Tiếp theo thành công của ca ghép thận cho em gái 17 tuổi tại Bệnh viện Nhi Trung ương Hà Nội ngày 27-5 vừa qua, sáng nay (14-6), tại Bệnh viện Nhi đồng 2 TP Hồ Chí Minh đã tiến hành ca ghép thận cho bệnh nhân nhỏ tuổi nhất từ trước đến nay ở Việt Nam. Đó là em Huỳnh Nguyễn Nhật Trúc, 12 tuổi, quê ở Gia Lai. Người cho thận là chị Nguyễn Thị Tuyết Trinh, giáo viên, 40 tuổi, mẹ của em Trúc.
| Hiện nay nhu cầu ghép thận của bệnh nhân nhi ở TP Hồ Chí Minh rất lớn, mỗi năm có khoảng 40-50 trường hợp suy thận mãn có chỉ định ghép thận, phải ghép ở nước ngoài. Giá mỗi ca ở nước ngoài từ 25.000 - 50.000 USD. Nếu không được ghép bệnh nhân phải điều trị bằng chạy thận nhân tạo, chất lượng cuộc sống không bảo đảm, việc Bệnh viện Nhi đồng 2 TP Hồ Chí Minh lần đầu triển khai ghép thận cho trẻ em là đáp ứng kịp thời nhu cầu xã hội và cũng để nâng cao trình độ phẫu thuật, gây mê hồi sức, chống nhiễm khuẩn của bệnh viện, đồng thời để rút kinh nghiệm tổ chức, quản lý một chương trình có tầm cỡ, có sự hợp tác của các bác sĩ trong và ngoài nước. |
Êkíp tham gia mổ gồm 70 giáo sư, bác sĩ, kỹ thuật viên, điều dưỡng, trong đó có năm giáo sư, bác sĩ đến từ Pháp, 20 bác sĩ của Bệnh viện Chợ Rẫy.
Chị Tuyết Trinh, mẹ cháu Trúc tâm sự: "Ban đầu thấy cháu từ ca ghép thận dự bị thành ca chính thức tôi vừa mừng vừa lo, nhưng được các bác sĩ tư vấn tốt nên cũng thấy an tâm và phấn khởi. Hồi cháu Trúc mới nhập viện cuối năm 2003 cháu gầy ốm lắm, vậy mà sau một thời gian được các bác sĩ chăm sóc thuốc men, chế độ ăn uống tốt, cháu đã ăn được, ngủ được, tăng cân, tăng chiều cao".
Ba cháu, anh Huỳnh Ngọc Hanh, 42 tuổi, kể: "Lúc đầu nghe tin được ghép thận, cháu nhất định không đồng ý sợ mẹ bị lấy mất thận có mệnh hệ gì ai sẽ nuôi anh nó. Tội nghiệp, cháu không lo cho mình mà lại lo cho anh! Nay được các bác sĩ giải thích, cháu không còn thấy sợ nữa".
Sáng 14-6, vào lúc 8 giờ 25 phút bác sĩ Nguyễn Văn Quang (Bệnh viện Chợ Rẫy) đã rạch nhát dao đầu tiên ở phía sườn bên trái của chị Trinh để lấy thận, vì cuống mạch máu quả thận bên trái dài 2,5 cm dễ ghép hơn. Cho đến 11 giờ 30 phút, thông tin mới nhất từ phòng mổ cho biết: phẫu thuật lấy thận của người mẹ đã kết thúc; trái thận lấy ra được rửa trong dung dịch, rồi chuyển vào phòng ghép thận để chuẩn bị ghép cho cháu Trúc ở hố chậu bên phải.
Ca phẫu thuật lấy thận kết thúc chậm hơn hai giờ so với dự kiến do cấu tạo mạch máu của chị Tuyết Trinh có điểm khác biệt so với thông thường nên các bác sĩ phải rất thận trọng.
Bác sĩ Trần Vĩnh Hậu, thành viên kíp ghép thận cho biết, trong quá trình ghép thận phải nối động mạch, tĩnh mạch, ống bài tiết nước tiểu và đặt ống thông tiểu. Nối xong, mở kẹp, chờ 5-10 phút thấy quả thận bài tiết nước tiểu được thì có thể khâu lại được. Sau một tuần, chức năng thận trở lại bình thường thì có thể rút ống thông tiểu ra.
| Bác sĩ Trần Văn Thảo, Phó Giám đốc Bệnh viện Nhi đồng 2 - Xin ông cho biết vì sao ca dự bị - cháu Huỳnh Nguyễn Nhật Trúc trở thành bệnh nhân được ghép thận đầu tiên của bệnh viện? - Cháu Lê Hoàng Anh được chọn là ca số 1 bị phát hiện lao sơ nhiễm nên chúng tôi đẩy ca dự bị lên ghép chính. Cháu Nhật Trúc phát hiện bị teo thận bẩm sinh từ năm 1997, mãi cuối năm 2003 mới nhập viện chữa trị. Thận bị hỏng hoàn toàn, phải chạy thận nhân tạo, trước kia tuần sáu lần, lâu nay còn ba lần/tuần. Trẻ được ghép thận sẽ trở lại cuộc sống sinh hoạt hoàn toàn bình thường. Tuy nhiên, trong vòng 20 năm em sẽ có tiên lượng tốt với điều kiện phải uống đầy đủ thuốc chống đào thải. Theo đơn giá hiện nay thì tiền thuốc này khoảng năm triệu đồng/tháng. Tuy nhiên, bệnh viện đã ký cam kết với người nhà của ca ghép thận đầu tiên là sẽ cung cấp miễn phí cho em số thuốc này đến khi em tròn 18 tuổi. - Bệnh viện Nhi đồng 2 có bao nhiêu em nhỏ đang chạy thận nhân tạo và có chỉ định ghép thận? Chi phí cho một ca ghép thận nhi là bao nhiêu? - Hiện nay, ở bệnh viện chúng tôi có bảy em đang chạy thận nhân tạo, số ca khác luôn tiếp tục được nhập viện. Chi phí thuần túy cho một ca ghép thận như thế này là 100 triệu đồng. Đó là chưa kể đến các khoản khác như cơ sở vật chất, đào tạo nguồn nhân lực. - Bệnh viện đã chuẩn bị như thế nào cho ca ghép thận bệnh nhân nhi đầu tiên? - Chúng tôi đã chuẩn bị mấy năm nay. Đầu tư 1,5 tỷ đồng cho công tác ghép thận như máy chạy thận nhân tạo, phòng mổ hai buồng khép kín, trang thiết bị cần thiết khác. Ngoài ra chúng tôi cử hàng chục bác sĩ, điều dưỡng các chuyên ngành khác nhau như gây mê, hồi sức, phẫu thuật của bệnh viện sang đào tạo tại Pháp và Bỉ. Chúng tôi còn nhận được sự chuyển giao kỹ thuật từ Bệnh viện Chợ Rẫy. Nhân sự kiện tiến hành ca ghép thận này UBND TP Hồ Chí Minh đã tài trợ cho bệnh viện một tỷ đồng. Ca ghép thận đầu tiên còn được sự giúp đỡ trực tiếp của các giáo sư, bác sĩ Pháp. Giáo sư, bác sĩ Trần Đông A, Chủ tịch Hội đồng khoa học ghép thận của bệnh viện - Thưa Giáo sư, tính chất ca ghep thận cho trẻ em và người lớn khác nhau ra sao? - Ghép thận cho bệnh nhân càng nhỏ tuổi thì càng phức tạp, do bệnh nhân nhỏ có kích thước thận và thể tích cơ thể nhỏ, lại phải nhận quả thận to đang hoạt động của người lớn về hoạt động cho cơ thể của em, động mạch, các mạch máu đều nhỏ nên xử lý khó khăn hơn. Cụ thể cháu Trúc hiện nặng có 18 kg lại phải nhận quả thận của người mẹ nặng 40 kg. Cho nên trong những tuần đầu tiên chúng tôi phải điều chỉnh cho quả thận này thích ứng với cơ thể nhỏ của em, làm sao em có thể bài tiết được như một em bé, chứ không như người lớn. Chưa kể em bé bị suy thận khả năng dự trữ không còn, sức chịu đựng kém, phải gây mê hồi sức chính xác từng ly từng tý một. - Giáo sư có thể giới thiệu đôi nét về kíp bác sĩ Pháp sang giúp đỡ cho ca ghép thận này? - Êkíp gồm Giáo sư BS phẫu thuật nhi Y.Aigrains, Giáo sư BS thận học nhi P.Niaudet, Giáo sư BS hồi sức nhi J.F. Hartmann, bác sĩ gây mê nhi Y. Huýt và một điều dưỡng phòng mổ M.Rebourg. Nhóm chuyên gia này đến từ 2 Bệnh viện R.Debre Paris và Necker enfants malades Paris, nơi chúng tôi từng thực tập. Họ là những chuyên gia lão luyện, như Giáo sư P. Niaudet là chuyên gia hàng đầu ở Pháp và châu Âu về thận học nhi, từng ghép thận cho hơn 1.000 trẻ em. Chúng tôi sẽ chia làm mấy kíp: Gây mê và lấy thận của mẹ bằng phương pháp mổ thường, gây mê và ghép thận cho con, hồi sức sau mổ. Mỗi kíp sẽ có các GS, BS Pháp cùng tham gia với các BS của bệnh viện. Các BS Pháp đem theo sang Việt Nam nguyên bộ đồ mổ, và cả một vài loại thuốc đặc biệt mà Việt Nam chưa có. |
