Tháo gỡ nút thắt cho đàm phán thỏa thuận hạt nhân Iran

Thỏa thuận hạt nhân của Iran có cơ hội đạt được những tiến bộ khi các nước đóng vai trò quan trọng như Mỹ, Pháp, Nga có hàng loạt động thái tích cực, nhằm khởi động lại tiến trình đàm phán. Tehran cũng bày tỏ thiện chí "tháo gỡ nút thắt" cho vấn đề vốn tồn tại dai dẳng này.

Lò phản ứng hạt nhân nước nặng Arak, phía nam thủ đô Tehran của Iran. (Ảnh: Reuters)
Lò phản ứng hạt nhân nước nặng Arak, phía nam thủ đô Tehran của Iran. (Ảnh: Reuters)

Đặc phái viên Mỹ về Iran Rob Malley đang có chuyến công du kéo dài cả chục ngày tới khu vực Trung Đông. Các điểm dừng chân của ông Malley gồm Các Tiểu vương quốc Arab thống nhất (UAE), Israel, Saudi Arabia (A-rập Xê-út) và Bahrain. Mục đích của chuyến công tác, theo phía Mỹ, là nhấn mạnh cách tiếp cận của Mỹ đối với vấn đề hạt nhân của Iran, nhằm đưa các bên tuân thủ trở lại Kế hoạch hành động chung toàn diện (JCPOA) năm 2015.

Trong lúc đó, Bộ trưởng Ngoại giao Pháp Jean-Yves Le Drian kêu gọi các bên liên quan gấp rút nối lại các cuộc đàm phán với Iran trên cơ sở kết quả thương lượng cho đến ngày 20/6, thời điểm các cuộc thảo luận bị gián đoạn. Bộ trưởng Le Drian cũng nhấn mạnh trong cuộc gặp người đồng cấp Iran Hossein Amir-Abdollahian rằng, Paris mong muốn Iran hợp tác đầy đủ với Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA).

Người đứng đầu Bộ Ngoại giao Nga Sergei Lavrov cũng có cuộc điện đàm với Bộ trưởng Abdollahian, trong đó trọng tâm là triển vọng nối lại các cuộc đàm phán về JCPOA tại Vienna (Áo). Bộ Ngoại giao Nga nhấn mạnh, Moskva và Tehran đều ủng hộ việc "hồi sinh" thỏa thuận hạt nhân Iran theo đúng định dạng ban đầu. Đây là con đường "đúng đắn duy nhất" để bảo đảm quyền và lợi ích lâu dài của các bên ký kết JCPOA. Thứ trưởng Ngoại giao thứ nhất Hàn Quốc Choi Jong-kun điện đàm với Đặc phái viên Malley để trao đổi về vấn đề hạt nhân của Iran, khẳng định Seoul ủng hộ các nỗ lực ngoại giao. Hàn Quốc không tham gia ký JCPOA, nhưng đang "đóng băng" khối tài sản trị giá 7 tỷ USD của Iran theo lệnh trừng phạt của Mỹ.

Thứ trưởng Ngoại giao Bagheri Kani, Trưởng đoàn đàm phán của Iran tuyên bố, Tehran sẽ khôi phục việc tuân thủ hoàn toàn thỏa thuận hạt nhân năm 2015, nếu Mỹ có những hành động tương tự và không đưa ra những yêu sách khác, đồng thời nhấn mạnh các cuộc đàm phán sắp tới tại Vienna phải gắn với việc dỡ bỏ các lệnh trừng phạt Iran. Tehran cũng kêu gọi phương Tây tiếp cận một cách xây dựng và thực tế, tránh những đòi hỏi quá đáng vượt khỏi những điều khoản của JCPOA.

Các cuộc đàm phán giữa Iran và Nhóm P5+1 (gồm Anh, Pháp, Mỹ, Nga, Trung Quốc và Đức), nhằm khôi phục thỏa thuận JCPOA sẽ được nối lại ngày 29/11 tới tại Vienna. Washington chỉ tham dự với tư cách gián tiếp. Dẫu vậy, giới phân tích vẫn hy vọng, Iran và phương Tây sẽ dàn xếp ổn thỏa mọi bất đồng trên tinh thần xây dựng, hướng tới một khu vực Trung Đông hòa bình và ổn định.