Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Đắk Lắk Trần Hồng Tiến, Chủ tịch Hội đồng thẩm định chủ trì cuộc họp. Tham dự cuộc họp có lãnh đạo Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, đại diện các sở, ngành liên quan, đại diện Tổng công ty Đường sắt Việt Nam chi nhánh Phú Khánh, lãnh đạo Ủy ban nhân dân xã Hòa Xuân cùng các thành viên Hội đồng thẩm định và cán bộ thực hiện hồ sơ di tích.
Tại cuộc họp, Hội đồng đã nghe báo cáo kiểm tra hồ sơ, trình bày tóm tắt hồ sơ khoa học di tích, đồng thời tập trung thảo luận, cho ý kiến đối với các nội dung trọng tâm như: Tiêu chí xếp hạng di tích, loại hình di tích, giá trị lịch sử-văn hóa- khoa học của di tích, tên gọi di tích, việc khoanh vùng các khu vực bảo vệ và thành phần hồ sơ theo quy định của pháp luật về di sản văn hóa.
Di tích “Bia ghi dấu Mối nối ray cuối cùng đường sắt xuyên Đông Dương tại Km1221” nằm dưới chân Đèo Cả, thuộc thôn Hảo Sơn Bắc, xã Hòa Xuân, là nơi diễn ra sự kiện hợp ray ngày 2/9/1936, đánh dấu việc hoàn thành toàn tuyến đường sắt xuyên Đông Dương dài 1.730km, nay là tuyến đường sắt bắc-nam, tuyến giao thông huyết mạch xuyên suốt chiều dài đất nước.
Một tháng sau sự kiện, chính quyền Pháp đã dựng bia đá tại Km1221 để ghi dấu mốc lịch sử quan trọng này; bia gốc bị phá hủy trong chiến tranh và đã được phục dựng gần như nguyên trạng vào năm 2025 trên cơ sở tư liệu và dấu tích còn lưu giữ.
Di tích là chứng tích lịch sử xác thực phản ánh quy mô, trình độ kỹ thuật và tổ chức thi công của một trong những công trình giao thông lớn nhất Đông Dương đầu thế kỷ XX, gắn liền với quá trình hình thành và phát triển của ngành đường sắt Việt Nam.
Di tích mang giá trị tiêu biểu về lịch sử giao thông vận tải, có ý nghĩa quan trọng trong giáo dục truyền thống, khơi dậy tinh thần thống nhất, kết nối vùng miền, đồng thời có tiềm năng phát triển du lịch văn hóa-lịch sử gắn với không gian cảnh quan Đèo Cả-Hảo Sơn và các di tích, danh thắng lân cận.
Tại cuộc họp, Hội đồng thẩm định thống nhất đánh giá hồ sơ di tích đủ điều kiện xếp hạng di tích lịch sử cấp tỉnh, đồng thời đề nghị cơ quan chủ trì và cán bộ lập hồ sơ tiếp thu đầy đủ các ý kiến góp ý của Hội đồng, hoàn thiện hồ sơ theo đúng quy định, trình Ủy ban nhân dân tỉnh Đắk Lắk xem xét, quyết định trong thời gian tới.
