Cảnh báo về lưu hành, sử dụng xe ô-tô điện

Rao bán ồ ạt

Lướt thử trên các trang mạng xã hội, thấy nhan nhản những quảng cáo rao bán xe ô-tô điện. Tại một địa chỉ trên trang mạng Facebook, nơi đang “trưng bày” gần 10 mẫu xe với giá cả khác nhau theo từng loại, người bán rao giá 19,9 triệu đồng cho một mẫu xe ô-tô điện ba bánh (chở được ba người) và không quên quảng cáo “chỉ đắt hơn con wave tí xíu, vậy còn chần chờ gì nữa”. Với các loại xe ô-tô điện bốn bánh (chở được bốn người), giá cả có vẻ đắt hơn, dao động từ 32 đến 50 triệu đồng, tùy mẫu mã. Cũng theo giới thiệu, những mẫu xe này có thể chạy với tốc độ tối đa lên đến 50 km/giờ, lưu thông được khoảng 100 km sau khi được sạc điện từ 8 đến 10 giờ. Đáng chú ý, khách hàng có thể “tùy biến” nội thất xe ô-tô điện theo nhu cầu. Hơn thế nữa, loại xe này không đòi hỏi phải có bằng lái, rất dễ đi, vì không có số, chỉ có phanh và ga, lại không phải đăng ký biển số...

Tại một địa chỉ khác cũng rao bán rất nhiều mẫu ô-tô điện với giá dao động từ 30 đến 70 triệu đồng, tôi thử để lại yêu cầu mua xe và số điện thoại liên hệ thì ngay lập tức nhận được cuộc điện thoại gọi đến của một phụ nữ tên Mai, tự nhận là người bán hàng. Theo chị Mai, hầu hết các mẫu xe hiện nay đều không có hàng, nếu muốn mua cần đặt trước năm triệu đồng và chờ sau 2 đến 3 tuần sẽ có hàng về. Thuyết minh về độ an toàn của những loại xe này, chị Mai khẳng định: Xe ba bánh thì tay lái như xe máy, còn bốn bánh thì có vô-lăng như ô-tô. Tuy nhiên, cả hai loại đều rất gọn nhẹ, dễ điều khiển như xe đạp, tốc độ bình thường cũng chỉ hơn 30 km/giờ nên rất an toàn, lại thoải mái và nhất là vô cùng ấm áp, thuận tiện trong thời tiết giá lạnh như hiện nay. Ngoài ra, khi mua xe, khách hàng cũng nhận được đầy đủ giấy tờ bao gồm hóa đơn mua hàng, giấy xác nhận hải quan. Tuy nhiên, khi được hỏi về việc hỗ trợ đăng ký như đã quảng cáo trên mạng, chị Mai thừa nhận: Việc đăng ký hiện chưa được phép cho nên không làm được, nhưng Nhà nước cũng có cấm đâu, nên cứ đi thoải mái. Như xe máy điện cũng bắt đăng ký đấy, nhưng người ta không đăng ký mà vẫn chạy ầm ầm ngoài đường, có sao đâu!

Có được lưu hành?

Thực tế, những chiếc xe ô-tô điện như trên đang “đánh trúng” tâm lý tiêu dùng của rất nhiều người dân. Chị Thu Phương, một nhân viên ngân hàng chia sẻ: "Tôi thấy loại ô-tô điện này rất hấp dẫn vì ít tiền và nhỏ gọn, thuận lợi khi di chuyển trong điều kiện đường sá chật chội như ở Hà Nội, phù hợp với phụ nữ đi làm, đi chợ, đón con, lại có thể tránh mưa nắng, hơn hẳn xe máy. Quan trọng là luật có cho phép lưu hành hay không thôi". Trước những thắc mắc của người dân, cũng như khả năng dễ xảy ra sự “bùng phát” như trường hợp xe máy điện trước đây, ngày 19-2-2016, Bộ Giao thông vận tải (GTVT) đã có thông cáo cảnh báo về loại phương tiện mới này. Trong đó ghi rõ, đối với loại xe ô-tô điện ba bánh, theo chỉ đạo của Chính phủ tại Nghị quyết số 05/2008/NQ-CP thì kể từ năm 2008, các loại xe cơ giới ba bánh (trừ xe cơ giới ba bánh làm phương tiện đi lại cho thương binh, người tàn tật) không được cấp phép lưu hành mới để tham gia giao thông.

Theo đó, loại xe ô-tô điện ba bánh là loại phương tiện bị cấm lưu hành, trừ những trường hợp đặc biệt. Đối với các loại xe ô-tô, xe chở hàng bốn bánh, xe chở người bốn bánh có gắn động cơ (chạy bằng xăng hoặc điện), xe mô-tô, xe gắn máy, xe mô-tô điện và xe đạp điện, hệ thống văn bản quy phạm pháp luật để quản lý chất lượng các loại phương tiện nêu trên từ khâu sản xuất, lắp ráp, nhập khẩu, đăng ký biển số và đăng kiểm khi tham gia giao thông đã đầy đủ.

Cũng theo quy định của Luật Giao thông đường bộ năm 2008, các phương tiện cơ giới đường bộ khi tham gia giao thông phải bảo đảm các quy định về chất lượng, an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường do Bộ GTVT ban hành (được kiểm tra, kiểm soát về chất lượng từ khâu sản xuất, nhập khẩu trước khi lưu thông trên thị trường). Tuy nhiên, theo Phó Cục trưởng Đăng kiểm Việt Nam (Bộ GTVT) Nguyễn Hữu Trí, đến thời điểm hiện tại, Cục Đăng kiểm Việt Nam chưa hề nhận được yêu cầu kiểm tra chất lượng trước khi thông quan của bất kỳ lô hàng xe điện bốn chỗ nào từ cơ quan hải quan. Bên cạnh đó, cũng chưa có cá nhân hay tổ chức nào đưa loại xe ô-tô điện này đến cơ quan đăng kiểm để kiểm định chất lượng.

Hiện cơ quan đăng kiểm mới chỉ kiểm định một số ô-tô điện chạy trong phạm vi hẹp là các khu nghỉ dưỡng, khu du lịch. Do đó, các loại xe ô-tô điện nêu trên chưa đủ điều kiện về thủ tục nhập khẩu để đăng ký tham gia giao thông đường bộ theo quy định. Trong trường hợp này, các xe ô-tô điện nhập khẩu về chỉ có thể sử dụng được trong phạm vi hẹp như trong sân gôn, khu vực đường nội bộ của các tổ chức, còn cá nhân thì không được phép sử dụng để tham gia giao thông rộng rãi trên đường. Để kiểm soát được loại ô-tô điện này, Cục Đăng kiểm Việt Nam kiến nghị các cơ quan chức năng cần làm rõ, tại sao các xe cơ giới có thể nhập khẩu mà không thực hiện các thủ tục kiểm tra chất lượng theo quy định và cần phối hợp chặt chẽ để xử lý nghiêm những trường hợp vi phạm.Như vậy, có thể thấy rõ, các loại xe ô-tô điện đang được rao bán tràn lan trên mạng hiện nay chưa được các cơ quan chức năng cấp phép lưu hành. Tuy nhiên, đây cũng là loại phương tiện được rất nhiều người dân hưởng ứng vì đã đáp ứng tốt nhu cầu về giá cả cũng như sự thuận tiện khi lưu thông. Vì vậy, các cơ quan quản lý nhà nước cần nhanh chóng đưa ra phương án cụ thể, thẩm định, đánh giá về tiêu chuẩn kỹ thuật, độ an toàn cũng như yêu cầu đối với người điều khiển, khả năng lưu hành của loại phương tiện này trên đường. Nếu như không đáp ứng được các tiêu chuẩn, cần sớm có biện pháp ngăn chặn việc nhập khẩu, tránh gây thiệt hại cho người tiêu dùng. Trong trường hợp xe ô-tô điện đáp ứng được các yêu cầu cần thiết, cơ quan quản lý cũng cần điều chỉnh, bổ sung hoàn thiện quy định để “mở đường” cho loại phương tiện này đến được với người tiêu dùng.