Dựa vào dầu để làm giàu

Lợi thế tiềm năng

Trong những năm gần đây, việc khai thác tài nguyên dầu khí đóng góp rất lớn vào GDP của cả nước, góp phần thúc đẩy nhanh tiến trình CNH, HÐH đất nước. Ngành dầu khí nước ta đang tiếp tục thăm dò, thu hút các nhà đầu tư nước ngoài để đưa các mỏ đã phát hiện vào khai thác. Dự kiến đến năm 2010, nước ta sẽ khai thác khoảng từ 35 đến 45 triệu tấn dầu thô/năm và 5 đến 10 tỷ m³ khí/năm. Cùng với khai thác, việc hình thành các cơ sở dịch vụ dầu khí phục vụ công tác thăm dò, khai thác, vận chuyển và chế biến nhằm bảo đảm hiệu quả kinh tế cao, bảo vệ môi trường, an ninh quốc phòng cũng được khẩn trương xây dựng đồng bộ.

Bình Thuận nằm gần các mỏ, các phát hiện dầu khí của bể Cửu Long và các cấu tạo đang được kêu gọi đầu tư của bể Phú Khánh. Với nhiều điều kiện thuận lợi sẵn có, Bình Thuận có tiềm năng rất lớn để phát triển công nghiệp, dịch vụ (CN-DV) dầu khí.

Trước hết, do hệ thống mỏ dầu khí rất gần bờ biển Bình Thuận, cho nên việc đầu tư các đường ống dẫn dầu, khí vào bờ tại Bình Thuận và các dịch vụ từ bờ cho khai thác dầu khí ngoài biển có cự ly rất ngắn, tạo thế cạnh tranh cho sản phẩm. Quỹ đất ven biển Bình Thuận có 146,5 nghìn ha, chủ yếu là đất đồi cát chưa sử dụng, có thể đáp ứng việc xây dựng hạ tầng các khu công nghiệp, khu chế biến, hệ thống kho tàng... phục vụ ngành dầu khí. Ðặc biệt, đảo Phú Quý của Bình Thuận nằm rất gần hệ thống mỏ dầu khí đang khai thác, thăm dò, nơi gần nhất chỉ 30 km, có điều kiện rất lý tưởng để đầu tư hình thành trung tâm dự trữ dầu mỏ, nhằm bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia, đồng thời, là kho chứa để xuất khẩu dầu thô sang các nước.

Trên địa bàn Bình Thuận, ngoài quốc lộ 1A và đường sắt bắc - nam chạy qua, còn có quốc lộ 28 và quốc lộ 55 nối với Lâm Ðồng và các tỉnh nam Tây Nguyên, nơi nhiều tài nguyên khoáng sản, nhất là quặng bô-xít. Hai mỏ quặng bô-xít tại Bảo Lộc và Tân Rai (Lâm Ðồng) đã được đánh giá trữ lượng khai thác cấp một đến hơn 1,1 tỷ tấn. Từ tiềm năng của hai tỉnh, ý tưởng hình thành nhà máy khí - điện - nhôm là rất hiện thực. Quặng bô-xít từ Lâm Ðồng đưa xuống kéo đường ống dẫn khí từ biển Bình Thuận vào để luyện nhôm, sau đó, đưa sản phẩm vào vùng kinh tế trọng điểm phía nam, hoặc xuất khẩu trực tiếp bằng đường biển...

Ðể sớm khai thác lợi thế tiềm năng

Trong tiến trình cùng cả nước thực hiện công cuộc CNH, HÐH, Bình Thuận luôn chú trọng nâng dần tỷ trọng ngành công nghiệp trong cơ cấu kinh tế địa phương. Từ những lợi thế hiện có, việc đầu tư xây dựng một số dự án CN-DV dầu khí tại Bình Thuận là phù hợp chủ trương chung và của Bình Thuận. Từ đó, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội địa phương, vùng nam Trung Bộ, nam Tây Nguyên, Ðông Nam Bộ và cả nước.

Vừa qua, UBND tỉnh Bình Thuận cùng Bộ Công nghiệp, Bộ Xây dựng, Bộ Kế hoạch và Ðầu tư, Văn phòng Chính phủ, Tổng công ty Dầu khí Việt Nam và lãnh đạo các cơ quan, đơn vị hoạt động trong ngành dầu khí tổ chức hội thảo phát triển CN-DV dầu khí trên địa bàn tỉnh. Hầu hết các ý kiến đều khẳng định tiềm năng, lợi thế phát triển CN-DV dầu khí tại Bình Thuận, nhất là việc hình thành nhà máy khí - điện - nhôm và xây dựng đảo Phú Quý thành trung tâm tàng trữ dầu thô. Cũng có ý kiến cân nhắc khá thận trọng: việc phát triển CN-DV dầu khí tại Bình Thuận sẽ liên quan định hướng quy hoạch chung của nhiều ngành; liệu có ảnh hưởng nghề khai thác thủy sản truyền thống ở địa phương và cả vấn đề môi trường cho phát triển du lịch?

Ngày 2-7, Văn phòng Chính phủ có Công văn gửi UBND tỉnh Bình Thuận, truyền đạt ý kiến của Thủ tướng Chính phủ Phan Văn Khải: việc xây dựng nhà máy điện sử dụng khí và đầu tư cơ sở hạ tầng dịch vụ dầu khí tại Bình Thuận, giao cho Bộ công nghiệp nghiên cứu, trình Thủ tướng Chính phủ xem xét, phê duyệt trong quy hoạch phát triển mạng lưới điện giai đoạn VI. Mới đây, Chủ tịch UBND tỉnh Bình Thuận có văn bản đề nghị Bộ Công nghiệp trình Thủ tướng Chính phủ đồng ý chủ trương về đầu tư phát triển CN-DV dầu khí tại Bình Thuận, để có cơ sở bổ sung điều chỉnh quy hoạch phát triển CN-DV dầu khí, năng lượng, quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh Bình Thuận và huyện đảo Phú Quý. Quan điểm của UBND tỉnh Bình Thuận rất rõ ràng: việc xây dựng căn cứ phát triển CN-DV dầu khí tại Bình Thuận cần được nghiên cứu, tính toán cụ thể, liên quan nhiều yếu tố. Trong đó, có yếu tố về trữ lượng các mỏ dầu khí thuộc bể Cửu Long và bể Phú Khánh hiện đang được tiến hành thẩm lượng.

Một việc làm nữa thể hiện sự sẵn sàng của Bình Thuận là UBND tỉnh đã mời Trung tâm quy hoạch đô thị nông thôn miền nam (Bộ Xây dựng) lập luận chứng lựa chọn địa điểm quy hoạch hạ tầng phục vụ dầu khí ven biển Bình Thuận. Trong năm địa điểm được xem xét, thị trấn La Gi, huyện Hàm Tân chứng tỏ sự vượt trội theo các tiêu chí lựa chọn.

Mọi việc đều phải chờ quyết định của Thủ tướng Chính phủ. Nhưng rõ ràng, Bình Thuận đang có nhiều điều kiện, lợi thế rất lớn để phát triển CN-DV dầu khí tại địa phương. Nếu lựa chọn quy hoạch phát triển CN-DV dầu khí tại Bình Thuận, chắc chắn sẽ đem lại hiệu quả rất lớn, tạo thế cạnh tranh cho sản phẩm hàng hóa từ dầu khí và các sản phẩm tinh luyện cần nguồn năng lượng lớn từ khí đốt, góp phần phát triển kinh tế - xã hội không chỉ riêng cho Bình Thuận.

DƯƠNG HỒNG LÂM