Tại kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông năm 2022, cả nước có gần 990 nghìn thí sinh dự thi. Với năm môn thi và bài thi gồm: Ngữ văn, Toán, Ngoại ngữ, Khoa học tự nhiên, Khoa học xã hội, các hội đồng thi sẽ phải tổ chức chấm hàng triệu bài thi. Để công tác chấm thi hiệu quả, Bộ Giáo dục và Đào tạo yêu cầu các hội đồng thi gieo phách trong khu vực cách ly dưới sự chứng kiến của thanh tra (lập biên bản làm việc và lưu theo tài liệu của tổ làm phách).
Máy tính sử dụng trong quá trình làm phách phải được niêm phong ngay sau khi kết thúc quá trình thực hiện công việc làm phách và chỉ được mở niêm phong sau khi hoàn thành công tác chấm thi theo quy định. Khu vực chấm thi cần bảo đảm số lượng, vị trí camera an ninh giám sát ghi hình bao quát toàn bộ các phòng bảo quản bài thi, phòng chấm thi. Camera hoạt động được liên tục, kể cả khi mất điện lưới; dung lượng lưu trữ dữ liệu ít nhất là 21 ngày.
Đối với chấm bài thi tự luận, các hội đồng chấm thi phải bố trí đủ cán bộ để bảo đảm yêu cầu chất lượng và tiến độ. Mỗi tổ chấm làm việc tại một phòng, khu vực riêng biệt. Tùy tình hình thực tế, trưởng môn chấm thi có thể tổ chức bốc thăm giao túi bài thi cho cán bộ chấm thi. Mỗi bài thi tự luận được hai cán bộ chấm độc lập. Ngoài ra, khi tổ chức chấm bài thi tự luận, các ban chấm thi phải tổ chức chấm kiểm tra nhằm giúp trưởng ban phát hiện, xử lý kịp thời các vấn đề phát sinh trong quá trình chấm thi.
Đối với chấm bài thi trắc nghiệm cần trải qua bốn bước: Quét ảnh bài thi; đọc ảnh (xử lý ảnh hay nhận dạng ảnh); sửa lỗi bài thi (sửa lỗi liên quan số báo danh và mã đề thi, các môn thi thành phần trong bài thi tổ hợp…); chấm điểm bài thi. Để bảo đảm quyền lợi cho thí sinh, phần mềm sẽ cảnh báo tất cả các câu không nhận diện được đáp án thí sinh lựa chọn…
Đáng chú ý, năm 2022 có các thí sinh mắc Covid-19 dự thi tại các phòng thi riêng theo quy định. Vì vậy, ngay tại khu vực làm phách, dưới sự giám sát trực tiếp của thanh tra, các ban chấm thi sẽ đưa bài thi của thí sinh tại các phòng thi riêng về đúng túi bài thi của phòng thi theo số báo danh của thí sinh trước khi dồn túi trong quy trình làm phách bài thi tự luận và trắc nghiệm. Việc nhập điểm thi phải thực hiện bằng phần mềm hỗ trợ chấm thi trong Hệ thống Quản lý thi do Bộ Giáo dục và Đào tạo cung cấp.
Có thể nói, quy trình chấm thi tốt nghiệp trung học phổ thông chặt chẽ, kỹ lưỡng đối với từng khâu sẽ góp phần bảo đảm công tác chấm thi nghiêm túc, khách quan. Tuy nhiên, việc ban hành quy trình, quy định, hướng dẫn chấm thi là chưa đủ. Bởi ngoài các quy trình, quy định chung thì năng lực, ý thức trách nhiệm của mỗi cán bộ tham gia công tác chấm thi cũng là yếu tố quyết định đến kết quả chấm thi. Với số lượng bài thi lớn, mỗi hội đồng thi cần huy động hàng trăm cán bộ chấm thi. Vì vậy, ban chỉ đạo thi các cấp cần tập huấn kỹ lưỡng các quy định, quy trình chấm tới từng cán bộ chấm thi. Bảo đảm các cán bộ chấm thi có sự “đều tay”, hạn chế sai sót có thể xảy ra, bởi một lỗi nhỏ trong chấm thi cũng có thể gây hậu quả lớn, gây thiệt thòi cho thí sinh.
Mỗi cán bộ tham gia công tác chấm thi từ: Bảo vệ, an ninh, kỹ thuật, làm phách, chấm bài… cần tự nêu cao ý thức trách nhiệm để thực hiện nhiệm vụ một cách công tâm, khách quan và chính xác. Bảo đảm chấm theo đúng quy trình, quy định và đáp án đưa ra. Với chấm bài thi tự luận cần tránh bị ảnh hưởng bởi cảm xúc, cảm nhận của cá nhân người chấm khiến việc đánh giá tính “mở” trong làm bài của thí sinh bị ảnh hưởng…
