Chúng tôi có mặt ở xã Thịnh Vượng, huyện Nguyên Bình, tỉnh Cao Bằng. Chung quanh là những đồi ngô của người dân trồng nhiều tháng nay. Tất cả đều trụi lá, trơ ngọn. Có cây, bắp còn bị gặm nhấm một phần. Bà Lý Thị Em (xóm Xẻ Pán) cho biết: “Nhà tôi trồng ba cân giống, nay thiệt hại quá nửa. Ngô buộc phải thu non, hiệu quả kinh tế sụt giảm”. Xã Thịnh Vượng có tổng diện tích trồng ngô 32,5 ha thì dịch cào cào mấy tuần qua gây thiệt hại hơn 18 ha. Chủ tịch xã Thịnh Vượng Nông Quốc Khánh nói: “Hai năm nay, dịch cào cào bùng phát ở xã. Có khi cả đàn cào cào di chuyển đen kín trời. Mấy ngày là chúng xơi tái hết cả ha ngô của bà con”.
Theo báo cáo của huyện Nguyên Bình, năm nay, dịch cào cào xuất hiện ở cả các xã Minh Thanh, Hưng Đạo. Cán bộ huyện cũng đã lập đoàn khảo sát xuống thực địa để tổ chức phương án chống thiên địch. Ông Khánh cho biết: xã Thịnh Vượng trích năm triệu đồng trong quỹ dự phòng chống thiên tai để mua thuốc trừ sâu. Tuy nhiên, thuốc xịt thiếu hiệu quả bởi một phần là địa hình đồi núi quá rộng lớn, một phần cào cào sinh sôi nảy nở quá nhanh. Quan sát tại thực địa, số cào cào chết rất nhiều nhưng số còn lại vẫn đông đúc và bám đầy trên thân cây.
Xã Thịnh Vượng một năm chỉ làm một vụ ngô, một vụ lúa. Nhưng cào cào xuất hiện đã gây thiệt hại không nhỏ khi ăn trụi lá ngô, ăn trụi mạ. Bà Em kể: “Cào cào thân đỏ này người không ăn được, gà cũng không ăn. Nhưng bọn chúng lại ăn trụi cả ngô, mạ, tre, chuối…”. Ông Khánh cho biết: “Xã đang thống kê cụ thể thiệt hại của bà con. Sẽ có phương án để hỗ trợ bằng tiền hoặc cây. Nếu thiếu kinh phí sẽ yêu cầu huyện hỗ trợ để bảo đảm bà con không mất vụ mùa”.
Đầu năm 2017, cán bộ khuyến nông huyện Nguyên Bình đã xuống khảo sát để tìm ổ trứng cào cào nhưng không thấy. Đến tháng sáu, dịch cào cào bùng phát. Thiết nghĩ, ngành nông nghiệp huyện Nguyên Bình nên có phương án hiệu quả hơn để chống nạn cào cào từ sớm. Người dân cho rằng, cào cào phải diệt từ khi chưa có cánh, thuốc sâu xịt “lúc đã rồi” vừa không hiệu quả, vừa có hại cho sức khỏe bà con.
Loại cào cào thân đỏ tràn ngập trên cây trồng ở xã Thịnh Vượng, phía sau là hàng loạt bụi tre đã bị ăn trụi lá.
