Với quyết tâm cắt giảm thủ tục, hiện đại hóa quy trình, tăng cường số hóa và công khai minh bạch, thành phố hướng tới mục tiêu xây dựng nền hành chính công hiện đại, đặt người dân và doanh nghiệp ở vị trí trung tâm phục vụ.
Cắt giảm thủ tục
Nếu như trước đây, việc đăng ký kết hôn đòi hỏi các cặp đôi phải quay về địa phương thường trú để xin giấy xác nhận tình trạng hôn nhân, thì nay bước này đã được cắt bỏ. Anh Trần Văn Hùng (ngụ tại quận Gò Vấp) chia sẻ: “Vợ chồng tôi chỉ mất khoảng 30 phút để hoàn tất hồ sơ trực tuyến. Cán bộ tiếp nhận xác minh trên hệ thống dữ liệu quốc gia, tới ngày hẹn chỉ cần ra phường ký nhận là xong. Ðây thực sự là thay đổi rất lớn, tiết kiệm thời gian và công sức cho người dân”.
Trong toàn thành phố, không chỉ ở lĩnh vực hộ tịch, hàng loạt thủ tục khác đã, đang và sẽ tiếp tục được tinh gọn, đáp ứng yêu cầu thực tiễn.
Theo kế hoạch đơn giản hóa thủ tục hành chính liên quan sản xuất, kinh doanh giai đoạn 2025-2026, Thành phố Hồ Chí Minh đã đề xuất cắt giảm, đơn giản hóa đối với 298 thủ tục
(đợt 1), dự kiến tiết kiệm 1.944 ngày làm việc, tương đương 15.552 giờ xử lý thủ tục. Ðặc biệt, có thủ tục “Thay đổi nội dung giấy đăng ký hoạt động của chi nhánh, công ty luật nước ngoài” được đề xuất bỏ bớt thành phần hồ sơ không còn phù hợp. Thời gian tới, thành phố sẽ tiếp tục rà soát, mở rộng danh mục thủ tục hành chính cần cắt giảm ở đợt 2.
Cải cách không dừng lại ở rút ngắn thời gian hay cắt giảm giấy tờ, mà còn gắn liền với tiến trình hiện đại hóa. Thành phố công khai, minh bạch các thủ tục trên Cổng Dịch vụ công quốc gia và Cơ sở dữ liệu quốc gia về thủ tục hành chính, giúp người dân và doanh nghiệp dễ dàng tra cứu, theo dõi.
Ðặc biệt, dịch vụ công trực tuyến toàn trình và liên thông đã đem lại bước tiến lớn. Người dân có thể nộp hồ sơ, theo dõi tiến độ và nhận kết quả trực tuyến, không còn phụ thuộc vào địa giới hành chính.
Cùng với đó, thành phố còn đẩy mạnh ứng dụng dữ liệu số trong xác minh, xử lý hồ sơ. Cơ sở dữ liệu hộ tịch điện tử liên thông với Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư cho phép xác minh thông tin nhanh chóng, giảm sự phiền hà, trùng lặp giấy tờ.
Hoàn thiện thể chế, tổ chức bộ máy
Song song với cải cách thủ tục, Thành phố Hồ Chí Minh tập trung cải cách thể chế, bộ máy và tài chính công. Sau khi mở rộng địa giới hành chính, thành phố đang rà soát, điều chỉnh khoảng 1.000 văn bản quy phạm pháp luật của các địa phương trước khi hợp nhất.
Trong cải cách bộ máy, giai đoạn 1 đã tiếp nhận, sắp xếp xong các cơ quan, đơn vị để vận hành ổn định. Hiện Ủy ban nhân dân thành phố có 15 cơ quan chuyên môn và ba cơ quan hành chính khác, giảm ba đơn vị so với trước. Thành phố cũng giao tổng số 11.185 biên chế cho 168 xã, phường, đặc khu, đồng thời phân cấp, ủy quyền hợp lý nhằm vận hành hiệu quả mô hình chính quyền địa phương hai cấp.
Ở giai đoạn tiếp theo, thành phố tiếp tục tinh gọn đầu mối bên trong cơ quan, sắp xếp các đơn vị sự nghiệp công lập, khắc phục tình trạng chồng chéo chức năng.
Một trong những mục tiêu quan trọng được thành phố xác định là thực hiện Nghị quyết số 66/NQ-CP ngày 26/3/2025 của Chính phủ, bảo đảm cắt giảm ít nhất 30% điều kiện đầu tư, kinh doanh không cần thiết; rút ngắn ít nhất 30% thời gian giải quyết thủ tục hành chính và giảm ít nhất 30% chi phí tuân thủ.
Hiện đại hóa bộ máy và tinh giản thủ tục chỉ có ý nghĩa khi gắn liền với nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức. Thành phố xác định đây là khâu then chốt, bởi thái độ, trách nhiệm của cán bộ là yếu tố quyết định đến sự hài lòng của người dân.
Ðồng chí Nguyễn Mạnh Cường, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh nhấn mạnh: “Các ngành, các địa phương cần rà soát, lập danh mục thủ tục trọng tâm cần đơn giản hóa, đặc biệt trong lĩnh vực đầu tư, sản xuất, kinh doanh. Thành phố đẩy mạnh số hóa hồ sơ, chuẩn hóa dữ liệu, tăng cường liên thông, bảo đảm “một nguồn dữ liệu-nhiều mục đích sử dụng”. Ðồng thời phải kiên quyết ngăn chặn tình trạng sách nhiễu, gây phiền hà cho người dân và doanh nghiệp”.
Ðiều đó cũng đồng nghĩa, cải cách hành chính không chỉ là cắt bỏ thủ tục, mà còn là quá trình đổi mới tư duy, xây dựng văn hóa phục vụ trong từng cán bộ, công chức. Chỉ khi chính quyền thực sự đồng hành cùng người dân, doanh nghiệp, những mục tiêu phát triển kinh tế-xã hội mới có thể hiện thực hóa bền vững.
Thành phố Hồ Chí Minh với vai trò đầu tàu kinh tế cả nước, đang đặt ra yêu cầu cao về cải cách hành chính. Bởi lẽ, một bộ máy vận hành thông suốt, minh bạch không chỉ tạo thuận lợi cho người dân, mà còn nâng cao năng lực cạnh tranh, thu hút đầu tư, thúc đẩy sản xuất, kinh doanh phát triển.
Trong bối cảnh hội nhập và chuyển đổi số toàn cầu, việc xây dựng nền hành chính “phục vụ-đồng hành” không còn là lựa chọn, mà là yêu cầu tất yếu. Những bước tiến trong cắt giảm thủ tục, hiện đại hóa quy trình, hoàn thiện thể chế và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ cho thấy quyết tâm của thành phố trong đổi mới phương thức quản trị. Ðó cũng là thước đo hiệu quả, là căn cứ để xây dựng lòng tin, củng cố sự đồng thuận xã hội ■
