Hà Nội: Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực trợ giúp pháp lý

Trung tâm Trợ giúp pháp lý Nhà nước thành phố Hà Nội thời gian qua đã chú trọng củng cố, nâng cao chất lượng đội ngũ trợ giúp viên pháp lý, từng bước xây dựng nguồn nhân lực vững về chuyên môn, trách nhiệm với người dân; qua đó khẳng định vai trò nòng cốt trong bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của các đối tượng yếu thế.

Đa dạng hóa nguồn lực

Theo bà Nguyễn Tú Anh, Giám đốc Trung tâm Trợ giúp pháp lý Nhà nước thành phố Hà Nội, thời gian qua, Trung tâm không ngừng củng cố và phát triển đội ngũ người thực hiện trợ giúp pháp lý nhằm đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng cao của người dân và trong tình hình mới.

Hiện tại, Trung tâm có 50 trợ giúp viên pháp lý, tăng 12 người so với giai đoạn trước năm 2018 do khối lượng công việc tăng lên. Đáng chú ý, 40/50 trợ giúp viên pháp lý có kinh nghiệm từ 5 năm trở lên, tạo nên một lực lượng nòng cốt vững chắc.

Bên cạnh đó, Trung tâm đặc biệt chú trọng công tác tạo nguồn, với 9 chuyên viên pháp lý đang được bồi dưỡng, trong đó có 2 người đủ điều kiện bổ nhiệm sau kỳ kiểm tra tập sự trợ giúp pháp lý vào năm 2025. Đây là lực lượng quan trọng, bảo đảm sự phát triển bền vững của đội ngũ trợ giúp viên pháp lý.

Ngoài lực lượng nội bộ, Trung tâm còn huy động sự tham gia của 20 tổ chức xã hội hóa với 54 luật sư và 13 tư vấn viên pháp luật, góp phần đa dạng hóa mạng lưới cung cấp dịch vụ trợ giúp pháp lý. Lực lượng này không chỉ góp phần đa dạng hóa nguồn lực cung cấp dịch vụ trợ giúp pháp lý mà còn tạo ra một mạng lưới hỗ trợ, giúp người dân có thêm nhiều lựa chọn khi cần trợ giúp.

Chất lượng là yếu tố nền tảng

Thời gian qua, công tác bồi dưỡng, nâng cao năng lực cho người thực hiện trợ giúp pháp lý luôn được Trung tâm xác định là giải pháp nền tảng để nâng cao chất lượng dịch vụ trợ giúp pháp lý. Hằng năm, Trung tâm tổ chức từ 10-12 buổi tập huấn nghiệp vụ, không chỉ cập nhật văn bản pháp luật mà còn đi sâu vào bồi dưỡng kỹ năng chuyên sâu làm việc với các đối tượng đặc thù (người cao tuổi, người khuyết tật, trẻ em, nạn nhân mua bán người).

Các hình thức sinh hoạt chuyên đề cũng được đổi mới thông qua việc trao đổi, thảo luận về các bản án có quan điểm khác nhau hoặc vướng mắc thực tế theo lĩnh vực chuyên môn: Dân sự-Đất đai, Hành chính-Hình sự, Lao động-Xã hội.

Trung tâm tổ chức trên 400 cuộc truyền thông về trợ giúp pháp lý; tuyên truyền, phổ biến pháp luật cho người thuộc diện được trợ giúp pháp lý mỗi năm.

Nhờ sự phát triển về nhân lực và công tác đào tạo, chất lượng và hiệu quả hoạt động trợ giúp pháp lý đã có những chuyển biến mạnh mẽ. Từ năm 2019 đến nay, 100% vụ việc trợ giúp pháp lý của Trung tâm đều do đội ngũ trợ giúp viên pháp lý thực hiện, khẳng định vai trò nòng cốt và năng lực chuyên môn ngày càng cao của đội ngũ này.

Số vụ việc tham gia tố tụng tăng cao cho thấy sự tin tưởng ngày càng cao của người dân đối với Trung tâm. Cụ thể: Năm 2019 là 612 vụ; năm 2020 là 1.080 vụ; năm 2021 là 1.148 vụ; năm 2022 với 1.854 vụ; năm 2023 là 2.901 vụ. Riêng năm 2024 là 3.284 vụ (gấp hơn 5 lần so với cả năm 2019).

Đáng chú ý, số lượng vụ việc thành công, hiệu quả chiếm tỷ lệ 50% trên tổng số vụ việc được đánh giá thẩm định đã cho thấy trình độ, năng lực của đội ngũ trợ giúp viên pháp lý ngày càng được nâng cao.

Tuy nhiên, bên cạnh kết quả đạt được, bà Tú Anh cho hay, vẫn còn những khó khăn, hạn chế như: Chất lượng vụ việc chưa thực sự đồng đều. Số lượng biên chế giảm trong khi số lượng vụ việc tham gia tố tụng tăng mạnh…

Chủ động trong công tác tạo nguồn và phát triển đội ngũ người thực hiện trợ giúp pháp lý

Chia sẻ kinh nghiệm trong việc xây dựng nguồn nhân lực trợ giúp pháp lý, Giám đốc Trung tâm Trợ giúp pháp lý Nhà nước thành phố Hà Nội cho biết: Trước tiên, cần chủ động trong công tác tạo nguồn và phát triển đội ngũ người thực hiện trợ giúp pháp lý. Theo đó, việc xây dựng kế hoạch tuyển dụng, sử dụng viên chức một cách bài bản và tạo điều kiện cho các chuyên viên pháp lý phát triển đã bảo đảm sự ổn định và phát triển bền vững cho đội ngũ trợ giúp viên pháp lý; có cơ chế khen thưởng cho các trợ giúp viên pháp lý khi tham gia tích cực công tác đào tạo, bồi dưỡng và tốt nghiệp lớp đào tạo báo cáo viên pháp luật”

Bên cạnh đó, cần tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý, điều hành và đánh giá, điều này không chỉ nâng cao hiệu quả quản lý mà còn tạo ra sự minh bạch, công bằng, thúc đẩy động lực phấn đấu cho từng viên chức.

Song song, đổi mới công tác bồi dưỡng theo hướng chuyên sâu theo lĩnh vực pháp luật, phân công cho các phòng nghiệp vụ phụ trách từng lĩnh vực pháp luật. Ngoài ra, tổ chức bồi dưỡng phải dựa trên nhu cầu thực tế. Theo bà Tú Anh, việc thường xuyên khảo sát nhu cầu của trợ giúp viên pháp lý để thiết kế các chương trình đào tạo, bồi dưỡng giúp hoạt động đào tạo trở nên thiết thực, sát với yêu cầu công việc, tránh được tình trạng đào tạo dàn trải, hình thức.

Một trong những giải pháp quan trọng khác theo bà Tú Anh là chú trọng công tác kiểm tra, giám sát, đánh giá chất lượng vụ việc. Việc thẩm định hồ sơ và đánh giá vụ việc thành công giúp kịp thời phát hiện những điểm mạnh để phát huy và những tồn tại để khắc phục đối với từng trợ giúp viên pháp lý, là cơ sở để nâng cao chất lượng hoạt động một cách thực chất.