê nhà chung cư.”

Lợi Thanh Hường, công nhân Công ty TNHH Sumidenso Việt Nam nói: “Bọn em sống ở nhà trọ của dân quen rồi, đi chơi đến mấy giờ về cũng được, bạn bè đến chơi thoải mái. Vào chung cư KCN ở gò bó lắm, chúng em không thích”.

Công nhân Đoàn Việt Phương, Công ty TNHH may Tinh Lợi cho rằng: “Nếu không có chính sách hỗ trợ thì công nhân không đủ điều kiện để thuê và mua nhà chung cư. Vì vậy, chúng em kiến nghị các cấp, các ngành có giải pháp phù hợp để sớm giải quyết vấn đề nhà ở cho công nhân”.

Theo Trưởng ban Quản lý các KCN tỉnh Hải Dương, hiện tại các KCN của tỉnh đều có quy hoạch phần đất để xây dựng nhà ở cho công nhân của từng KCN. Tuy nhiên, cơ chế quản lý, phương thức huy động nguồn vốn, cơ chế chính sách ưu đãi đối với việc xây dựng nhà ở cho công nhân chưa cụ thể.

Các sở, ban ngành của tỉnh đang tiến hành lập đề án khu nhà ở cho công nhân trình UBND phê duyệt. Dự kiến, UBND tỉnh sẽ thẩm định, phê duyệt đề án này trong năm nay.

Sau khi được UBND tỉnh phê duyệt đề án, việc triển khai xây dựng nhà ở cho công nhân các KCN sẽ nhanh chóng triển khai đáp ứng nhu cầu nhà ở của công nhân.

Các dự án xây nhà chung cư cho công nhân tại KCN Nam Sách và KCN Đại An là hai dự án đầu tiên và triển khai rất sớm tại Hải Dương. Nhưng vì nhiều lý do, đến nay, các dự án chưa phát huy hiệu quả.

Trong quá trình triển khai các dự án này đã nảy sinh nhiều bất cập. Giám đốc Công ty cổ phần đầu tư và phát triển hạ tầng Nam Quang cho rằng: “Nếu tỉnh không sớm có cơ chế, chính sách rõ ràng thì chúng tôi sẽ bỏ cuộc. Mới đây, công ty đã có văn bản gửi các cơ quan chức năng tỉnh Hải Dương xin điều chỉnh , bổ sung dự án.

Theo đó, công ty xin điều chỉnh đối tượng được nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất, mua nhà ở của dự án từ “công nhân KCN Nam Sách” thành “Cán bộ, công nhân viên, chủ các doanh nghiệp trong KCN Nam Sách và các đối tượng khác có nhu cầu”.

Ông Hạnh hy vọng đề án xây nhà ở cho các đối tượng chính sách xã hội đã được Chính phủ thông qua và tới đây UBND tỉnh Hải Dương thông qua đề án xây nhà ở cho công nhân trong các KCN sẽ tháo gỡ được những khó khăn, vướng mắc mà doanh nghiệp đang gặp phải.

Tỉnh Hải Dương đã sớm quán triệt và đề ra chương trình hành động thực hiện Nghị quyết Trung ương 6 (khóa X) về tiếp tục xây dựng giai cấp công nhân Việt Nam thời kỳ đẩy mạnh CNH, HĐH đất nước.

Trong chương trình hành động này, Tỉnh ủy Hải Dương chủ trương có chính sách tạo điều kiện để xây dựng nhà ở cũng như các công trình phúc lợi xã hội khác cho công nhân.

Vì vậy, việc tỉnh sớm ban hành cơ chế, chính sách để tháo gỡ khó khăn, đẩy nhanh việc thực hiện các dự án xây dựng nhà ở cho công nhân, cũng góp phần sớm đưa Nghị quyết Trung ương 6 (khóa X) sớm đi vào cuộc sống.

Bài và ảnh: TẠ QUANG DŨNG