Đề xuất Nhật Bản mở thêm hai nhóm ngành nghề kỹ năng đặc định tiếp nhận lao động Việt Nam

Chiều 26/4, tại trụ sở Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội, Thứ trưởng Lao động-Thương binh và Xã hội Nguyễn Bá Hoan đã có buổi tiếp Thứ trưởng Tư pháp Nhật Bản Nakano Hedeyuki đang thăm và làm việc tại Việt Nam.

Tại buổi tiếp, Thứ trưởng Nguyễn Bá Hoan nhấn mạnh trong 50 năm qua, quan hệ giao lưu, hợp tác giữa hai nước Việt Nam-Nhật Bản đã phát triển nhanh chóng, sâu rộng và ngày càng hiệu quả trên tất cả các lĩnh vực. Trong xu thế phát triển đó, hợp tác trong lĩnh vực lao động giữa hai nước ngày càng được coi trọng và có sự phát triển vượt bậc trong những năm gần đây với nhiều chương trình, dự án.

Cụ thể như: Chương trình thực tập sinh kỹ năng, chương trình lao động kỹ năng đặc định, chương trình đưa điều dưỡng viên và hộ lý Việt Nam sang làm việc tại Nhật Bản theo Hiệp định đối tác kinh tế Việt Nam-Nhật Bản (VJEPA), chương trình lao động kỹ thuật, kỹ sư, phiên dịch viên... đã được Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội Việt Nam phối hợp phía Nhật Bản triển khai và đạt được nhiều kết quả. Trong những năm gần đây, số lao động Việt Nam sang làm việc tại Nhật Bản chiếm hơn 50% số lao động đi làm việc ở nước ngoài hằng năm.

“Đây là một kết quả rất tích cực thể hiện chương trình phái cử và tiếp nhận thực tập sinh, lao động Việt Nam sang Nhật Bản đã có sự phát triển vượt bậc trong thời gian gần đây”, Thứ trưởng Nguyễn Bá Hoan đánh giá.

Về Dự án “Hỗ trợ kết nối thông tin việc làm cho người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng” do Cục Quản lý lao động ngoài nước hợp tác với Cơ quan Hợp tác quốc tế Nhật Bản (JICA) thực hiện, Thứ trưởng Nguyễn Bá Hoan đánh giá cao dự án sẽ hỗ trợ người lao động Việt Nam tìm công việc phù hợp và đi làm việc tại nước ngoài theo đúng nhu cầu nguyện vọng, lựa chọn nghề nghiệp trong môi trường có tính minh bạch cao; hỗ trợ người lao động sau khi về nước tiếp cận thông tin đầy đủ về việc làm trong nước qua thông tin tuyển dụng từ các doanh nghiệp. Dự án cũng hỗ trợ các doanh nghiệp có thông tin đầy đủ, tiếp cận tốt hơn và kết nối trực tiếp với người lao động trở về nước - nguồn nhân lực chất lượng cao, đã được đào tạo bài bản ở nước ngoài.

Chia sẻ thêm về kỳ thi kỹ năng đặc định, Thứ trưởng cho biết, tháng 3 vừa qua, Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội đã phối hợp cùng phía Nhật Bản tổ chức thành công kỳ thi đánh giá kỹ năng trong lĩnh vực chăm sóc điều dưỡng và lĩnh vực nông nghiệp. Tuy nhiên, qua kỳ thi đã bộc lộ khó khăn trong công tác thống kê số liệu thí sinh đăng ký là lao động tự do hay thí sinh đăng ký qua doanh nghiệp. Nếu thống kê được số liệu sẽ phục vụ tốt hơn cho công tác quản lý và tổ chức các đợt thi sau.

Bên cạnh đó, Thứ trưởng cũng đề xuất Chính phủ Nhật Bản mở thêm nhóm nghề kỹ năng đặc định tiếp nhận lao động Việt Nam trong lĩnh vực nhà hàng và sản xuất chế biến thực phẩm. Đây là hai lĩnh vực lợi thế của Việt Nam và Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội cũng đã có những khảo sát đánh giá nhu cầu trong hai lĩnh vực này là rất lớn.

Thứ trưởng Tư pháp Nhật Bản Nakano Hedeyuki cho biết năm 2023, Nhật Bản và Việt Nam kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao, đồng thời cũng là năm đánh dấu mốc phát triển 50 năm thiết lập quan hệ giữa ASEAN-Nhật Bản.

Ông hy vọng, mối quan hệ hữu nghị và hợp tác giữa hai nước Việt Nam và Nhật Bản ngày càng được tăng cường, củng cố và đạt nhiều kết quả tốt đẹp trên các lĩnh vực, trong đó có hợp tác về lao động.

Đồng tình với những đề xuất của Thứ trưởng Nguyễn Bá Hoan đưa ra, ông Nakano Hedeyuki cho biết, ngày 15/3 vừa qua, Chính phủ Nhật Bản đã trình lên Quốc hội xem xét, thông qua dự luật cải cách chương trình thực tập sinh nước ngoài, trong bối cảnh quốc gia này muốn giữ chân lao động nhập cư lâu hơn nhằm khắc phục tình trạng khan hiếm lao động vì dân số già hóa. Cải cách được thực hiện thông qua một chương trình mới tập trung phát triển các kỹ năng và bảo vệ quyền lợi cho người lao động.

“Chính phủ Nhật Bản muốn thu hút các tài năng nước ngoài đến làm việc tại nước này trong thời gian dài, cải thiện các kỹ năng của họ và quan trọng là ngăn chặn nguy cơ xảy ra lạm dụng quyền của người lao động", ông Nakano Hedeyuki nhấn mạnh.

Chương trình mới, nếu được Quốc hội Nhật Bản thông qua, sẽ có hiệu lực từ năm 2027. Trong tương lai, Việt Nam sẽ là đối tác số 1 trong việc phái cử lao động tới Nhật Bản làm việc. Do đó, ông Nakano Hedeyuki mong muốn hai bên sẽ sớm khởi động đàm phán để trao đổi, chia sẻ về nội dung liên quan đến Bản ghi nhớ hợp tác.

Đề cập đến lĩnh vực kỹ năng đặc định, ông Nakano Hedeyuki cho biết, hiện Nhật Bản có 12 lĩnh vực, ngành nghề tiếp nhận kỹ năng đặc định. Mới đây Chính phủ Nhật Bản đã bổ sung 4 ngành nghề kỹ năng đặc định mà người nước ngoài có thể làm việc với tư cách là "lao động có tay nghề", gồm: Vận tải đường bộ, đường sắt, lâm nghiệp và gỗ nhằm giảm bớt tình trạng thiếu lao động trong các ngành nghề này.

Với quy mô tiếp nhận 820 nghìn lao động, ông Nakano Hedeyuki mong muốn Việt Nam tổ chức các cuộc khảo sát nhằm cung cấp thông tin cụ thể chính xác để cơ quan phía Nhật Bản lấy làm căn cứ xem xét tiếp tục mở rộng các ngành nghề kỹ năng đặc định tại Việt Nam tới đây.

Thực hiện thỏa thuận giữa Việt Nam và Nhật Bản về Chương trình lao động kỹ năng đặc định, Cục Quản lý lao động ngoài nước (Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội) đã có thông báo về việc tổ chức kỳ thi đánh giá kỹ năng trong các lĩnh vực: bảo dưỡng ô-tô, dịch vụ lưu trú và chăm sóc điều dưỡng. Đây là kỳ thi cần thiết cho người lao động muốn có tư cách lưu trú “Kỹ năng đặc định số 1” trong ba lĩnh vực trên. Các kỳ thi đã lần lượt mở đăng ký từ tháng 4 đến tháng 5 năm 2024.