Đòn bẩy thúc đẩy quá trình đổi mới của hệ thống y tế để thích ứng những thách thức mới

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Phan Lê Thu Hằng, Phó Vụ trưởng Kế hoạch-Tài chính (Bộ Y tế) Chương trình Mục tiêu Quốc gia Chăm sóc sức khỏe, Dân số và phát triển giai đoạn 2026-2035 được xây dựng không nhằm giải quyết toàn bộ các vấn đề liên quan tới công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân cũng như công tác dân số và phát triển.

Chương trình chỉ nhằm hỗ trợ những yếu tố cốt lõi, có tính nền tảng, có tính chất đòn bẩy nhằm thúc đẩy động năng cho quá trình đổi mới liên tục của hệ thống y tế để thích ứng hiệu quả với những thách thức trong tình hình mới.

Nhằm đáp ứng hiệu quả với những thay đổi liên quan tới công tác chăm sóc sức khỏe, dân số và phát triển trong tình hình mới, Chương trình Mục tiêu Quốc gia Chăm sóc sức khỏe, Dân số và phát triển giai đoạn 2026-2035 được xây dựng với nhiều điểm mới, được đánh giá có sự khác biệt khá lớn so với Chương trình Mục tiêu Quốc gia Y tế-Dân số giai đoạn 2016-2020.

Theo đó, Chương trình Mục tiêu Quốc gia Chăm sóc sức khỏe, Dân số và phát triển giai đoạn 2026-2035 không tập trung vào việc giải quyết những vấn đề sức khỏe ưu tiên và bằng các can thiệp y tế đơn thuần mà đã được mở rộng, hướng tới việc nâng cao sức khỏe thể chất, tinh thần, tầm vóc, tuổi thọ và chất lượng cuộc sống của nhân dân thông qua các can thiệp tích hợp. Tương tự, ưu tiên đối với công tác dân số-phát triển được mở rộng so với trước đây, trong đó chú trọng tới việc nâng cao chất lượng dân số, thích ứng với xu hướng già hóa dân số và dân số già. Ngoài ra, nâng cao chất lượng chăm sóc xã hội cho người yếu thế lần đầu tiên được coi là ưu tiên.

Đáng chú ý, có sự chuyển đổi mạnh mẽ từ tư duy tập trung khám bệnh, chữa bệnh sang chủ động phòng bệnh, chú trọng bảo vệ, chăm sóc, nâng cao sức khỏe toàn diện, liên tục theo vòng đời.

Bên cạnh đó, phương pháp tiếp cận theo can thiệp dọc (với đặc trưng là tập hợp các can thiệp riêng rẽ hướng tới từng vấn đề sức khỏe) được thay bằng phương pháp tiếp cận chú trọng các thành tố cốt lõi của hệ thống y tế (như y tế cơ sở, y tế dự phòng) nhằm nâng cao năng lực tổng thể.

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Phan Lê Thu Hằng cho biết, Chương trình Mục tiêu Quốc gia Chăm sóc sức khỏe, Dân số và phát triển giai đoạn 2026-2035 đã bám sát những định hướng ưu tiên có tính chất chiến lược đối với công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân trong tình hình mới đã xác định tại Nghị quyết số 72 NQ/TW của Bộ Chính trị về một số giải pháp đột phá, tăng cường bảo vệ, chăm sóc sức khỏe nhân dân.

Đó là việc ưu tiên hướng tới việc nâng cao sức khỏe thể chất, tinh thần, tầm vóc, tuổi thọ và chất lượng cuộc sống của nhân dân thông qua các can thiệp tích hợp (dự phòng, khám chữa bệnh, quản lý, nâng cao sức khỏe, trợ giúp xã hội, hỗ trợ cộng đồng…)

Chương trình Mục tiêu Quốc gia Chăm sóc sức khỏe, Dân số và phát triển giai đoạn 2026-2035 được thiết kế chú trọng nâng cấp, đổi mới hai thành tố tối quan trọng của hệ thống y tế quốc gia (y tế cơ sở và y tế dự phòng). Xác định đúng vị thế, vai trò của y tế dự phòng, y tế cơ sở, y học cổ truyền; tập trung xây dựng, hoàn thiện, nâng cao năng lực y tế dự phòng, hệ thống y tế cơ sở bảo đảm phòng bệnh từ sớm, từ xa, từ cơ sở, sẵn sàng ứng phó với các tình huống khẩn cấp về y tế công cộng; ưu tiên xây dựng, đầu tư đồng bộ về nhân lực, cơ sở vật chất, thiết bị cho trạm y tế cấp xã đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ.

Những nhóm nhiệm vụ, giải pháp cốt lõi của Nghị quyết số 72 NQ/TW (nâng cao năng lực của y tế cơ sở, y tế dự phòng; vai trò chủ đạo của ngân sách Nhà nước trong bảo đảm tài chính, đầu tư cơ sở vật chất, thiết bị y tế cho y tế cơ sở, y tế dự phòng, chăm sóc sức khỏe cho người thuộc đối tượng ưu tiên; chú trọng chuyển đổi số) cũng được thể hiện rất rõ trong nội dung Chương trình Mục tiêu Quốc gia Chăm sóc sức khỏe, Dân số và phát triển giai đoạn 2026-2035.