Nguyên nhân chủ yếu là do chưa hoàn thành giải phóng mặt bằng.
Khu đô thị hồ Xương Rồng rộng hơn 40ha, ở giữa là hồ rộng khoảng 10ha, chung quanh hồ là đường đi bộ, 4 phía đều có đường kết nối với các tuyến đường chính trên địa bàn thành phố Thái Nguyên và được xác định là nơi đáng sống.
Tuy nhiên, 10 năm qua hạ tầng kỹ thuật trong khu đô thị này chưa hoàn thiện, đó là một số tuyến phố chưa thông, một số đoạn đường chưa được rải nhựa, hệ thống thoát nước sinh hoạt chưa được kết nối liên thông làm đời sống người dân gặp nhiều khó khăn. Những hôm trời nắng, mỗi khi có ô-tô chạy qua gây bụi mù, phát tán khắp nơi.
Bức bối nên một số hộ dân chất vật cản, gạch đá trên mặt đường để hạn chế phương tiện đi lại, tưới nước để hạn chế bụi, tình trạng này gây mất an toàn giao thông, mất mỹ quan, khu đô thị. Ngược lại khi có mưa thì bùn đất nhớp nháp mất vệ sinh, nhếch nhác.
Mặt khác, hệ thống thoát nước mưa, nhất là thoát nước sinh hoạt chưa được hoàn thiện, thiếu tính kết nối và không đồng bộ, có vị trí cống hở, nước thải không được ngầm hóa, thường xuyên bốc mùi tanh hôi, không chịu được nên người dân mua sắm bạt đậy lên để hạn chế ô nhiễm phát tán.
Trưởng Ban Quản lý dự án khu đô thị hồ Xương Rồng Lê Minh Cường, cho biết: Chúng tôi chuẩn bị đủ nguồn lực, phương tiện, nhân lực thi công để hoàn thiện và đồng bộ hạ tầng khu đô thị, nhưng những năm qua chưa thể giải phóng được mặt bằng diện tích còn lại.
Việc giải phóng mặt bằng khu đô thị hồ Xương Rồng liên quan gần 500 hộ gia đình, những năm qua hầu hết các hộ đã đồng thuận với phương án bồi thường, nhận tiền và giao đất cho thành phố Thái Nguyên để triển khai xây dựng, nhưng đến nay chỉ còn gần 6.000 m2 của một số hộ chưa đồng thuận với phương án giải phóng mặt bằng, thậm chí có những hộ đòi hỏi vượt khuôn khổ quy định.
Khu đô thị hồ Xương Rồng là dự án Nhà nước thu hồi đất, chính quyền thành phố Thái Nguyên có trách nhiệm bồi thường, giải phóng mặt bằng để giao đất thực hiện dự án.
Khó khăn trong quá trình giải phóng mặt bằng, Ban Quản lý dự án khu đô thị hồ Xương Rồng đã đề nghị, chỉ thu hồi diện tích để hoàn thiện, kết nối hạ tầng giao thông, vỉa hè, thoát nước, cấp nước. Như thế, các hộ dân trong diện giải phóng mặt bằng sẽ được hưởng lợi, nhưng đến nay các hộ này vẫn chưa đồng thuận.
Việc triển khai xây dựng khu đô thị hồ Xương Rồng đã kéo dài hàng chục năm và đã qua nhiều lần ra hạn, lần ra hạn mới đây nhất là hết năm 2022 phải hoàn thành.
Ban Quản lý dự án này đang tiếp tục đề nghị tỉnh Thái Nguyên ra hạn để hoàn thiện hạ tầng trước khi bàn giao cho thành phố Thái Nguyên quản lý.
Thời gian vừa qua, các cơ quan chức năng, lãnh đạo tỉnh Thái Nguyên tích cực làm việc với các cơ quan có thẩm quyền để giải quyết vướng mắc tại dự án này và khi ra hạn, thành phố Thái Nguyên cần tích cực vào cuộc giải phóng mặt bằng để hoàn thiện hạ tầng khu đô thị này. Qua đó, cải thiện đời sống người dân, góp phần chỉnh trang đô thị.