Có một vấn đề được nhiều người quan tâm là làm sao để những thiết bị được cung cấp phát huy tác dụng, tránh được những hạn chế như khi thực hiện việc đổi mới chương trình và sách giáo khoa phổ thông. Sau đây là cuộc trao đổi với ông Lê Hoàng Hảo - Phó chủ tịch Hiệp hội Thiết bị Giáo dục Việt Nam về vấn đề này.
- Thưa ông, ở bậc phổ thông, việc tăng cường trang thiết bị được xác định là nhằm hỗ trợ việc đổi mới chương trình và sách giáo khoa, đổi mới phương pháp dạy và học. Vậy mục tiêu của thiết bị đối với bậc mầm non, theo ông là gì?
- Đối với bậc mầm non, đồ chơi không chỉ là thiết bị giáo dục mà còn là sách giáo khoa của bé. Chúng ta đều biết nhiệm vụ chính của giáo dục mầm non là giúp trẻ phát triển về thể chất, linh cảm, trí tuệ, thẩm mỹ, hình thành những yếu tố đầu tiên của nhân cách. Và phương pháp giáo dục để đạt được những mục tiêu đó tốt nhất thông qua các trò chơi, chơi các đồ chơi. Với nhận thức như vậy chúng ta sẽ thấy vai trò vô cùng quan trọng của thiết bị giáo dục, đồ chơi trong việc phát triển hệ thống giáo dục mầm non. Hơn nữa, do sự quan trọng của nó cho nên việc cung cấp thiết bị cần được làm kỹ, làm tốt.
- Khi nói thiết bị giáo dục, đồ chơi là sách giáo khoa của bé cũng cần phải đặc biệt chú ý đến vấn đề tiêu chuẩn hóa và hiện đại hóa-một trong những mục tiêu quan trọng đã được ghi trong Luật Giáo dục. Vậy đối với công tác thiết bị giáo dục của hệ giáo dục mầm non nhưng khái niệm ấy nên được hiểu như thế nào? Thưa ông?
- Theo tôi hiện đại hóa ở đây không nên chỉ hiểu đơn thuần là những thiết bị đắt tiền, phức tạp, sử dụng công nghệ hiện đại mà những thiết bị, đồ chơi phải hướng trẻ em tiếp cận sự phát triển của xã hội hiện đại. Đồ chơi cũng như thiết bị giáo dục phải đáp ứng những tiêu chuẩn tối thiểu mới có thể sử dụng và đạt được những, mục tiêu giáo dục. Cụ thể đồ chơi phải bảo đảm tính giáo dục, khoa học, thẩm mỹ và an toàn cho trẻ. Thí dụ, ở phương Tây các loại đồ chơi cho trẻ được ghi rất rõ là dành cho lứa tuổi cụ thể nào, còn phần lớn đồ chơi ở ta chưa có.
- Theo ông thực trạng về thiết bị giáo dục và đồ chơi dành cho trẻ hiện nay như thế nào?
- Hiện các loại đồ chơi dành cho học sinh mầm non còn đơn giản, sản xuất thủ công, chưa chú tâm nhiều đến việc nâng cao về trí tuệ của trẻ như một số trò chơi của nước ngoài. Thậm chí trên thị trường còn một số trò chơi mang tính bạo lực, kinh dị ảnh hưởng không tốt đến việc hình thành nhân cách của trẻ.
- Điều này cũng phản ánh một thực trạng là các nhà sản xuất đồ chơi, thiết bị giáo dục cho mục mầm non ở trong nước còn kém, thưa ông?
- Hiện nay, xu hướng đồ chơi ngoại nhập tăng lên rất nhanh theo xu thế phát triển của cơ chế thị trường. Doanh nghiệp đồ chơi nước ngoài có những lợi thế rất lớn về công nghệ, vốn, kinh nghiệm, quy mô... Tuy nhiên, các doanh nghiệp trong nước không có một con đường nào khác là phải cạnh tranh. Hiệp hội Thiết bị Giáo dục Việt Nam đã tập hợp một số nhà sản trong nước, tập trung sức mạnh để bước vào cuộc cạnh tranh này. Và chúng tôi cũng tin vào sự thành công bởi chúng tôi cũng có những lợi thế riêng, thí dụ như chúng tôi rất hiểu những đặc điểm về văn hóa, truyền thống và con người, đặc điểm về giáo dục Việt Nam... Và trên hết là trách nhiệm của những nhà sản xuất bởi họ đang làm những đồ chơi cho chính con em của mình.
Trước mắt chúng tôi đã có một số sản phẩm có chất lượng không thua kém của nước ngoài mà giá thành chỉ bằng khoảng 70%.
- Theo đề án về phát triển giáo dục mầm non mà Thủ tướng Chính phủ vừa phê duyệt thì một trong những mục tiêu quan trọng là huy động thêm nhiều nguồn lực trong xã hội để phát triển giáo dục mầm non. Vậy Hiệp hội Thiết bị Giáo dục Việt Nam sẽ dự định đóng góp phần của mình như thế nào?
- Chúng tôi sẽ chủ động phối hợp chặt chẽ với Bộ GD-ĐT trong quá trình triển khai đề án. Bên cạnh đó chúng tôi cũng có những cách làm riêng. Chúng ta đều biết, đồ chơi có ảnh hưởng lớn đến sự phát triển của trẻ ở lứa tuổi mầm non. Và trẻ không chỉ cần đồ chơi trên lớp mà thời gian ở nhà với bố mẹ cũng rất nhiều. Vì vậy chúng tôi đặt cho mình mục tiêu là phải có những đồ chơi tốt, rẻ để nhiều trẻ em được tiếp cận với những trò chơi có tính giáo dục cao.
Về cách làm, thông thường cung ứng các thiết bị giáo dục được thực hiện theo hướng: Từ những mục tiêu của chương trình và sách giáo khoa rồi mới nghiên cứu sản xuất thiết bị phù hợp. Chúng tôi sẽ làm ngược lại. Trên thực tế, nhiều thầy cô đã có những sáng kiến thiết kế những đồ chơi rất tốt, phù hợp các đặc điểm tâm sinh lý của trẻ. Chúng tôi sẽ đầu tư nghiên cứu thêm để hoàn thiện và đưa ra thị trường. Đó chính là những thiết bị đã có một thời gian dài kiểm nghiệm trong thực tế.
- Xin cảm ơn ông!
