Đây là một trong những hoạt động ý nghĩa nằm trong chuỗi các hoạt động hưởng ứng Ngày Di sản Văn hóa Việt Nam năm 2023.
Tại buổi lễ, Giám đốc Sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch tỉnh Phú Thọ Nguyễn Đắc Thủy đã báo cáo quá trình xây dựng hồ sơ khoa học Bảo vật quốc gia “Bộ sưu tập Nha chương”; Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia “Nghề làm bánh chưng, bánh giầy”.
Theo các nhà nghiên cứu, Nha chương là một vật dùng trong nghi lễ; các hiện vật Nha chương được làm bằng đá ngọc với kỹ thuật chế tác rất tinh xảo, có hình dạng khá đặc biệt.
 |
Bộ sưu tập Nha chương hiện đang được lưu giữ tại Bảo tàng Hùng Vương tỉnh Phú Thọ. (Ảnh: Bảo tàng Hùng Vương) |
Hiện nay, Nha chương ở Việt Nam mới chỉ được phát hiện tám chiếc tại hai di chỉ khảo cổ Phùng Nguyên và xóm Rền của tỉnh Phú Thọ, trong đó, tại Bảo tàng Hùng Vương hiện đang lưu giữ bốn chiếc để giới thiệu tới khách tham quan những giá trị riêng có, độc đáo về nghệ thuật chế tác đá.
Việc nghiên cứu, tìm hiểu về những chiếc Nha chương đã cho thấy vùng đất Tổ Phú Thọ chính là quê hương tập trung nhiều những hiện vật điển hình, đặc sắc của nền văn hóa Phùng Nguyên góp phần hình thành nên nhà nước Văn Lang thời đại các Vua Hùng.
 |
Nghề làm bánh chưng, bánh giầy ở Phú Thọ được công nhận là Di sản văn hoá phi vật thể quốc gia. |
Đối với di sản văn hóa phi vật thể quốc gia “Nghề làm bánh chưng, bánh giầy” là loại bánh tượng trưng cho “Trời tròn-đất vuông” được gắn với tục thờ cúng tổ tiên, tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương của dân tộc Việt.
Hai loại bánh này được gắn với câu chuyện huyền sử về lòng hiếu thảo của hoàng tử Lang Liêu thời Hùng Vương dựng nước. Trải qua mấy nghìn năm lịch sử, bánh chưng, bánh giầy vẫn được dân tộc Việt Nam gìn giữ vẹn nguyên về hình dáng, hương vị và được dâng lên thờ cúng tổ tiên.
Để bảo tồn và phát huy phong tục cổ truyền làm bánh chưng, bánh giầy ở Phú Thọ, ngày 8/5/2023 Bộ trưởng Bộ Văn hóa, thể thao và du lịch đã Quyết định đưa nghề làm bánh chưng, bánh giầy vào Danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.
 |
Tiết mục hát Xoan được các nghệ nhân, diễn viên trình diễn tại buổi lễ. |
Đây cũng là tiền đề để tăng thêm sức hút của du lịch hành hương về vùng đất Tổ, tạo nhiều điều kiện thuận lợi để bảo tồn và phát huy giá trị của kho tàng tri thức dân gian trong đời sống.
Cũng tại buổi lễ, Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Phú Thọ đã phong tặng danh hiệu Nghệ nhân hát Xoan cho 20 cá nhân đáp ứng đủ các điều kiện, tiêu chí.
Đây là sự ghi nhận kịp thời cho những đóng góp, công lao của các nghệ nhân đã gắn bó cuộc đời với sự nghiệp gìn giữ và phát huy giá trị để di sản Hát Xoan có sức sống bền vững, lan tỏa sâu rộng như ngày hôm nay; cổ vũ tinh thần cho các nghệ nhân tiếp tục cống hiến và trao truyền di sản cho các thế hệ.
