Trường đại học Tây Bắc có trụ sở tại tổ 2, phường Quyết Tâm, TP Sơn La chỉ cách bãi rác của thành phố qua một quả đồi (đường chim bay khoảng 300 m) sát với khu ký túc xá sinh viên và khu tập thể gia đình cán bộ, giáo viên nhà trường. Theo ông Tạ Văn Phương, cán bộ y tế nhà trường thì ô nhiễm môi trường từ bãi rác thải này diễn ra từ nhiều năm, nhưng đến nay không thể chịu được nữa! Nhất là vào thời điểm máy ủi của Công ty TNHH một thành viên Môi trường đô thị Sơn La xử lý rác bằng cách gom, san gạt, mùi xú uế bốc lên, quện vào khói bụi, trùm lên toàn bộ không gian nhà trường và khu dân cư quanh vùng. Ðầu tháng 4-2013, nhà trường đã mời Chi cục Bảo vệ môi trường, Phòng PC 49 Công an tỉnh Sơn La đi kiểm tra thực tế, xác định mức độ ô nhiễm và kiến nghị các cơ quan chức năng của TP Sơn La và tỉnh Sơn La sớm có biện pháp giải quyết.
Tìm hiểu thực tế, chúng tôi đã đến gặp ông Ðèo Văn Sáng, Trưởng bản Khoang, xã Chiềng Ngần, thành phố Sơn La. Ông cho biết: Bãi rác bản Khoang cách trung tâm thành phố khoảng năm km, được quy hoạch rộng 11 ha, dưới một thung lũng sâu vây quanh là núi đá. Nhưng Công ty TNHH một thành viên môi trường đô thị Sơn La mới chỉ sử dụng khoảng 4,5 ha và thực hiện đổ rác từ năm 1999. Mấy năm đầu, lượng rác còn ít nên chưa xảy ra ô nhiễm như hiện nay. Khoảng ba năm nay, 75 hộ dân bản Khoang là những người phải chịu đựng ô nhiễm môi trường nặng nề nhất, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe và đời sống sinh hoạt của bà con. Theo ông Ðèo Văn Hỏa, là một trong ba gia đình sinh sống chỉ cách bãi rác gần 100 m thì mùi hôi thối bốc lên nồng nặc, nhiều lần phải đi sơ tán sang nhà người quen ở xa bãi rác. Ruồi nhặng thì nhiều vô kể, đậu đen đặc dây phơi quần áo và vật dụng sinh hoạt trong nhà. Bà con bản Khoang phải mắc màn để ăn cơm.
Theo ông trưởng bản Ðèo Văn Sáng mỗi ngày có từ 17 đến 20 xe chở rác, tương đương với khoảng 50 tấn rác đổ vào bãi rác này. Hơn mười năm qua, lượng rác thải ở đây lên tới hàng trăm nghìn tấn rác thải. Hiện Công ty TNHH một thành viên Môi trường đô thị Sơn La chưa áp dụng các biện pháp xử lý rác, mà chỉ đổ rác, rồi san lấp. Một số người dân đi nhặt rác, bới đốt rác khiến khói bụi bay đen cả bầu trời. Bãi rác bản Khoang hiện đang cháy âm ỉ hai năm nay chưa tắt, làm cho ô nhiễm môi trường khu vực này thêm trầm trọng. Nhiều lần người ta thấy rác và nước thải ô nhiễm đen ngòm từ bãi rác bản Khoang ngấm qua núi, tràn ra cửa hang Khu K4 (Khu ngã ba Quyết Thắng - TP Sơn La) rồi đổ xuống suối Nậm La.
Bà con nhân dân bản Khoang, bản Híp, bản Co Pục (xã Chiềng Ngần), bản Dửn, bản Phiêng Phía (xã Chiềng Cơi), khu dân cư tổ 2, Trường đại học Tây Bắc đã nhiều lần kiến nghị lên thành phố nhưng đến nay vẫn lúng túng chưa có biện pháp xử lý cụ thể.
Chúng tôi được biết, hiện Công ty TNHH một thành viên Môi trường đô thị Sơn La đang triển khai dự án lắp đặt dây chuyền xử lý rác thải hiện đại. Nhưng vướng mắc thiếu vốn đối ứng nên chưa biết đến bao giờ hoạt động được. Nguyện vọng của bà con sinh sống quanh khu vực bãi rác bản Khoang, các cấp, các ngành của TP Sơn La và tỉnh Sơn La cần sớm vào cuộc, nhanh chóng giải quyết vấn đề ô nhiễm bãi rác đang ngày càng trầm trọng, ảnh hưởng đến sức khỏe, đời sống của nhân dân.
Bài và ảnh: ÐỨC TUẤN