- Xin ông giới thiệu đôi nét về Liên hiệp tư vấn du học Việt Nam VIECA?
- Liên hiệp tư vấn du học Việt Nam VIECA là tập hợp tự nguyện của một số đơn vị làm công tác tư vấn du học và là tổ chức không vụ lợi, trực thuộc Hội khuyến học Việt Nam. Ngay khi ra đời (tháng 8-2000), VIECA đã được Liên đoàn các Hiệp hội tư vấn giáo dục và ngôn ngữ thế giới (FELCA - tổ chức có thành viên tại nhiều nước phát triển như Anh, Mỹ, Nhật, Nga, Tây Ban Nha, Pháp...) kết nạp làm thành viên. Do đó, hàng năm VIECA được mời tham dự các diễn đàn giáo dục quốc tế, được cập nhật thông tin mới nhất về xu hướng du học.
VIECA có những nhiệm vụ chính: tổ chức các diễn đàn đào tạo để cung cấp thông tin, tạo điều kiện cho học sinh, sinh viên và những người quan tâm nhận thức được rõ lợi ích của du học; liên kết với các trường trong và ngoài nước để tạo nguồn du học và tổ chức du học tại chỗ; tổ chức các triển lãm giáo dục quốc tế thường niên, giới thiệu về các trường, nước, bang, các ngành đào tạo học phí và địa chỉ những đơn vị tổ chức du học của Việt Nam để phụ huynh, học sinh, sinh viên có nhu cầu du học tham khảo; xây dựng các chương trình học bổng nhằm giúp đỡ sinh viên Việt Nam đi du học; tham gia các hoạt động thường niên của FELCA.
Hiện nay, 20 đơn vị thành viên VIECA đều có chung một mục đích và quy tắc hoạt động là tư vấn trung thực, hiệu quả, bảo đảm không quá chú trọng vào lợi ích kinh tế mà bỏ qua việc xây dựng uy tín cho công ty nói riêng và cho Hiệp hội nói chung.
- Triển lãm du học mà VIECA tổ chức hằng năm đã mang lại lợi ích gì cho các công ty thành viên cũng như những người tham dự, thưa ông?
- Tổ chức triển lãm du học quốc tế chính là cầu nối thông tin chính xác nhất giữa người muốn du học và các đơn vị tham gia triển lãm, làm cơ sở để đưa ra quyết định lựa chọn đúng nhất những nơi du học phù hợp với điều kiện và khả năng của mình.
Bên cạnh đó, không chỉ các công ty thành viên của VIECA mà các công ty, đơn vị khác tham dự triển lãm cũng nắm bắt được nhu cầu và xu hướng du học của học sinh cũng như thị trường du học trên thế giới. Giữa công ty, trường lớp, các cơ sở và các sinh viên, học sinh, phụ huynh có thể trao đổi trực tiếp tìm kiếm học bổng, ký kết hợp đồng trong thời gian diễn ra triển lãm. Những người đăng ký du học ngay trong thời gian này được nhận học bổng hoặc miễn, giảm học phí của các trường tham dự.
- Ông nhận định như thế nào khi nhiều người cho rằng du học hiện nay nhiều khi tiền mất tật mang?
- Trong thời điểm hiện nay, không ít người giàu có thường cho con đi du học; thậm chí nhiều người còn cho rằng du học nước ngoài mới là mốt thời thượng, mặc dù thực chất con mình không có khả năng. Nhiều cô, cậu ấm cho rằng mình ra nước ngoài là để tiêu tiền và học hỏi cách thưởng thức cuộc sống ở phương trời khác chứ không hề có ý thức tạo dựng nghề nghiệp. Chúng tôi hy vọng các bậc phụ huynh cần xác định rõ mục đích thực sự, cho con đi du học là để trau dồi kiến thức, tạo cơ hội cho chúng được tiếp cận với nền giáo dục hiện đại, từ đó trở thành người hữu ích trong công cuộc xây dựng đất nước.
- Nhưng cũng có ý kiến tiêu cực khác ví du học là "cực hình" khi phải vừa học vừa làm thêm, rồi có khi phải cọ rửa nhà vệ sinh?
- Đó là những bậc cha mẹ không hiểu rằng cọ rửa nhà vệ sinh cũng nằm trong chương trình học của các ngành học về du lịch... chứ không phải là sự lợi dụng. Chúng tôi thường xuyên tổ chức các cuộc đi thực tế đến từng nước, từng trường kiểm tra công việc học tập của các em và nhắc nhở, động viên các em cố gắng trau dồi kiến thức. Cũng phải nói thêm học sinh, sinh viên Việt Nam học tập ở nước ngoài thường được đánh giá là thông minh, sáng tạo nhưng lại yếu trong chấp hành kỷ luật ví như đi học muộn, không bảo đảm chương trình học... Do đó cần phải chấn chỉnh tình trạng này để hình ảnh học sinh Việt Nam trở nên đẹp hơn.
- Hiện nay có nhiều chương trình du học tại chỗ vừa thuận tiện lại tiết kiệm, theo ông, xu hướng du học ở nước ngoài liệu sẽ còn tồn tại?
- Du học tại chỗ và du học nước ngoài về bằng cấp là tương đương nhau, chương trình học đều mang lại cho học sinh những kiến thức cập nhật, công nghệ tiên tiến. Học tại chỗ thì kinh phí thấp hơn nhiều nhưng lại có một chút hạn chế về trình độ, nhất là phần ngoại ngữ và sự am hiểu thực tế cuộc sống cũng như nền văn hóa của nước bạn. Du học tại chỗ còn có cơ hội áp dụng ngay những kiến thức đã học vào thực tế Việt Nam. Tuy nhiên để du học tại chỗ thì cần phải thành thạo ngoại ngữ và công nghệ thông tin trong khi học sinh nước mình lại hạn chế về những lĩnh vực này. Đây cũng là rào cản cho sự phát triển du học tại chỗ ở Việt Nam.
Du học nước ngoài tuy chi phí cao hơn nhưng lại được mở rộng tầm mắt và thu được nhiều kiến thức hơn. Do đó, hiện giờ và sau này khi du học tại chỗ phổ biến thì nhu cầu du học nước ngoài vẫn không ngừng phát triển, nhất là đối với những gia đình có điều kiện kinh tế khá giả.
- Ngày càng có nhiều công ty tư vấn du học được thành lập. Theo ông, đó có phải là dấu hiệu tốt và làm thế nào để các công ty này có thể cạnh tranh cũng như bảo đảm những điều đã cam kết về chất lượng phục vụ?
- Hiện nay, số lượng công ty tư vấn du học ra đời quá nhiều, không tương xứng với số lượng học sinh đi du học hằng năm. Thêm vào đó nhiều công ty không đủ điều kiện làm tư vấn du học. VIECA đã đề nghị Chính phủ định ra những tiêu chí chặt chẽ cho các công ty: lãnh đạo công ty và đội ngũ tư vấn phải có trình độ ngoại ngữ và kiến thức về nền giáo dục các nước, các trường làm đại diện; phải có phương tiện làm việc và đủ khả năng tài chính trong trường hợp phải bồi hoàn thiệt hại cho việc tư vấn sai. Căn cứ vào đó để tiến hành kiểm tra và kiên quyết rút giấy phép đối với những đơn vị không đủ điều kiện hoạt động.
