Công tác thi hành án dân sự cần hoàn thiện hành lang pháp lý

Bảo đảm công khai, minh bạch

Tại Hội nghị sơ kết ba năm thực hiện Nghị định số 62/2015/NĐ-CP do Tổng cục Thi hành án dân sự (THADS) vừa tổ chức, nhiều đại diện lãnh đạo cơ quan, bộ, ngành cho rằng cơ quan THADS địa phương còn chưa thống nhất được cách hiểu và biện pháp giải quyết do Nghị định số 62 chưa hướng dẫn cụ thể hoặc quy định của nghị định này hết hiệu lực.

Lãnh đạo Cục THADS TP Hải Phòng và một số địa phương nêu các khó khăn, vướng mắc liên quan việc xử lý khoản tiền đặt trước của người trúng đấu giá. Theo khoản 2 Điều 38 Luật Đấu giá tài sản quy định tổ chức đấu giá tài sản tiếp nhận hồ sơ tham gia đấu giá trong giờ hành chính, liên tục kể từ ngày niêm yết việc đấu giá tài sản cho đến trước ngày mở cuộc đấu giá hai ngày.

Trong khi đó, khoản 2 Điều 39 Luật Đấu giá tài sản quy định tổ chức đấu giá tài sản chỉ được thu tiền đặt trước của người tham gia đấu giá trong thời hạn ba ngày làm việc trước ngày mở cuộc đấu giá. Điều này dẫn tới tình trạng nhiều khách hàng đã đăng ký tham gia đấu giá mà chưa nộp tiền đặt trước có thể thông đồng, thoả thuận với nhau, sau đó chỉ có một hoặc vài người nộp tiền đặt trước để mua tài sản, những người khác không nộp tiền đặt trước chỉ bị mất tiền mua hồ sơ tham gia đấu giá.

Nhiều ý kiến cho rằng cần quy định thời gian đăng ký tham gia đấu giá và thời gian nộp tiền đặt trước trong thời hạn ba ngày làm việc trước ngày mở cuộc đấu giá, bảo đảm thực sự công khai minh bạch, giảm thiểu tình trạng “quân xanh, quân đỏ”, “cò giá” trong bán đấu giá tài sản.

Theo báo cáo, sau ba năm thực hiện, Nghị định số 62 góp phần tạo hành lang pháp lý cơ bản bảo đảm cho công tác THADS hiệu quả hơn; cán bộ, công chức trong hệ thống THADS ngày càng được hoàn thiện; trình tự, thủ tục thi hành án được quy định đầy đủ, cụ thể, dễ thực hiện hơn; nhận thức và ý thức chấp hành pháp luật của cá nhân, tổ chức được nâng lên...

Từ quá trình kiểm sát THADS, đại diện lãnh đạo Vụ 11, Viện KSNDTC chỉ ra những khó khăn, vướng mắc trong nhận thức và áp dụng các quy định của Nghị định 62/2015/NĐ-CP như: quy định về thời hiệu yêu cầu thi hành án cũng như hướng dẫn các trường hợp được coi là sự kiện bất khả kháng hoặc trở ngại khách quan; quy định về xác nhận kết quả thi hành án; thủ tục thanh toán tiền, trả tài sản thi hành án…

Đề cập việc xử lý tài sản bảo đảm tranh chấp về quyền sở hữu tài sản, đại diện Chi cục THADS quận Bình Thạnh (TP HCM) cho biết, tại bản án có hiệu lực pháp luật tuyên người phải thi hành án nếu không thanh toán số tiền lãi và gốc tại hợp đồng tín dụng thì cơ quan THADS có thẩm quyền kê biên, phát mại tài sản bảo đảm để thu hồi nợ cho tổ chức tín dụng.

Nhưng trong quá trình xử lý tài sản phát sinh tình trạng tài sản bảo đảm có sự tranh chấp về quyền sở hữu nhưng thời điểm phát hiện tranh chấp này có thể khác nhau, gây ra nhiều khó khăn. Do đó, đề xuất bổ sung thêm quy định của Luật theo hướng bảo vệ tuyệt đối các trường hợp tổ chức tín dụng giao dịch ngay tình nhằm thu hồi nợ cho tổ chức tín dụng, tránh tình trạng người phải thi hành án đưa người thân quen tham gia vào quá trình tranh chấp nhằm kéo dài thời gian, khiếu nại gay gắt.

Tổng cục trưởng Tổng cục THADS (Bộ Tư pháp) Mai Lương Khôi tiếp tục ý kiến các đại biểu, cho rằng từ thực tế đã chỉ ra được những khó khăn, vướng mắc trong thực tế và đề xuất được các giải pháp cụ thể, phù hợp đặc điểm của mỗi cơ quan, đơn vị nói riêng và trong bối cảnh hiện nay.

Ông Mai Lương Khôi cho biết sẽ tiếp tục tổ chức sơ kết Luật THADS và qua đó nghiên cứu, kiến nghị có những sửa đổi, bổ sung Luật THADS, bảo đảm hoàn thiện thể chế, đáp ứng các yêu cầu trong tình hình mới.

Thi hành án đối với một số vụ việc trọng điểm

Được biết, trong năm 2018, Bộ Tư pháp, các cơ quan THADS địa phương đã ban hành Kế hoạch của Tổ công tác chỉ đạo xử lý các vụ việc liên quan đến hoạt động tín dụng, ngân hàng, kiểm tra, phúc tra và trả lời các kiến nghị, phản ánh của các tổ chức tín dụng về các nội dung liên quan đến nghiệp vụ THADS.

Đồng thời, để triển khai hiệu quả Nghị quyết số 42/2017/QH14 ngày 21-6-2017 của Quốc hội về thí điểm xử lý nợ xấu của các tổ chức tín dụng và Chỉ thị số 32/CT-TTg ngày 19-7-2017 của Thủ tướng Chính phủ về triển khai thực hiện Nghị quyết số 42/2017/QH14, Bộ Tư pháp đã chỉ đạo triển khai thực hiện, đồng thời rà soát, tổng hợp tình hình thực hiện Nghị quyết, kịp thời giải quyết khó khăn, vướng mắc phát sinh.

Các cơ quan THADS đã chủ động phối hợp với các tổ chức tín dụng trên địa bàn rà soát, tổng hợp các bản án, quyết định có hiệu lực của Tòa án chưa được thi hành hoặc đang thi hành để có kế hoạch đẩy nhanh việc tổ chức thi hành các bản án, quyết định loại này; kịp thời tổng hợp, báo cáo, xin ý kiến chỉ đạo của Ban Chỉ đạo THADS đối với những vụ việc phức tạp.

Về kết quả thi hành án đối với một số vụ việc trọng điểm, đã thu hồi tài sản cho ngân sách nhà nước trong các vụ án trọng điểm, án tham nhũng, kinh tế lớn là một vấn đề hệ trọng, có ý nghĩa to lớn trong việc củng cố niềm tin của Nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng và Nhà nước. Thời gian qua, nhiều vụ án tham nhũng, kinh tế lớn như: Vụ Vinalines, vụ Nguyễn Đức Kiên, vụ Ngân hàng phát triển Đắk Lắk, vụ Huỳnh Thị Huyền Như, vụ Công ty đầu tư tài chính II, Vụ Phạm Công Danh, vụ Phạm Thị Bích Lương, vụ Giang Kim Đạt, vụ Trịnh Xuân Thanh, vụ Hà Văn Thắm... đã được đưa ra xét xử.

Năm 2018, công tác thu hồi tài sản bị chiếm đoạt, thất thoát trong các vụ án tham nhũng, kinh tế tiếp tục được lãnh đạo Đảng, Nhà nước quan tâm chỉ đạo quyết liệt. Chính phủ đã chỉ đạo Bộ Tư pháp xây dựng Kế hoạch giải quyết, thành lập các Tổ công tác; tổ chức các buổi họp liên ngành, ban hành Công điện đôn đốc và tổ chức các buổi làm việc với các địa phương đang giải quyết các vụ việc.

Bên cạnh đó, Bộ Tư pháp cũng đã tập trung chỉ đạo các cơ quan THADS nâng cao hiệu quả công tác xác minh điều kiện thi hành án, truy tìm tài sản, phối hợp chặt chẽ với cấp ủy, chính quyền địa phương và bộ, ngành chủ quản kiên quyết thực hiện việc cưỡng chế; thường xuyên theo dõi, cập nhật tình hình thi hành các vụ án tham nhũng, kinh tế nghiêm trọng và hàng tháng có báo cáo cụ thể để phối hợp với Ban Nội chính tham mưu, giúp Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng theo dõi, chỉ đạo.