Gỡ vướng trong giải quyết hưởng bảo hiểm xã hội một lần cho người lao động

Bảo hiểm xã hội Việt Nam vừa có công văn gửi Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội đề nghị tháo gỡ vướng mắc trong giải quyết hưởng chế độ bảo hiểm xã hội đối với người lao động.

Bảo hiểm xã hội Việt Nam cho biết, trong quá trình tổ chức thực hiện chính sách bảo hiểm xã hội, cơ quan này đã nhận được phản ánh của bảo hiểm xã hội một số tỉnh, thành phố về vướng mắc trong giải quyết hưởng chế độ bảo hiểm xã hội đối với người lao động.

Cụ thể, cơ quan bảo hiểm xã hội nhận được hồ sơ của người lao động đủ điều kiện hưởng bảo hiểm xã hội một lần theo quy định đối với người đang bị mắc một trong những bệnh nguy hiểm đến tính mạng (như: ung thư, bại liệt, xơ gan cổ trướng, phong, lao nặng, nhiễm HIV đã chuyển sang giai đoạn AIDS), hoặc người mắc các bệnh, tật có mức suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên và không tự kiểm soát hoặc không tự thực hiện được các hoạt động phục vụ nhu cầu sinh hoạt cá nhân hằng ngày mà cần có người theo dõi, trợ giúp, chăm sóc hoàn toàn; đồng thời đủ điều kiện hưởng lương hưu hằng tháng nhưng có đơn đề nghị hưởng bảo hiểm xã hội một lần.

Tuy nhiên, đơn vị sử dụng lao động không ban hành quyết định thôi việc hoặc văn bản chấm dứt hợp đồng lao động, mà ban hành quyết định nghỉ việc hưởng chế độ hưu trí đối với người lao động.

Theo Bảo hiểm xã hội Việt Nam, Điều 108 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 quy định về hồ sơ hưởng lương hưu đối với người lao động đang tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc đủ điều kiện hưởng lương hưu bao gồm: sổ bảo hiểm xã hội và quyết định nghỉ việc hưởng chế độ hưu trí hoặc văn bản chấm dứt hợp đồng lao động hưởng chế độ hưu trí. Điều 109 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 quy định về hồ sơ hưởng bảo hiểm xã hội một lần bao gồm: sổ bảo hiểm xã hội và đơn đề nghị hưởng bảo hiểm xã hội một lần của người lao động.

Đối chiếu quy định nêu trên, cơ quan bảo hiểm xã hội chưa đủ căn cứ để giải quyết hưởng bảo hiểm xã hội một lần theo nguyện vọng của người lao động do quyết định nghỉ việc hưởng chế độ hưu trí đối với người lao động (do đơn vị sử dụng lao động ban hành) vẫn đang còn hiệu lực.

Vì vậy, để giải quyết kịp thời quyền lợi bảo hiểm xã hội đối với trường hợp người lao động nêu trên và tránh phát sinh đơn thư khiếu kiện, Bảo hiểm xã hội Việt Nam đề xuất Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội đồng ý giải quyết hưởng bảo hiểm xã hội một lần theo đề nghị của người lao động khi hồ sơ bảo đảm theo quy định.

Trước đó, thống kê của Bảo hiểm xã hội Việt Nam cho thấy, trong giai đoạn 2016-2021, cả nước có hơn 4 triệu người lao động đề nghị và được giải quyết hưởng bảo hiểm xã hội một lần. Bình quân mỗi năm có gần 700.000 người hưởng bảo hiểm xã hội một lần, số lượng năm sau luôn cao hơn năm trước với tốc độ tăng trung bình mỗi năm khoảng 11,6%.

Vào năm 2023, toàn ngành bảo hiểm xã hội Việt Nam đã giải quyết, chi trả đầy đủ, kịp thời cho 1.304.203 người hưởng các chế độ trợ cấp bảo hiểm xã hội một lần. Trong đó, có 1.110.422 người hưởng bảo hiểm xã hội một lần. Con số này tăng 23,73% so với cùng kỳ năm 2022.