Ngày 24/10, Bộ trưởng Công Thương Nguyễn Hồng Diên đã trực tiếp chủ trì cuộc họp với các doanh nghiệp đầu mối liên quan đến vấn đề xăng dầu.
Tại buổi họp, lãnh đạo bộ đã phân giao tổng nguồn xăng dầu tối thiểu (bao gồm nhập khẩu, mua từ các Nhà máy lọc dầu trong nước, tự sản xuất, pha chế) cho các thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu.
Doanh nghiệp gặp khó
Theo thông tin tại cuộc họp, để bảo đảm nguồn cung xăng dầu trong quý 4/2022 phục vụ nhu cầu thị trường, Bộ Công Thương dự kiến phân giao tổng nguồn xăng dầu tối thiểu (bao gồm nhập khẩu, mua từ các Nhà máy lọc dầu trong nước, tự sản xuất, pha chế) cho các thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu.
Cụ thể, lượng xăng là 2.248.066m3; bình quân 749.355m3/tháng; diesel 3.133.149m3; bình quân 1.044.383 m3/tháng; mazút 110.497 tấn; bình quân 36.832 tấn/tháng; dầu hỏa 8.287m3; bình quân 2.762 m3/tháng. Tổng cộng lượng xăng dầu là 5.500.000 m3/tấn; bình quân 1.833.333 m3/tấn/tháng.
Việc phân giao được thực hiện căn cứ vào tỷ trọng tổng nguồn đã phân giao đầu năm 2022 cho các thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu và đã có danh sách với số lượng hạn mức cụ thể đến từng thương nhân đầu mối.
Chia sẻ tại cuộc họp, Chủ tịch Hiệp hội Xăng dầu Việt Nam ông Bùi Ngọc Bảo cho rằng, trước hết, về mặt khách quan, theo quy định của Nghị định 95/2021/NĐ-CP sửa đổi Nghị định 83/2014/NĐ-CP về kinh doanh xăng dầu, các doanh nghiệp đầu năm đăng ký theo sản lượng trung bình hoạt động của năm trước. Trong khi đó, năm 2021 và 2020 lại là năm diễn ra đại dịch nên sản lượng sụt giảm.
Cùng với đó, do tình hình địa chính trị, giá thế giới biến động rất lớn, mang tính chất dị biệt nên không có chính sách nào có thể bao phủ để kịp thời thích ứng với biến động giá cả và tình hình địa chính trị thế giới trong năm 2022.
“Trong khi 6 tháng đầu năm không có tình hình biến động lớn do vẫn còn lượng tồn kho thì đến quý 3, tình hình có sự biến đổi do giá xăng dầu đến đà suy giảm. Bên cạnh đó, doanh nghiệp gặp rất nhiều khó khăn về vấn đề chi phí”, ông Bảo khẳng định.
Theo ông Bảo, chi phí hoạt động lưu thông của xăng dầu, giúp hàng hóa được bán ra thị trường từ thương nhân phân phối, đến cửa hàng bán lẻ. Chi phí này đã được áp dụng suốt từ năm 2014 đến nay và chưa được sửa đổi dù Hiệp hội đã kiến nghị đề xuất nhiều lần và theo quy định phải rà soát hàng năm.
Ngoài ra, chi phí tạo nguồn là các chi phí đã được quy định, bao gồm: giá cả thế giới, premium, phụ phí, chi phí đưa hàng từ nước ngoài về, kể cả chi phí nhập từ các nhà máy lọc dầu trong nước bắt đầu thực hiện trong năm 2022.
Chẳng hạn, đối với chi phí đưa xăng dầu từ Nhà máy về cảng và premium trong nước, đáng lẽ phải được áp dụng từ 11/7, nhưng đến 11/10 mới được áp dụng, chậm 3 tháng, dẫn đến trong quý 3, các doanh nghiệp lấy hàng trong nước thiếu tới 600 đồng/lít xăng. Trong khi đó, chi phí nhập khẩu dù đã được điều chỉnh nhưng chi phí này lại biến động tăng rất cao.
Việc điều chỉnh nhưng không sát thực tế nên các doanh nghiệp lỗ trong quý 3 tại khâu tạo nguồn khoảng hơn 2.000 tỷ đồng. Đây chính là lý do các doanh nghiệp ngần ngại vì lỗ lớn.
Trong thời gian tới, đại diện Hiệp hội Xăng dầu Việt Nam cho rằng, đối với khối lượng xăng dầu Bộ giao cho các doanh nghiệp chắc chắn phải nhập thêm. Trong khi với giá cả hiện tại trong quý 4, nhất là tháng 11, 12 thì premium đang ở mức trên dưới 10 USD. Như vậy, chi phí doanh nghiệp sẽ phải chịu lỗ hơn 1.000 đồng/lít khiến doanh nghiệp không thể thực hiện được.
Một doanh nghiệp đầu mối xăng dầu chia sẻ, Bộ trưởng yêu cầu thương nhân đầu mối phải bảo đảm sản lượng. Nhưng với tình hình này, chắc chắn nguồn cung xăng dầu sẽ thiếu từ nay đến hết quý 1 năm sau. Bởi lẽ, việc mua xăng dầu từ nước ngoài rất khó khăn, chưa kể, các loại chi phí cao, biến động mạnh, nên nhập sẽ lỗ.
Phải cấp đủ tổng nguồn quý 4
Báo cáo về tình hình thực hiện tổng nguồn cung xăng dầu 9 tháng năm 2022, ông Trần Duy Đông, Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước thông tin, tổng nguồn xăng dầu tối thiểu năm 2022 được Bộ Công Thương giao cho các thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu (36 thương nhân) thực hiện tổng cộng là 20.722.039 m3/tấn xăng dầu các loại.
Cụ thể, lượng xăng là 8.138.000m3; dầu diesel 11.342.000m3. Còn lại là dầu mazut 400.000 tấn; dầu hỏa 30.000m3, Jet A1 là 812.000m3...
Ông Đông cũng chỉ rõ, một số thương nhân không thực hiện tổng nguồn tối thiểu được giao là Công ty TNHH sản xuất-thương mại Hưng Phát; Tổng công ty thương mại Sài Gòn-TNHH một thành viên; Công ty cổ phần nhiên liệu Phúc Lâm (mặt hàng diesel); Công ty TNHH xăng dầu Giang Nam; Công ty TNHH Trung Linh Phát (mặt hàng xăng); Công ty cổ phần Phúc Lộc Ninh.
Tại cuộc họp, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đề nghị, trong thời gian tới, các doanh nghiệp sản xuất và doanh nghiệp đầu mối, thương nhân phân phối tiếp tục quán triệt yêu cầu nhiệm vụ bảo đảm nguồn cung xăng dầu cho cả nước trong mọi hoàn cảnh; thực hiện ít nhất bằng kế hoạch sản lượng đã cam kết và động viên các doanh nghiệp nâng công suất để đáp ứng nhu cầu nguồn cung tại các nhà máy sản xuất trong nước.
Các doanh nghiệp sản xuất phải chuyên nghiệp và áp dụng kỷ luật khắt khe hơn với doanh nghiệp đầu mối để kế hoạch sản xuất và kế hoạch phân phối phải ăn khớp với nhau, tránh tình trạng ký hợp đồng xong để đấy.
Trong mọi tình huống dù giá cao, giá thấp, dù rủi ro cao hay thấp phải bảo đảm cung ứng đầy đủ sản lượng được phân giao từ đầu năm; bổ sung điều chỉnh trong tháng 2 và kế hoạch điều chỉnh tháng 10.
Bộ trưởng Bộ Công Thương cũng đề nghị, các doanh nghiệp đầu mối khẩn trương lên kế hoạch sản xuất, nhập khẩu, hợp đồng mua bán cụ thể, chi tiết cho từng tuần, từng tháng, hàng quý và cả năm theo kế hoạch phân giao của Bộ.
Ngoài ra, các doanh nghiệp đầu mối, kể cả các thương nhân phân phối phải bảo đảm lượng dự trữ thương mại theo quy định, bảo đảm lượng nhưng phải bảo đảm đúng quy trình.
Bên cạnh đó, Bộ Công Thương, các bộ, ngành và địa phương phối hợp tốt hơn với nhau theo quy định của pháp luật và minh bạch thông tin; nghiên cứu, đề xuất sửa đổi cơ chế quản lý hợp lý hơn theo chỉ đạo của Chính phủ.
