Chị V.H.A. (26 tuổi, TP Hồ Chí Minh) cho biết, chị vừa tham gia tiệc cuối năm với đồng nghiệp tại công ty. Sau 4 phát đầu bắn lên cao, hộp pháo văng khỏi vị trí cũ, bắn vào bàn tiệc nhiều người tháo chạy, một số người bị tia lửa bắn sượt qua mặt, tay chân, hoặc bắn thủng quần áo. Chị A. không tránh kịp nên bị nặng nhất, tia lửa phụt thẳng vào mu bàn chân kéo dài lên giữa ống chân trái.
Chị đến khám tại chuyên khoa Da liễu-Thẩm mỹ Da, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP Hồ Chí Minh trong tình trạng chân trái sưng phù, rộp nước, rỉ dịch vàng… không đi lại được, phải hỗ trợ di chuyển bằng xe lăn.
Sau vài phút, dàn pháo tắt hoàn toàn. Phát hiện chân bị bỏng, nóng rát, có vệt bột màu trắng ngà trên da, chị A. vội rửa với nước sạch, chườm đá lạnh. Chị tự mua thuốc bôi nhưng qua 5 ngày vết thương không đỡ.
Bác sĩ chuyên khoa I Quách Thị Bích Vân, chuyên khoa Da liễu-Thẩm mỹ Da, cho biết, chị A. bị bỏng độ hai, bội nhiễm (có tình trạng nhiễm trùng kèm theo). Người bệnh được điều trị với thuốc kháng sinh, kháng viêm và thuốc thoa; đồng thời, bác sĩ hướng dẫn chị cách vệ sinh và thay băng vết thương mỗi ngày.
Theo bác sĩ Vân, ngày đầu tiên bị bỏng, vết thương của người bệnh không quá nghiêm trọng nhưng dần diễn tiến nặng là do các hóa chất có trong pháo hoa (phốt pho, lưu huỳnh, kali clorat…).
Hóa chất không được loại bỏ hoàn toàn hoặc rửa sạch kịp thời sẽ thấm sâu hoặc lan rộng ra các vùng mô xung quanh, gây tổn thương cấu trúc và chức năng của da, mô dưới da. Phản ứng dị ứng hoặc kích ứng đối với hóa chất cũng gây ra hiện tượng viêm dẫn đến đỏ, ngứa, sưng, đau kéo dài. Ngoài ra, vết bỏng bị nhiễm khuẩn thêm do chưa được điều trị và chăm sóc đúng cách.
Bác sĩ Vân cho hay, nếu chị A. đến bệnh viện trễ hơn hoặc tiếp tục điều trị không đúng cách, vết thương có thể ngày càng nặng hơn, nhiễm trùng lan rộng. Dù lành thương vẫn dễ bị các di chứng sẹo xấu, như sẹo lồi, sẹo co kéo gây đau hoặc ảnh hưởng đến việc đi lại. Nguy hiểm hơn, một số trường hợp nặng, vết thương bị hoại tử, phải cắt lọc phần hoại tử hoặc đoạn chi, nguy cơ nhiễm trùng huyết.
Sau một tuần điều trị, vết thương của chị A. đã lành dần, chị không còn đau nhức, đi lại bình thường. Tuy nhiên có nguy cơ bị sẹo nhỏ ở hai điểm tổn thương sâu nhất và tăng sắc tố (vết thâm) sau viêm ở các vùng khác.
Theo bác sĩ Vân, tai nạn do pháo dịp gần Tết rất thường gặp. Bỏng pháo được xem là một trong những loại bỏng nguy hiểm nhất. Pháo hoa phát nổ tạo ra nhiệt độ cao và áp suất mạnh, nếu bắn trúng người sẽ gây bỏng sâu và nghiêm trọng hơn so với bỏng nhiệt thông thường.
Tia lửa còn gây cháy và bỏng đối với người đứng ở cự ly gần. Các mảnh vỡ của pháo bay ra phía ngoài với tốc độ rất nhanh và thường có nhiệt độ cao, ngoài bỏng còn có thể gây ra các vết cắt hoặc chấn thương đi kèm, làm tăng nguy cơ nhiễm trùng.
Mặt khác, pháo hoa có chứa các chất nổ và các nhiên liệu có khả năng gây cháy, nhất là đối với các loại pháo tự chế. Loại này thường dùng lưu huỳnh và kali clorat (KClO3) rất dễ bốc cháy và phát nổ trong lúc chế tạo gây bỏng nặng, tổn thương cơ quan nghiêm trọng, nhất là vùng mặt và tay.
Nếu bị tai nạn do pháo, cần nhanh chóng ngâm, rửa vùng da bị bỏng bằng nước sạch trong 30 phút. Người gặp nạn nên cởi bỏ quần áo chật, loại bỏ các dị vật hoặc tác nhân gây bỏng còn bám dính trên bề mặt da. Che phủ bề mặt vết bỏng bằng gạc hoặc khăn sạch và đưa người gặp nạn đến cơ sở y tế gần nhất để được điều trị kịp thời.
Chuyên gia này lưu ý mọi người không được sơ cứu vết bỏng bằng bôi nước vôi, kem đánh răng, mỡ trăn hoặc đắp các loại lá lên vùng bị thương để tránh nhiễm trùng, biến chứng nghiêm trọng hơn.
Theo hướng dẫn sử dụng của Tổng Cục Công nghiệp Quốc phòng (Việt Nam), pháo hoa giàn phun viên chỉ sử dụng ở ngoài trời, nơi không có mái che. Không sử dụng sản phẩm ở nơi có chất dễ gây cháy (xăng, dầu, khí ga). Khi sử dụng, không hướng sản phẩm vào người, động vật hoặc vật liệu dễ gây cháy, nổ.
Không để sản phẩm bị đổ khi sử dụng. Giàn pháo phải được đặt thẳng đứng trên mặt phẳng cứng theo chiều mũi tên hướng lên trên. Nếu đặt sản phẩm lên các vật liệu dễ cháy (gỗ, thảm), phải lót vật liệu chống cháy hoặc làm ẩm xung quanh với khoảng cách lớn hơn 1m. Khi kích hoạt (đốt dây mồi cháy) xong phải lùi ra xa ít nhất 10m để giữ an toàn.
