NDO - Nằm ở phía tây Thủ đô Hà Nội, làng quê Hương Canh (làng Thị Cấm) nổi tiếng với Hội thổi cơm thi Thị Cấm. Hội thổi cơm thi Thị Cấm không chỉ là biểu tượng đẹp, đặc trưng của cư dân trồng lúa nước, mà còn gợi nhớ chiến công chống giặc, giữ nước hiển hách của cha ông ta.
Ngày 29/1 (Mùng 8 Tết Quý Mão) dân làng Thị Cấm, phường Xuân Phương (quận Nam Từ Liêm, Hà Nội) lại rộn ràng cùng nhau tham gia hội thi kéo lửa, thổi cơm.
Tích xưa truyền lại, dân làng chọn mùng 8 tháng Giêng mở hội thi thổi cơm nhằm tưởng nhớ công của tướng quân Phan Tây Nhạc dưới đời vua Hùng thứ 18 có công đánh đuổi ngoại xâm. Khi đóng quân ở làng Thị Cấm, ông tổ chức thi nấu cơm để tuyển người giỏi việc hậu cần phục vụ quân binh.
Đây là một phong tục độc đáo của làng mỗi dịp xuân về, để cầu chúc cho dân làng một năm mới ấm no, hạnh phúc, mọi nhà bình yên.
Đại diện cho các đội làm lễ chuẩn bị chạy lấy nước về nấu cơm.
Đúng 11 giờ, nghi thức kéo lửa diễn ra với những chiếc bùi nhùi đã chuẩn bị sẵn cùng rơm, đoạn tre đực già dùi sẵn những khe nhỏ và một que giang có tay cầm 2 đầu. 4 người trong đội sẽ chia nhau ra giữ và kéo tạo ra ma sát giữa que giang và thân tre, điểm ma sát đủ nóng sẽ tạo ra than hồng và bén lửa vào bùi nhùi, đốt cháy rơm khô.
Đội nào phát khói và tạo ra lửa sớm sẽ giành chiến thắng ở phần thi này.
Sau khi lửa cháy, những người kéo lửa sẽ mang lửa ra khu vực nấu cơm thi của đội mình để tiến hành nấu cơm.
Thóc sau khi được các đội thi nhau giã bằng chày gỗ và cối đá sẽ đưa tới tay những người phụ nữ sàng sảy, nhặt sạn, vo sạch để loại bỏ trấu trước khi đem đi thổi cơm từ lửa mới tạo ra từ đồng đội.
Những người phụ nữ khéo tay sẽ sàng sảy trấu để loại bỏ hạt thóc và sạn, cùng làm cho gạo trắng ra để đem đi nấu cơm.
Trong thời gian ủ, thành viên các đội liên tục đốt thêm rơm để cho cơm chín nhanh hơn.
Để kéo dài thời gian cho cơm được chín đều, các đội sẽ tạo nên những đống tro giống nhau và vùi nồi cơm vào bất kì một đống than và đại diện ban giám khảo sẽ phải tìm nồi cơm trong các đống than đó.
Khói mù mịt sân đình Thị Cấm trong ngày hội thổi cơm thi đầu xuân Quý Mão. Lễ hội cũng thu hút cả nghìn người dân và du khách tới theo dõi, đứng chật kín bên trong và cả ngoài sân đình.
Sau khoảng 30 phút, thành viên của ban giám khảo là các cụ trong làng sẽ đi chọc từng đống rơm để tìm các nồi cơm.
Hội thổi cơm thi Thị Cấm không chỉ thu hút đông đảo du khách thập phương tới xem hội mà còn được các nhiếp ảnh gia cả nước quan tâm tìm đến.
4 nồi cơm sau khi tìm thấy được các bô lão kiểm tra chất lượng trước khi dâng cúng Thành hoàng.
Các bô lão trong làng nhìn bằng mắt và dùng tay bấm thử vài hạt cơm để chấm điểm. Nồi cơm nào trắng, dẻo, thơm ngon nhất sẽ giành chiến thắng
Kết thúc hội thi, các đội sẽ chia cơm cho dân làng ăn với ước mong về một năm no đủ, an lành.