Bật ti-vi mỗi ngày, chiếm đa số trong lĩnh vực giải trí là gameshow và ca nhạc. Mà ca nhạc thì dường như chỉ toàn dành cho "người lớn". Thi thoảng mới thấy một chương trình (trên Đài truyền hình TP Hồ Chí Minh) với những ca khúc dành cho học sinh phổ thông, được thể hiện bởi những gương mặt ở độ tuổi này từ thời... mấy năm về trước: Ngọc Linh, Quang Vinh, Thanh Ngọc, nhóm Mắt Ngọc, Mây Trắng...
Ở VTV cũng chỉ có Tuổi đời mênh mông là sân chơi âm nhạc được biết đến nhiều của giới học sinh cấp 3. Ở những sân khấu, sân chơi âm nhạc của các nhà văn hóa (NVH), trung tâm văn hóa (TTVH), ca khúc cho lứa tuổi này lại càng hiếm hơn.
Tại TP Hồ Chí Minh có mỗi Liên hoan Chú ve con do Sở GD-ĐT TP Hồ Chí Minh tổ chức hằng năm dành cho học sinh các trường PTTH.
Thiếu nhi thì đã có nhà thiếu nhi các quận để sinh hoạt, sinh viên - thanh niên thì đến NVH Thanh niên (chương trình Vòng tay bè bạn, Âm nhạc chiều thứ bảy) hay những điểm thưởng thức âm nhạc hợp với độ tuổi của các bạn (CLB Bạn yêu nhạc chiều thứ năm của TTVH Q.1...), còn khoảng "giữa giữa" - cấp 2, 3 (được gọi là tuổi teen) hầu như thiếu hẳn sân chơi âm nhạc. Vì thế, các bạn đành tham gia "ké" vào "nhạc người lớn", hoặc tự tìm cho mình cái gu riêng từ thị trường đa dạng của âm nhạc.
| Ý kiến người trong nghề * Ca sĩ Thanh Ngọc: "Ca khúc cho tuổi học trò hiện không nhiều, bài hay của ngày xưa cứ được hát đi hát lại mãi. Theo Ngọc, các trường phổ thông cần có phong trào viết về mái trường, thầy cô, bạn bè hay những tình cảm trong sáng tuổi học trò. Không phải các bạn tuổi mới lớn thờ ơ với những ca khúc cùng lứa tuổi mà chính vì không có đủ những bài hát hay, những giai điệu đẹp về tuổi các bạn như ngày xưa nữa nên họ đành tìm đến thể loại khác". * Ca sĩ Hiền Thục: "Hiền Thục không còn hát nhiều những ca khúc cho tuổi mới lớn. Dù vậy, để gần gũi với khán giả tuổi teen, trong album single Trọn kiếp bình yên vừa phát hành, Thục đã hát 3 ca khúc từng được khán giả ủng hộ thời đi học (phần bonus): Những nụ cười trở lại, Ngày của mẹ, Cô bé lọ lem. Vẫn là những bài cũ! Đúng là viết nhạc cho tuổi này thật khó, nhưng các tác giả có thể mở rộng hơn đề tài - không hẳn lúc nào cũng trường lớp, mà cả những câu chuyện tình yêu, buồn một chút cũng được, miễn là ca từ trong sáng, không quá con nít, cũng đừng lâm li ủy mị". * Chị Hải Yến, biên tập viên của Sài Gòn Audio - Hãng phim Bông Sen: "Trước đây, chúng tôi từng làm nhiều chương trình dành cho tuổi học trò, nhưng mức tiêu thụ không cao. Dù thế, hè 2006 vừa rồi, hãng cũng cố gắng duy trì việc phát hành album cho lứa tuổi này với: Chào mùa hè, Ơi học trò . Cùng với việc làm mới những bài đã từng được yêu thích, chúng tôi đã đưa vào nhiều sáng tác mới dành cho tuổi này và hạ giá thành cho phù hợp túi tiền các bạn, hy vọng sẽ được các bạn "quan tâm" hơn". |
Ca khúc cho tuổi teen đã ít, mà nhạc trẻ cũng "loạn cào cào" xâm nhập vào đời sống đã ảnh hưởng nhiều đến thị hiếu nghe của các bạn. Đã thế, cơn sốt nhạc Hàn với các ca sĩ điển trai kiểu "baby" lại "hút hồn" không ít các fan tuổi teen. Nào Bi-Rain, S::4o4::n, nhóm TVXQ...
Nếu hỏi "ca khúc nào của Bi-Rain đang hot tại Việt Nam", chắc rằng các bạn trẻ sẽ vô cùng hào hứng trả lời, chứ nhắc đến những bài hát của lứa tuổi mình như Nắng sân trường, Mùa hè nhớ, Mái trường mến yêu, Nếu phải xa nhau... hẳn không ít bạn sẽ ngẩn ngơ!
Lâu lắm rồi vẫn chưa thấy có ca khúc nào dành cho tuổi học trò nổi bật và được yêu thích lâu như thời của Bên nhau ngày vui, Bồ câu không đưa thư, Góc phố dịu dàng, Con đường đến trường, Xe đạp ơi, Vĩnh biệt mùa hè...
Theo nhạc sĩ Lê Quốc Thắng - tác giả của nhiều ca khúc cho tuổi hồng thì: "Thời của chúng tôi chủ yếu gắn bó với phong trào Đoàn, thâm nhập nhiều vào sinh hoạt, hoạt động trường lớp của các em nên những sáng tác đều là xúc cảm từ thực tế, gần gũi, có lẽ vì thế mà rất dễ được sự đồng cảm từ các em.
Viết cho lứa tuổi không còn trẻ thơ mà cũng chưa phải người lớn thật không phải dễ, mà ca sĩ hát những bài này cũng không nhiều, chỗ đứng của nó trên thị trường cũng bị chèn ép... Chính những lý do này khiến cho người viết ít hào hứng để nghĩ đến, các hãng sản xuất băng đĩa cũng e dè, ít chú tâm".
Hằng năm, chúng ta có những đợt vận động sáng tác ca khúc về thành phố, cho thanh thiếu nhi... thế nhưng ca khúc dành cho "tuổi đời mênh mông" thì chẳng thấy đâu.
Nhạc sĩ Trần Thanh Tùng cũng bức xúc: "Hội Nhạc sĩ Việt Nam cũng như Hội Âm nhạc TP Hồ Chí Minh cần quan tâm hơn đối với hoạt động sáng tác dành cho tuổi học trò, bởi nó không chỉ tạo thêm sân chơi cho người viết mà có thể góp phần làm phong phú hơn dạng ca khúc này".
Ngay cả các đài phát thanh, truyền hình cũng nên dành thêm sự ưu ái - xây dựng thêm những chương trình ca nhạc cho độ tuổi này, để các bạn tuổi mới lớn không cảm thấy mình bị thiệt thòi trong âm nhạc.
| Nhạc sĩ Nguyễn Văn Hiên: Người sáng tác ca khúc tuổi học trò phải có cái tâm Nguyễn Văn Hiên là nhạc sĩ có nhiều ca khúc dành cho tuổi học trò được yêu thích như Hổng dám đâu, Con đường học trò, Một thời để nhớ, Nắng sân trường, Tháng sáu mùa thi, Bồ câu không đưa thư... Trò chuyện cùng chúng tôi, anh nhận xét về mặt bằng các ca khúc dành cho tuổi học trò - thiếu nhi hiện nay. - Những năm đầu thập niên 1990 là giai đoạn hưng thịnh của các ca khúc viết về tuổi học trò. Lúc ấy, đối tượng này được toàn xã hội, giới nhạc sĩ sáng tác đặc biệt quan tâm. Các trung tâm sản xuất băng đĩa nhạc cho ra đời hàng loạt các ấn phẩm từ audio đến video để phục vụ họ. Còn hiện nay đang có sự hụt hẫng của mảng đề tài này trong giới nhạc sĩ sáng tác. Nguyên nhân có thể do các hãng băng, đĩa - phát thanh, truyền hình... đang chạy theo kinh tế thị trường, không mặn mà lắm đến khâu phổ biến các đề tài vốn dĩ hiếm hoi để giáo dục lớp trẻ. Chính điều đó đã không kích thích nhạc sĩ sáng tác về đề tài này, nhất là nhạc sĩ trẻ. Họ quan niệm viết nhạc tình yêu dễ nổi tiếng và dễ có tiền hơn, bởi vì thị trường âm nhạc đang cần. Tuy nhiên, vẫn còn một số nhạc sĩ tâm huyết tiếp tục viết về mảng đề tài này như: Trương Quang Lục, Phạm Tuyên, Nguyễn Ngọc Thiện, Lê Quốc Thắng, Thập Nhất, Lê Vinh Phúc, Khánh Vinh, Hồ Hoàng, Hoàng Ngọc Oanh... Họ cũng rất vất vả trong khâu tự tìm môi trường để phổ biến đến các em, các cháu. * Anh có thể chia sẻ kinh nghiệm trong sáng tác ca khúc tuổi học trò? - Chúng ta phải hình dung hai đối tượng: Ca khúc thiếu nhi và ca khúc tuổi hồng. Đối với ca khúc thiếu nhi, tôi nghĩ người sáng tác phải yêu, gần gũi, đồng cảm với trẻ thơ. Về lời, đừng nói giùm trẻ những lời lẽ cao siêu, vĩ đại biến chúng thành những ông cụ non, mà phải đi từ những gì cụ thể và dễ nhận biết đối với trẻ. Còn về giai điệu, nên cố gắng đi tìm kiếm, kế thừa những làn điệu dân ca bên cạnh những tiết tấu mới. Tôi nghĩ, khi còn trẻ thơ mà biết yêu mến dân ca, những bài hát mang âm hưởng dân tộc thì khi trưởng thành người ta mới không trở thành kẻ xa lạ trên chính quê hương mình. Với ca khúc tuổi hồng chúng ta nên quan tâm đến tiết tấu, nhịp điệu hiện đại, nhất là ở các thành phố lớn, để có thể đáp ứng nhu cầu của các em đã quen với phong trào nhạc trẻ. Hơn nữa, điều không kém phần quan trọng là cái tâm của người nhạc sĩ. Viết tự nguyện và không đòi hỏi. Bởi, ca khúc cho tuổi hồng không phải là mối lợi lớn đối với nhà kinh doanh... Với tôi, tôi viết những ca khúc cho học sinh, sinh viên như viết cho chính mình. Nhìn chung, hiện nay những ca khúc cho tuổi học trò vẫn còn thiếu trầm trọng. Do đó, các nhạc sĩ khi viết cho lứa tuổi học trò không ngại tác phẩm mình có ăn khách hay không. Đừng biến những tấm lòng dành cho tuổi học trò thành hàng hóa phục vụ cho nền kinh tế thị trường. |