Cố nhạc sĩ Đỗ Nhuận và hồi ký "Âm thanh cuộc đời"

Hỏi: Hơn chục năm từ ngày nhạc sĩ Đỗ Nhuận qua đời, đến tận bây giờ mới có thể hoàn thành cuốn hồi ký như ước nguyện của ông, chắc công việc đã gặp nhiều khó khăn?

Trả lời: Thực tế, việc xuất bản phụ thuộc nhiều yếu tố, trong đó có vấn đề về tài chính. Trước đây, nhà xuất bản Âm nhạc cũng có ý định biên soạn, song cuốn hồi ký lại không có đầy đủ về cả cuộc đời của tác giả nên không được chấp nhận. Giáo sư Hữu Ngọc từng xem bản thảo cuốn hồi ký này, nhưng Quỹ hỗ trợ phát triển văn hóa Việt Nam-Thụy Điển nơi ông làm Chủ tịch lại không tài trợ việc xuất bản thể loại hồi ký. Cứ thế, cuốn sách "trễ hẹn", nhiều lần... Và, cuối cùng, được sự giúp đỡ của nhà xuất bản Âm nhạc, gia đình tự bỏ tiền để làm sách. Với kinh nghiệm của một người trong gia đình, một người làm âm nhạc, từ năm 2001, tôi bắt tay tập hợp các tài liệu, di bút mà cha tôi để lại. Khối lượng tư liệu đồ sộ, nhiều bản in rô-nê-ô không có dấu nên phải mất nhiều thời gian để tra cứu, bổ sung. Tới cuối năm ngoái mới có được một bản thảo hoàn chỉnh để đưa sang cho nhà xuất bản Âm nhạc.

Hỏi: Anh có thể giới thiệu vài nét về cuốn hồi ký?

Trả lời: Sinh thời, cha tôi muốn làm hai tập hồi ký, ghi lại hai chặng đường đời. Nhưng vì lý do sức khỏe nên ông chỉ kịp hoàn thành cuốn đầu tiên, khép lại những năm 1960 với nhiều kỷ niệm về chiến dịch Điện Biên Phủ lịch sử. Bài viết cuối cùng của cuốn hồi ký được ông hoàn thành đúng dịp kỷ niệm 30 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ năm 1984.

Với những lời kể rất sinh động, rất thật ở phần Hồi ký, cuốn sách còn có hai phần: Tiểu luận, bài phân tích âm nhạc, trao đổi về sáng tác và một số bài báo viết về ông và Tuyển chọn ca khúc của ông. Trong hồi ký, độc giả có thể gặp lại những nghệ sĩ nổi tiếng từng gắn bó từ thời trai trẻ với ông, như: Nguyễn Đình Thi, Văn Cao, Vũ Quý, Ngọc Bảo... Từ hàng nghìn trang di bút viết tay của ông, tôi đã chọn lọc nhiều bài có giá trị, như: Kế thừa và phát triển âm nhạc dân tộc, Xây dựng nền âm nhạc hoàn chỉnh... Còn các bài báo viết về ông thực sự cũng không nhiều, không tô hồng, mà đều là tâm huyết của các nhà báo dành cho ông.

Hỏi: Được biết, trong hồi ký còn có những tư liệu lần đầu công bố?

Trả lời: Lần đầu độc giả biết đến việc ông từng bị Tưởng Giới Thạch bắt giam, hay nhiều lần hoạt động gặp nạn lại được nhiều người sẵn lòng giúp vì cảm mến tài năng âm nhạc. Rồi cả những kỷ niệm sáng tác trong chiến dịch Điện Biên Phủ với những tác phẩm làm nên tên tuổi của nhạc sĩ Đỗ Nhuận, như: Hành quân xa, Giải phóng Điện Biên...

- Xin cảm ơn anh!