Chợ Mơ trong những ngày này khá vắng vẻ. Hàng hóa phong phú, đa dạng từ quần áo, vải vóc, hàng mây tre, đồ gia dụng… đến các món ăn, đồ uống hay rau quả, thực phẩm tươi sống... ; nhưng gian nào cũng vắng khách. Theo các tiểu thương, dịp đầu năm (âm lịch) luôn là thời điểm vắng khách nhất. Tương tự, không khí mua bán ở chợ Thanh Xuân cũng trầm lắng, thi thoảng mới có một vài người khách đi ngắm nghía hàng hóa. Các tầng 2 và 3 của khu chợ không còn hộ kinh doanh hoạt động. Chị Đỗ Thị Hồng bán hàng ở đây cho biết: “Hàng hóa ế ẩm, nhiều lúc mấy chị em rủ nhau bật nhạc lên tập thể dục để tăng cường sức khỏe”.
Theo thống kê, trên địa bàn Hà Nội có khoảng hơn 500 chợ truyền thống. Những người đi chợ chủ yếu là trung niên, các bà nội trợ mua sắm mặt hàng bình dân, thiết yếu phục vụ nhu cầu sinh hoạt hằng ngày. Chị Nguyễn Thu Huyền ở phố Bạch Mai cho biết: “Nhà ở gần chợ Mơ, thỉnh thoảng tôi đi chợ để mua sắm quần áo, đồ dùng cá nhân vì thấy chợ có nhiều hàng tốt, giá phải chăng lại được lựa chọn trực tiếp, ưng cái nào mới lấy”. Tuy nhiên, từ khi thương mại điện tử phát triển với sự tiện lợi và nhanh chóng của việc mua sắm trực tuyến, chợ truyền thống bị cạnh tranh. Chị Xuân Dung, tiểu thương chợ Mơ cho biết: “Tôi bán ở đây cũng được hơn 30 năm rồi. So với trước thì hiện nay khách vắng hơn nhiều. Các tiểu thương trẻ chuyển sang bán hàng online qua mạng xã hội. Còn những người lớn tuổi như tôi do không biết sử dụng mạng, mặt khác đã quen cách bán truyền thống nên cứ tiếp tục thế này thôi”.
Thực tế cho thấy, bên cạnh những thách thức trong thời kỳ chuyển đổi số, đây còn là cơ hội để chợ truyền thống phải thay đổi. Tiểu thương chợ truyền thống có thể tận dụng công nghệ để cải thiện trải nghiệm mua sắm. Việc xây dựng ứng dụng di động hoặc trang web giúp người tiêu dùng xem sản phẩm và đặt hàng trực tuyến. Bên cạnh đó, tiểu thương có thể hợp tác với các nền tảng thương mại điện tử, tạo tài khoản, xây dựng thương hiệu cá nhân để mở rộng thị trường và tiếp cận khách hàng mới. Thông qua các nền tảng trực tuyến, chợ truyền thống quảng bá được văn hóa và sản phẩm đặc trưng của địa phương, thu hút du khách và người tiêu dùng.
Hiện tại, tiểu thương tại một số chợ truyền thống đã bắt đầu áp dụng công nghệ số vào hoạt động kinh doanh. Chị Nguyễn Thị Tâm bán hàng ở chợ Thanh Xuân chia sẻ: “Sử dụng công nghệ vào công việc kinh doanh thì tôi thấy thêm một số lợi ích. Thông qua mạng xã hội tiếp cận được nhiều khách hàng hơn, có thêm tệp khách hàng online. Khách quen có thể đặt hàng dễ dàng và được ship tận nhà rồi sau đó chuyển khoản tiền hàng vào tài khoản cho tôi.Vì thế doanh thu tăng lên nhờ bán được nhiều hàng hơn”.
Ông Nguyễn Việt Cường, Phó Trưởng ban quản lý chợ Thanh Xuân gợi ý: “Các tiểu thương cần tận dụng lợi thế về mặt bằng, địa điểm kinh doanh, nguồn hàng hóa, chủ động cập nhật xu thế mới, đẩy mạnh kinh doanh online bên cạnh việc bán hàng trực tiếp tại chợ”. Anh Nguyễn Văn Hùng, chuyên gia marketing và truyền thông khuyến cáo, các tiểu thương và doanh nghiệp kinh doanh truyền thống nên học hỏi những người đã và đang áp dụng kinh doanh online có hiệu quả. Bắt đầu là việc áp dụng những gì đơn giản nhất, từ dễ đến khó để tiếp cận công nghệ.
Chợ truyền thống đang đứng trước thách thức trong thời đại chuyển đổi số. Việc áp dụng công nghệ không chỉ giúp loại hình này tồn tại mà còn phát triển mạnh mẽ hơn trong tương lai. Để thành công, các tiểu thương cần phải thích nghi và học cách khai thác những cơ hội mà công nghệ mang lại. Với những lợi thế sẵn có như địa điểm kinh doanh thuận tiện, tận dụng không gian văn hóa và những nguồn hàng đặc sắc của Việt Nam, sự đầu tư vào công nghệ sẽ là chìa khóa giúp các chợ truyền thống phát triển bền vững.
