Đến nay, tỉnh Hà Nam đã hoàn thành phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ 5 tuổi và đạt chuẩn xóa mù chữ ở mức độ 2. Chất lượng giáo dục phổ thông, giáo dục mũi nhọn tiếp tục được nâng cao; tỷ lệ học sinh tốt nghiệp trung học phổ thông trung bình 10 năm đạt tỷ lệ 97,94%. Tỉnh Hà Nam luôn nằm trong tốp bảy địa phương có điểm trung bình các môn thi cao nhất toàn quốc trong giai đoạn 2013-2022. Trong giáo dục đại trà, các nhà trường đã xác định rõ mục tiêu đổi mới chương trình môn học đáp ứng yêu cầu phát triển năng lực và phẩm chất người học, giữ vững chất lượng phổ cập giáo dục.
Về giáo dục mũi nhọn, trên cơ sở tập trung đổi mới mạnh mẽ và đồng bộ các yếu tố cơ bản của giáo dục, nâng cao hiệu quả quản lý trường học, coi trọng công tác tuyển chọn, bồi dưỡng học sinh giỏi, các trường phổ thông đã nối dài thêm truyền thống hiếu học của quê hương. Hằng năm, đã có hàng nghìn lượt học sinh các cấp tham gia và đoạt giải tại kỳ thi chọn học sinh giỏi các cấp. Riêng đội tuyển học sinh giỏi quốc gia của tỉnh Hà Nam luôn đứng trong tốp 10 các địa phương có thành tích cao. Từ năm 2013 đến năm 2023, các đội tuyển học sinh giỏi quốc gia của tỉnh đã giành được 524 giải; trong đó có 14 Giải nhất, 90 Giải nhì, 176 Giải ba, 244 Giải khuyến khích. Thành tích học sinh giỏi ở các đấu trường khu vực, quốc tế cũng ghi nhận nhiều thành tích vượt trội: Năm 2019 có 1 học sinh đoạt Huy chương đồng Olympic Vật lý châu Á, 1 học sinh đoạt Huy chương bạc Olympic Vật lý quốc tế; năm 2022 có 1 học sinh đoạt Huy chương vàng Olympic Hóa học quốc tế. Kết quả thi THPT quốc gia nhiều năm trở lại đây của tỉnh được duy trì và giữ vững ở mức cao, có những năm phổ điểm thi các môn xếp thứ nhất cả nước.
Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Hà Nam Phạm Anh Tuấn cho biết: Việc đổi mới giáo dục và đào tạo theo hướng phát huy phẩm chất, năng lực của người học được tăng cường. Chương trình giáo dục phổ thông năm 2018 được tỉnh Hà Nam triển khai bài bản, đạt chất lượng, hiệu quả tích cực. Hình thức, phương pháp thi, kiểm tra, đánh giá kết quả giáo dục và đào tạo được đổi mới, bảo đảm thực chất, khách quan. Đội ngũ cán bộ quản lý giáo dục, giáo viên, nhân viên các cấp cơ bản đủ về số lượng, bảo đảm yêu cầu về chuyên môn nghiệp vụ. Công tác giáo dục đạo đức, thể chất, thẩm mỹ, hướng nghiệp, dạy nghề, giáo dục kỹ năng sống cho học sinh có nhiều chuyển biến tích cực, góp phần thực hiện tốt mục tiêu giáo dục toàn diện. Trong 10 năm qua, ngành giáo dục tỉnh Hà Nam đã đẩy mạnh công tác quản lý, thực hiện từng bước việc phân cấp quản lý, giao quyền tự chủ cho các cơ sở giáo dục, đồng thời làm tốt công tác đánh giá cán bộ, giáo viên theo quy định. Công tác phát triển đội ngũ đã theo sát với mục tiêu đề ra, đội ngũ giáo viên các cấp cơ bản được bố trí đủ về số lượng, đúng về cơ cấu vị trí việc làm, được tham gia bồi dưỡng thường xuyên, gần 100% giáo viên các cấp đạt chuẩn chuyên môn đào tạo theo quy định của Luật Giáo dục năm 2019, có khả năng tiếp cận và triển khai tốt các yêu cầu về đổi mới giáo dục.
Quá trình đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo trên địa bàn tỉnh Hà Nam thời gian qua đã đạt được nhiều kết quả khả quan. Tuy vậy, vẫn còn một số hạn chế làm ảnh hưởng tới hiệu quả. Trong đó, một số cấp ủy, chính quyền chưa linh hoạt, chủ động trong lãnh đạo, chỉ đạo công tác đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo; chất lượng giáo dục đại trà chưa cao; hệ thống phòng học bộ môn còn thiếu, thiết bị dạy học để thực hiện yêu cầu đổi mới chưa đồng bộ; quy hoạch, sắp xếp mạng lưới trường lớp ở một số địa phương chưa phù hợp với quy hoạch phát triển kinh tế-xã hội chung; đội ngũ nhà giáo còn bất cập về số lượng, chất lượng, cơ cấu và còn tình trạng thiếu giáo viên ở một số cấp học…
Để tiếp tục đổi mới căn bản toàn diện giáo dục và đào tạo, tỉnh Hà Nam tiếp tục quán triệt sâu sắc quan điểm và triển khai thực hiện tốt đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về giáo dục và đào tạo, trọng tâm là Nghị quyết số 29-NQ/TW. Ngành giáo dục tỉnh Hà Nam tiếp tục nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục; khuyến khích đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ; thực hiện chuẩn hóa đội ngũ nhà giáo theo từng cấp học và trình độ đào tạo giáo viên cho từng cấp; nâng cao chất lượng giảng dạy các môn liên môn đáp ứng tốt yêu cầu dạy theo chương trình giáo dục phổ thông năm 2018 ■
