Trong những ngày gần đây, hàng loạt chi nhánh của Trung tâm SITC tại Việt Nam đột ngột đóng cửa, gây thiệt hại hơn mười tỷ đồng cho khoảng 30 nghìn học viên và một nghìn giáo viên tại nhiều địa phương. Trước tình hình trên ngày 8-2, lãnh đạo Bộ KH và ÐT đã họp với đại diện các ban, ngành có liên quan và đề ra năm giải pháp nhằm khắc phục tình trạng nói trên.
Cụ thể như sau:
- Yêu cầu chủ đầu tư có báo cáo bằng văn bản về việc đột ngột đóng cửa và sang Việt Nam trong thời gian sớm nhất để tìm biện pháp mở lại các cơ sở đào tạo theo giấy phép đào tạo đã cấp. Trường hợp trung tâm không thể tiếp tục tổ chức đào tạo thì phải bồi thường thỏa đáng cho học viên, giáo viên và người lao động theo quy định của pháp luật Việt Nam và chủ đầu tư phải chịu các chế tài theo quy định pháp luật hiện hành của Việt Nam.
Bộ KH-ÐT cũng sẽ xem xét các hệ quả pháp lý với Trung tâm SITC, kể cả việc khởi kiện chủ đầu tư theo các điều ước quốc tế và pháp luật liên quan. Ðối với Chính phủ Singapore, Bộ KH-ÐT sẽ làm việc với Sứ quán Singapore tại Việt Nam, Sứ quán Việt Nam tại Singapore, Cơ quan phát triển kinh tế Singapore đề nghị hỗ trợ giải quyết nhanh chóng việc này.
- Bộ GD-ÐT chỉ đạo các Sở GD-ÐT và phối hợp các cơ quan liên quan đánh giá việc quản lý nhà nước về giáo dục đối với Trung tâm SITC theo quy định tại Nghị định 06 và Thông tư 14, đồng thời chủ trì tìm biện pháp giải quyết quyền lợi đối với học viên và giáo viên.
- Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội chủ trì, phối hợp các cơ quan liên quan xem xét việc giải quyết quyền lợi của giáo viên và người lao động theo quy định hiện hành.
- Bộ Công an phối hợp các cơ quan chức năng phong tỏa toàn bộ giấy tờ, tài liệu, tài sản của Trung tâm, bao gồm tài sản cố định và các tài khoản của Trung tâm cũng như tài khoản của các nhân viên quản lý cao cấp của Trung tâm. Ðồng thời phối hợp các cơ quan chức năng của Singapore và Interpol (nếu cần thiết) để truy tìm Tổng giám đốc của Trung tâm SITC- ông Michael Yu và các nhân viên cao cấp có liên quan.
- UBND các tỉnh, thành phố, nơi có Trung tâm hoạt động chỉ đạo các cơ quan chức năng tiến hành kiểm tra, xác minh hoạt động của Trung tâm SITC trên địa bàn, bao gồm cả việc xác định các nhân viên quản lý của Trung tâm (giám đốc chi nhánh, kế toán...), đồng thời thống kê số sinh viên, giáo viên và người lao động, đánh giá các khoản nợ của Trung tâm cho đến thời điểm này.
Ngoài ra, Bộ KH-ÐT còn đề nghị Chính phủ có biện pháp ra phương hướng giải quyết, có thể xem xét tìm đối tác khác để mua lại Trung tâm SITC Việt Nam. Ðề nghị các cơ sở giáo dục tại Việt Nam (bao gồm cả đầu tư trong nước và nước ngoài) hỗ trợ giải quyết quyền lợi học viên.
SITC là tên viết tắt của Singapore International Teaching Consultancy thuộc tập đoàn Mike Allan của Singapore. Ðây là tập đoàn thương mại khá lớn, với ba lĩnh vực đầu tư tập trung là giáo dục, du lịch và công nghệ thông tin.
Tại Việt Nam, Trung tâm đào tạo quản lý cao cấp SITC (có thể coi là đại diện của SITC tại Việt Nam, gọi tắt là Trung tâm SITC, phân biệt với các chi nhánh tại các địa phương), thành lập theo quyết định của Bộ Kế hoạch và Ðầu tư (KH và ÐT). Trung tâm được Bộ KH và ÐT cho phép lập chi nhánh tại các địa phương và theo quyết định, các chi nhánh này phải được phép của Sở Giáo dục và Ðào tạo (GD và ÐT) các địa phương đó.
Khởi đầu (2003) là một vài cơ sở đào tạo TP Hồ Chí Minh, sau đó SITC mở rộng ra các tỉnh miền trung và miền bắc, cho đến khi đột ngột đóng cửa số lượng học sinh lên đến hàng chục nghìn người. Vì sao có tình trạng này?
Theo xác minh của Thanh tra Giáo dục, Trung tâm SITC tại Việt Nam và các chi nhánh hoạt động không có bất cứ quy chế tổ chức hoạt động nào. Theo quyết định của Bộ KH và ÐT, các chi nhánh của Trung tâm SITC có tư cách pháp nhân và con dấu riêng. Nhưng trên thực tế, hầu hết các chi nhánh đều không có con dấu riêng mà sử dụng con dấu của trung tâm hoặc dấu của tập đoàn SITC ở tận Singapore. Chi nhánh ở các địa phương khi đào tạo tiếng Anh cũng không báo cáo với ngành giáo dục và đào tạo sở tại mà sử dụng giấy phép dạy học cùng quyết định mở cơ sở đào tạo của TP Hồ Chí Minh cấp cho trung tâm tại TP Hồ Chí Minh.
Thêm vào đó, người lãnh đạo các chi nhánh cũng thường xuyên thay đổi và không bảo đảm cơ sở pháp lý. Có những quyết định ghi là bổ nhiệm trưởng chi nhánh, nhưng giấy ủy quyền lại ghi là giám đốc khu vực. Một số trưởng chi nhánh không có quyết định bổ nhiệm, có trưởng chi nhánh "kiêm" một lúc cương vị này ở nhiều tỉnh thành khác nhau. Các trợ lý giám đốc thay mặt giám đốc giải quyết vấn đề hành chính nhưng chính họ lại không có quyết định về chức danh của mình mà chỉ có hợp đồng lao động như những người khác. Mặc dù không có giấy phép của cơ quan quản lý nhà nước địa phương nhưng vẫn cố tình nhập nhèm với đăng ký của cơ sở tại TP Hồ Chí Minh, và tiến hành quảng cáo, trương biển "Trường Anh ngữ Quốc tế" để chiêu sinh theo ý mình.
Ðể thu hút nhiều học viên, các mẩu quảng cáo được đăng tải trên các báo dành cho học sinh, sinh viên. Ngoài việc tuyển dụng hàng trăm nhân viên tiếp thị với mức lương hấp dẫn từ 200 đến 1.000 USD, các chi nhánh đào tạo còn kêu gọi học viên trở thành các nhân viên tiếp thị, với mức hoa hồng 15-20% số tiền học phí nếu thu hút được một người học. Ðáng chú ý, tại các cơ sở đào tạo tiếng Anh của Trung tâm SITC: các giáo viên đều là người Việt Nam, nhưng chẳng hiểu sao luôn có thêm một tên gọi "tây". Còn khi hỏi tới những người nước ngoài đang giảng dạy tại các cơ sở thì cũng có khá nhiều bất ngờ: tất cả 16 "thầy tây: đang giảng dạy tại Hà Nội, 52 người tại TP Hồ Chí Minh, tám người tại Khánh Hòa và Bà Rịa - Vũng Tàu đều không hề có chứng thực của lãnh sự Bộ Ngoại giao. Phần lớn các "thầy" chỉ có thị thực du lịch, nhiều người thị thực đã hết hạn.
Qua kiểm tra, tại các chi nhánh SITC, chỉ có chứng chỉ đào tạo nghề được phê duyệt mẫu. Còn chứng chỉ tiếng Anh tại hầu hết cơ sở (trừ TP Hồ Chí Minh và Khánh Hòa) không đăng ký và không có ý kiến của các Sở GD và ÐT. Các chi nhánh này vẫn sử dụng "nhờ" mẫu chứng chỉ Sở GD và ÐT thành phố Hồ Chí Minh duyệt.
Do việc làm ăn có nhiều khuất tất cả về chất lượng đào tạo và tài chính, SITC ngày càng bị giảm sút về uy tín, nguy cơ vỡ nợ càng ngày càng rõ nét. Ðáng chú ý, ông Michael - Yu một thành viên thuộc ban lãnh đạo SITC "mẹ" có trụ sở chính tại Singapore - trực tiếp phụ trách hoạt động đào tạo của SITC tại Việt Nam đã ôm tiền bỏ trốn khỏi Việt Nam, gây nên thảm cảnh hàng chục nghìn học viên bị lừa vì đã đóng học phí trọn gói, hàng trăm giáo viên bị nợ lương.
