Ai dễ bị bệnh gút?

Bệnh gút là gì?

Bệnh gút (gout) là bệnh rối loạn chuyển hóa đạm (protid) tức là chất đạm động vật, thực vật khi đưa vào cơ thể không chuyển hóa hết thành đạm của con người đi nuôi cơ thể mà chỉ chuyển hóa được một phần. Ở người bình thường, chất đạm được chuyển hóa thành acid uric rồi theo đường bài tiết tống ra ngoài. Còn ở người bị gút, các chất đạm không được chuyển hóa hết trong cơ thể sẽ chuyển thành một chất gọi là purin. Chất này khu trú tại các khớp xương gây sưng, nóng, đỏ, đau các khớp xương.

Triệu chứng thường thấy nhất của bệnh là những đợt viêm cấp khởi đầu từ ngón chân cái và lan ra toàn bộ khớp bàn ngón chân, sau đó nặng dần lên và gây đau ở cổ chân, ngón chân, đầu gối, nặng nữa sẽ chuyển lên cổ tay, ngón tay, khuỷu tay... Người bệnh bị đau dữ dội, nhất là ban đêm, ngón chân có thể bị sưng to, phù nề... Cơn đau kéo dài nhiều ngày, thường là 5-7 ngày, sau đó các dấu hiệu của viêm giảm dần. Trong cơn đau, người bệnh có thể sốt vừa hoặc sốt nhẹ, mệt mỏi, nước tiểu ít và đỏ.

Xét nghiệm máu vào thời điểm này sẽ thấy nồng độ acid uric trong máu tăng cao. Nếu không được điều trị từ giai đoạn sớm và kịp thời, các đợt viêm cấp tính thường dễ tái phát, thông thường 1-2 cơn mỗi năm hoặc có thể nhiều hơn sau đó khoảng cách giữa các cơn ngắn lại, nhưng có thể sau nhiều năm tái phát.

Bệnh chuyển sang thể mạn tính khi các đợt viêm khớp xuất hiện thường xuyên, kéo dài và khó chữa hơn, hậu quả lâu dài và cố định của bệnh sẽ là viêm nhiều khớp, xuất hiện nhiều u cục quanh khớp, cứng khớp, biến dạng khớp, ảnh hưởng đến chức năng vận động. Biến chứng thường gặp khác là sỏi hệ tiết niệu như sỏi thận và nguy hiểm hơn là suy chức năng thận. Đây là nguyên nhân chính làm giảm tuổi thọ của các bệnh nhân gút.

Nguyên nhân gây bệnh do đâu?

Nguyên nhân của bệnh có thể do yếu tố bẩm sinh, tức là có thể người đó bị di truyền cơ địa tăng tổng hợp acid uric trong máu; do rối loạn nội tiết, suy giảm chức năng gan và thận. Xét nghiệm máu thấy nồng độ acid uric tăng, nặng hơn sẽ tăng cao nồng độ creatinin máu, chức năng gan kém. Nếu cơ thể thiếu enzym phân hóa purin thì nguy cơ lại càng tăng lên.

Một nguyên nhân khác là chế độ ăn uống, sinh hoạt không hợp lý cũng làm gia tăng nguy cơ mắc và làm cho bệnh nặng hơn. Ví dụ như ăn quá nhiều và ăn những thức ăn có chứa nhiêu purin như gan lòng lợn, thận, nấm, tôm, cua, cá... cũng có thể làm tăng acid uric. Người mắc bệnh gút thường bị thừa cân và mắc thêm một hay nhiều bệnh như xơ vữa động mạch, rối loạn chuyển hóa mỡ, tiền đường, rối loạn lipid máu, tăng huyết áp, bệnh mạch vành, bệnh mạch não... Nói cách khác bệnh nhân bị các bệnh nói trên rất dễ bị gút.

Ngoài ra còn một số yếu tố làm khởi phát cơn gút cấp tính như uống rượu bia, đi lại quá nhiều, đi giày quá chật, lao động nặng nhọc, xúc cảm mạnh, nhiễm khuẩn, can thiệp ngoại khoa, uống thuốc...

Điều trị bệnh gút như thế nào?

Điệu trị bệnh gút là làm hết đợt viêm khớp cấp, tránh cơn gút cấp tái phát, làm bệnh ổn định lâu dài và ngăn ngừa biến chứng. Muốn điệu tri phải phối hợp chế độ ăn uống, sinh hoạt và thuốc. Hiện nay thuốc để chữa bệnh gút chỉ có tác dụng trong giai đoạn sớm, thường dùng colchicin: giảm đau, chống viêm; allopunnnol: giảm acid uric máu; besuric, benemid tăng đào thải acid uric qua nước tiểu..