Nhân kỷ niệm 68 năm Ngày giải phóng Thủ đô (10/10/1954 - 10/10/2022), ngày 8/10, tại di tích Văn Miếu-Quốc Tử Giám (quận Đống Đa, Hà Nội), Trung tâm Hoạt động Văn hóa-khoa học Văn Miếu-Quốc Tử Giám đã khai mạc trưng bày “Bia đá kể chuyện”.
Ngay từ những ngày đầu xây dựng nền quân chủ độc lập, các triều đại phong kiến Việt Nam đã chú trọng tới việc tuyển chọn và trọng dụng nhân tài. Dưới thời Lý, triều đình cho lập Văn Miếu, mở trường Quốc Tử Giám, mở khoa thi để tuyển chọn người tài. Kể từ khoa thi năm 1442, các nhà khoa bảng đỗ đại khoa được khắc ghi trên bia đá đề danh Tiến sĩ đặt tại Văn Miếu ở kinh đô để lưu truyền danh thơm đến muôn đời sau.
Hiện nay, Văn Miếu-Quốc Tử Giám còn lại 82 tấm bia đá, đây là những Bảo vật quốc gia, được UNESCO ghi danh là Di sản tư liệu thế giới. Giám đốc Trung tâm Hoạt động Văn hóa Khoa học Văn Miếu-Quốc Tử Giám Lê Xuân Kiêu cho biết, những giá trị lịch sử, văn hóa và nghệ thuật của bia Tiến sĩ tại Văn Miếu- Quốc Tử Giám không chỉ được thể hiện đơn thuần qua những hàng chữ Nho hay hoa văn trang trí trên mặt bia. Đó còn là hàng nghìn câu chuyện thú vị về cuộc đời và sự nghiệp của hơn 1.300 vị tiến sĩ.
Trưng bày “Bia đá kể chuyện” với chủ đề “Hiền tài là nguyên khí quốc gia” giới thiệu 14 bia Tiến sĩ đầu tiên có liên quan đến các khoa thi trong giai đoạn 1442-1529, tương ứng với những khoa thi được tổ chức dưới triều Lê Sơ và kết thúc bằng khoa thi đầu tiên của nhà Mạc.
Nội dung trưng bày được bố cục thành bốn phần. Nội dung thứ nhất “Chiêu mộ hiền tài” giới thiệu một số nét chính về khoa cử của nước ta giai đoạn 1442 -1529. Nội dung thứ hai có nhan đề “Con đường khoa cử” giới thiệu thông tin về thi cử và chế độ đãi ngộ dành cho những người đỗ đạt. Nội dung thứ ba là “Gương sáng tiền nhân” giới thiệu một số danh nhân tiêu biểu có nhiều đóng góp cho giáo dục nước nhà và một số lĩnh vực khác. Phần cuối cùng giới thiệu một những câu trích dẫn nổi tiếng về giá trị của đào tạo và sử dụng nhân tài được mang tên “Lưu danh muôn thủa”.
Những bia Tiến sĩ còn lại sẽ tiếp tục được giới thiệu đến khách tham quan trong những cuộc trưng bày triển lãm sau này. Trưng bày sẽ diễn ra đến ngày 8/11.
