Có một đội cảnh sát điều tra đặc biệt

Những tướng lĩnh trưởng thành từ Đội Cảnh sát điều tra Công an TP Nam Định gồm: Trung tướng Phan Văn Vĩnh, Anh hùng LLVT, Tổng cục trưởng Tổng cục Cảnh sát, Bộ Công an, nguyên là Phó Công an TP Nam Định từ năm 1988 và là Thủ trưởng Cơ quan Cảnh sát điều tra, trực tiếp phụ trách Đội Cảnh sát điều tra; Thiếu tướng Nguyễn Đức Thịnh, Cục trưởng C46, nguyên Đội trưởng Cảnh sát điều tra; Thiếu tướng Vũ Quang Hưng, Chánh Văn phòng Cơ quan Cảnh sát điều tra, Tổng cục Cảnh sát cũng từng là Đội trưởng Cảnh sát điều tra; Thiếu tướng Trần Huy Hồng, Cục trưởng A66, nguyên là Đội trưởng đầu tiên của Đội Cảnh sát điều tra Công an TP Nam Định.

Trưởng thành từ “lò đào tạo” nhiều tướng lĩnh và sĩ quan cao cấp nhưng đó lại chưa phải là điều mà những người từng tham gia Đội Cảnh sát điều tra Công an TP Nam Định tự hào nhất. Niềm tự hào lớn nhất của các anh là, suốt bao nhiêu năm qua, trong hơn 80 con người của Đội Cảnh sát điều tra ngày đó, chỉ có một người bị kỷ luật.

Khi đọc những dòng này, chắc chắn các bạn trẻ của thế hệ CAND hiện nay sẽ rất ngạc nhiên, bởi tên tuổi của Đội Cảnh sát điều tra, Công an TP Nam Định ngày đó chỉ còn tồn tại trong sử sách và trong trí nhớ của những người từng công tác ở Công an Nam Định vào thập niên những năm 80 đến 90 của thế kỷ trước.

Lật giở lại lịch sử, cuối năm 1988, Công an TP Nam Định tập hợp Đội Điều tra xét hỏi, Đội Cảnh sát hình sự, Đội Cảnh sát kinh tế và Trại tạm giữ thuộc Công an thành phố để thành lập Đội Cảnh sát điều tra Công an TP Nam Định với quân số là hơn 80 người. Nam Định ngày ấy là một địa bàn có tình hình trật tự trị an vào loại phức tạp nhất cả nước. Cùng với Hải Phòng là nơi sản sinh ra những tên tội phạm khét tiếng, những băng, ổ, nhóm tung hoành khắp cả nước. Giang hồ Nam Định ngày ấy thường “cầm cái” ở các ổ nhóm tội phạm. Nạn trộm cắp, cướp giật, đòi nợ thuê, bảo kê bến bãi, lưu manh côn đồ… vô cùng nhức nhối, tới mức người ta thường ví von: “Một người xuống ga có ba kẻ cắp”.

Đội Cảnh sát điều tra ra đời, đồng chí Phan Văn Vĩnh là Phó Công an thành phố, đồng thời là Thủ trưởng Cơ quan Cảnh sát điều tra; đồng chí Trần Huy Hồng, nguyên Trưởng Công an phường Nguyễn Du về làm Đội trưởng Cảnh sát điều tra. Việc thành lập đội đã tạo điều kiện thuận lợi cho đấu tranh chống tội phạm, từ khâu trinh sát, lập án, bắt giữ và tiến hành các quy trình tố tụng. Trong một thời gian ngắn, đội đã lập được rất nhiều chiến công, triệt phá được nhiều băng, ổ, nhóm. Năm 1989, Công an TP Nam Định là nơi được Đại tướng Mai Chí Thọ, Bộ trưởng Nội vụ (nay là Bộ Công an) chọn làm nơi đột phá cho “Chiến dịch 135”, đồng loạt tiến công tội phạm trên toàn quốc. Khí thế tiến công tội phạm hình sự lên cao trào chưa từng thấy.

Có rất nhiều chiến công của Đội Cảnh sát điều tra Công an TP Nam Định ngày ấy, nhưng nổi tiếng nhất là vụ triệt phá một băng cướp mà sau này được gọi tắt là “Chuyên án 250 Hoàng Văn Thụ”. Ngày 13-3-1991, đội đã tổ chức tiến công một băng nhóm nguy hiểm có mang theo bốn quả lựu đạn và một súng ngắn khi tiến hành cướp tiệm vàng 250 Hoàng Văn Thụ. Trận chiến này đã khiến bốn chiến sĩ bị thương nặng. Sau này tôi có thắc mắc, tại sao không xin tặng danh hiệu Anh hùng LLVT cho Đội Cảnh sát điều tra, Thiếu tướng Nguyễn Đức Thịnh bảo: “Suốt một thời gian dài chúng tôi lăn vào chiến đấu, hồi đó có ai nghĩ đến chuyện thi đua, khen thưởng gì đâu”.

May mắn trong một ngày gần đây, tôi được gặp cả bốn vị tướng từng có thời gian chỉ huy Đội Cảnh sát điều tra, đó là Trung tướng Phan Văn Vĩnh, Thiếu tướng Nguyễn Đức Thịnh, Thiếu tướng Vũ Quang Hưng, Thiếu tướng Trần Huy Hồng. Trả lời câu hỏi: “Điều gì làm nên những tố chất đặc biệt của Đội Cảnh sát điều tra Công an TP Nam Định?”, các anh đều cho rằng, có lẽ vì phải chiến đấu với nhiều loại tội phạm nguy hiểm trong những hoàn cảnh hết sức khó khăn, gian khổ nên đã rèn luyện cho những người lính của đội phẩm chất mưu trí, dũng cảm và không lùi bước…
Cho đến bây giờ, nhiều anh em vẫn nhớ như in những ngày lặn lội đi đánh án, trong tất cả các vụ án khó khăn nhất, nguy hiểm nhất, bao giờ cũng có mặt Phan Văn Vĩnh, từ khi anh là Thủ trưởng Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TP Nam Định, rồi sau là Trưởng Công an thành phố… Sự có mặt của Phan Văn Vĩnh rồi những người cộng sự thân thiết như Nguyễn Đức Thịnh, Trần Huy Hồng, Vũ Quang Hưng, luôn là chỗ dựa vững chãi cho những người lính. Khi người chỉ huy xông pha hòn tên mũi đạn thì không có lý gì những người lính lại chần chừ, lùi bước.

Rồi sau này, mặc dù khi đã bị thương trong “Chuyên án 250 Hoàng Văn Thụ”, phải khoét bỏ một mắt, anh vẫn đội chiếc mũ cối, phóng xe máy đi khắp hang cùng ngõ hẹp ở TP Nam Định, có lúc bán cả nhẫn cưới, bán cả đồng hồ lấy tiền cho anh em ăn qua ngày.

Sau này, khi mỗi người đã chuyển một cương vị công tác khác nhau nhưng họ vẫn nhớ đến nhau, nghĩ về nhau và không chỉ bằng những lời nói mà bằng những hành động cụ thể. Ở trong đội cũng đã có một số anh, người thì mất vì bệnh tật, người thì hy sinh nhưng bây giờ anh em đã thành lập được Hội Tình nghĩa Cảnh sát điều tra TP Nam Định. Và tất cả những ai có hoàn cảnh khó khăn đều được mọi người xúm vào giúp đỡ. Hội bây giờ có 145 người và hằng năm anh em vẫn tổ chức gặp gỡ nhau. Các anh bảo rằng, gặp nhau để nhớ nhau, để xem ai còn ai mất, ai khó khăn, nhưng quan trọng nữa là gặp nhau để giữ lấy ngọn lửa truyền thống của đội ngày xưa. Đồng chí Đài, đồng chí Thịnh đã mất, anh Vĩnh đã nhận con các anh là con đỡ đầu. Cưới xin cho các cháu, anh Vĩnh thay mặt những người đồng đội cũ đã hy sinh đứng ra làm chủ hôn đón khách.

Trong số các cán bộ, chiến sĩ Đội cảnh sát điều tra Công an TP Nam Định, có những người được Đảng, Nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng LLVTND, có người trở thành lãnh đạo, nhưng cũng có những cán bộ, chiến sĩ đang ngày đêm lặng thầm cống hiến cho sự bình an của thành phố. Nhưng điều quan trọng nhất là các anh được người dân TP Nam Định yêu quý, kính trọng. Họ thật sự là những chiến sĩ CAND Anh hùng trong lòng dân.