Dự thảo Luật Thủ đô (sửa đổi) quy định, Hội đồng nhân dân thành phố Hà Nội quy định mức tiền phạt cao hơn trên toàn địa bàn thành phố nhưng không quá hai lần mức tiền phạt chung do Chính phủ quy định và không vượt quá mức phạt tối đa của từng lĩnh vực theo quy định của Luật Xử lý vi phạm hành chính đối với một số hành vi vi phạm tương ứng trong sáu lĩnh vực: Văn hóa, quảng cáo, đất đai, xây dựng, phòng cháy-chữa cháy, an toàn thực phẩm.
Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Pháp luật của Quốc hội tán thành quy định này, song cũng có ý kiến cho rằng, việc tăng mức phạt vẫn chưa đủ sức răn đe, ngăn chặn các hành vi vi phạm trong các lĩnh vực có khả năng thu lợi nhuận lớn như đất đai, xây dựng… Do đó, cần có cơ chế linh hoạt hơn trong việc giao thẩm quyền tăng mức xử phạt để bảo đảm hiệu quả, phù hợp với yêu cầu quản lý của một đô thị đặc biệt như Thủ đô.
Hiện nay tại các vùng ven đô, ngoại thành Hà Nội có tốc độ đô thị hóa rất nhanh, vi phạm hành chính ở khu vực ngoại thành diễn ra khá phổ biến, có những lĩnh vực mà số trường hợp vi phạm tương đương, thậm chí cao hơn so với khu vực nội thành. Nhiều vi phạm rất phức tạp và khó khăn trong việc xử lý. Chính vì vậy, việc áp dụng “hai chế độ” xử phạt khác nhau giữa khu vực đô thị và khu vực nông thôn không còn phù hợp thực tiễn.
Việc nâng mức xử phạt vi phạm hành chính cao hơn nhưng không quá hai lần và mở rộng phạm vi áp dụng mức xử phạt trên địa bàn toàn thành phố đối với các hành vi vi phạm hành chính trong một số lĩnh vực như quảng cáo, an toàn thực phẩm, phòng cháy chữa cháy và áp dụng các biện pháp ngăn chặn đủ mạnh (cắt điện, cắt nước) sẽ kịp thời ngăn chặn và xử lý dứt điểm, kịp thời, làm giảm các vi phạm hành chính.
Thượng tá Phạm Văn Hậu, Trưởng Công an huyện Gia Lâm cho biết: Khi xử lý trường hợp vi phạm trên một số lĩnh vực, công an cấp cơ sở còn gặp nhiều khó khăn. Chẳng hạn, quy định áp dụng các biện pháp cưỡng chế chấp hành quyết định xử lý vi phạm còn gặp nhiều vướng mắc. Tương tự là việc xử lý đối với các cơ sở không chấp hành quyết định tạm đình chỉ, đình chỉ khi chưa có biện pháp đủ mạnh và phù hợp để các cơ sở chấp hành. Bên cạnh đó, việc áp dụng ngừng cấp nước, cấp điện còn nhiều ý kiến tranh luận, cũng như chồng chéo giữa các quy định.
Từ góc độ thực tiễn có thể thấy, điện, nước được coi là một trong những công cụ, phương tiện để đối tượng vi phạm hành chính dùng để thực hiện hành vi vi phạm. Không có điện, nước, đối tượng vi phạm không thể tiếp tục thực hiện được hành vi vi phạm.
Vì vậy, việc đề nghị đưa vào Luật Thủ đô (sửa đổi) biện pháp ngăn chặn xử lý vi phạm hành chính bằng việc thực hiện cắt điện, cắt nước đối với một số hành vi vi phạm trong lĩnh vực xây dựng, đất đai, kinh doanh là có thể chấp nhận để người vi phạm không thể tiếp tục thực hiện hành vi vi phạm khi đã có yêu cầu dừng hành vi của người có thẩm quyền; kịp thời ngăn chặn và xử lý dứt điểm, giúp thi hành quyết định xử lý vi phạm hành chính nghiêm minh, hiệu lực, hiệu quả hơn, bảo vệ tốt hơn tính mạng, sức khỏe, quyền và lợi ích hợp pháp, tài sản của người dân và doanh nghiệp; bảo đảm an ninh, trật tự, an toàn xã hội trên địa bàn Thủ đô.
Với quy định đề xuất tại dự thảo Luật Thủ đô (sửa đổi), Phó Trưởng đoàn chuyên trách Đoàn đại biểu Quốc hội Thành phố Hồ Chí Minh Văn Thị Bạch Tuyết tán thành việc ngừng cung cấp điện, nước để ngăn chặn các hành vi vi phạm. Theo đại biểu Văn Thị Bạch Tuyết, khi Quốc hội sửa đổi Luật Xử lý vi phạm hành chính, ở Thành phố Hồ Chí Minh và Hà Nội đã có nhiều ý kiến đề nghị bổ sung biện pháp cưỡng chế thi hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính “ngừng cung cấp các dịch vụ điện, nước” để ngăn chặn việc người bị xử phạt không chấp hành.
Tuy nhiên, thời điểm đó, nhiều đại biểu Quốc hội cho rằng, việc ngừng cung cấp điện, nước sẽ ảnh hưởng đến quyền con người. Bà Tuyết nhận định, thực tế việc ngừng cung cấp điện, nước là biện pháp nhằm bảo đảm không tái diễn vi phạm. Cùng quan điểm này, đại biểu Trịnh Xuân An, Ủy viên chuyên trách Ủy ban Quốc phòng-An ninh của Quốc hội cho rằng: Quản lý một đô thị đông dân cư, phức tạp về hạ tầng, cần đến biện pháp mạnh, cụ thể và mang tính răn đe, phòng ngừa cao. Có như vậy, việc sửa đổi Luật Thủ đô mới đạt hiệu quả cao hơn từ thực tiễn.
