Đến dự, có đại diện của thành phố Đà Nẵng, thành phố Cần Thơ, tỉnh Kiên Giang, tỉnh Đồng Tháp và các nhà khoa học, nhà nghiên cứu lịch sử đến từ các viện, trường.
Phát biểu khai mạc hội thảo, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy An Giang Lê Hồng Quang khẳng định, công trình kênh Vĩnh Tế là minh chứng cho sự sáng suốt, tài tình của tiền nhân trong chinh phục thiên nhiên, thể hiện tầm nhìn chiến lược trong việc khẳng định chủ quyền lãnh thổ, khai khẩn vùng đất phương Nam, phát triển kinh tế, bang giao và cũng cố sức mạnh quốc phòng.
Kênh Vĩnh Tế còn khẳng định thành tích to lớn trong sự nghiệp của danh thần Thoại Ngọc Hầu và phu nhân Châu Thị Tế. Trải qua 2 thế kỷ, kênh Vĩnh Tế giữ vai trò đặc biệt quan trọng trên nhiều phương diện, tuyến giao thông huyết mạch, kết nối các vùng, tạo điều kiện thuận lợi cho vận chuyển, giao thương hàng hóa.
Đồng thời, là nơi cung cấp nước ngọt, bồi đắp phù sa cho ruộng đồng cả vùng Tứ giác Long Xuyên. Trên hết, kênh Vĩnh Tế đóng vai trò như một tuyến phòng thủ tự nhiên vững chắc bảo vệ biên giới Tây Nam của Tổ quốc.
Tại hội thảo, các nhà khoa học, nghiên cứu lịch sử cho biết, kênh Vĩnh Tế là thành tựu thủy nông quan trọng dưới triều đại phong kiến cuối cùng của Việt Nam. Kênh có chiều dài hơn 90km, nối liền bờ tây sông Châu Đốc (tỉnh An Giang) với sông Giang Thành thuộc thành phố Hà Tiên (tỉnh Kiên Giang).
 |
Kênh Vĩnh Tế có vai trò quan trọng trong hệ thống giao thông đường thủy. |
Công trình do danh thần Nguyễn Văn Thoại (Thoại Ngọc Hầu) chỉ huy, khởi công năm 1819 dưới triều Vua Gia Long và hoàn thành vào năm 1824 dưới triều Vua Minh Mạng.
Quá trình đào kênh kéo dài từ 5 năm mới hoàn thành, là công trình lịch sử mang tầm vóc vĩ đại tại vùng biên giới Tây Nam của Việt Nam, là minh chứng cho sự kiên trì và sáng tạo của ông cha trong công cuộc mở đất, bảo vệ chủ quyền.
Kênh Vĩnh Tế không chỉ là tuyến giao thông chiến lược mà còn là biểu tượng của tinh thần bất khuất của dân tộc; thể hiện tầm nhìn chiến lược của cha ông ta trong việc phát triển sản xuất, giao thương và bảo vệ chủ quyền biên giới.
Trải qua 200 năm, kênh vẫn đóng vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế, cung cấp nước ngọt và phù sa cho hàng ngàn héc ta đất nông nghiệp tại An Giang và vùng Tứ giác Long Xuyên. Ngoài ra, kênh còn là nơi đón lượng nước lũ từ sông Mê Kông, mang lại nguồn lợi thủy sản dồi dào cho người dân địa phương.
 |
Đánh bắt thủy sản trên kênh Vĩnh Tế. |
Kênh Vĩnh Tế cho đến nay đã được ghi nhận là công trình tạo nên bằng sức người quý giá, khẳng định bờ cõi và khẩn hoang cả vùng Tứ giác Long Xuyên làm nên "vựa lúa" lớn nhất của đồng bằng sông Cửu Long.
Kỷ niệm 200 năm kênh Vĩnh Tế là dịp để ghi nhớ công ơn to lớn của các vị tiền nhân khai hoang, mở cõi. Kênh Vĩnh Tế - một công trình lớn mang tính lịch sử, thể hiện trí tuệ, sức lao động sáng tạo của cha ông trước đây.
Phát biểu kết thúc hội thảo, đồng chí Hồ Văn Mừng, Ủy viên dự khuyết Trung ương Đảng, Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh An Giang, nhấn mạnh, đây là hội thảo quan trọng và có ý nghĩa rất lớn trong việc công bố kết quả cùng những thành tựu nghiên cứu khoa học, đồng thời, cũng là cơ hội để tuyên truyền, quảng bá về những giá trị lịch sử nổi bật của kênh Vĩnh Tế.
An Giang xin tiếp thu các ý kiến đóng góp của các đại biểu về tầm quan trọng của kênh Vĩnh Tế và sẽ nghiên cứu, chọn lọc để thực hiện trong tương lai.
Các bản báo cáo khoa học gửi về cho hội thảo sẽ được biên tập hoàn chỉnh, in thành sách tham khảo, phổ biến rộng rãi những giá trị lịch sử 200 năm của Kênh Vĩnh Tế đến thế hệ trẻ để họ hiểu hơn, yêu mến hơn về vùng đất lịch sử, giàu truyền thống này.
Trong tối cùng ngày, tại Trung tâm thương mại Vĩnh Đông, Khu du lịch Quốc gia Núi Sam, thành phố Châu Đốc, Ủy ban nhân dân tỉnh An Giang sẽ tổ chức Lễ kỷ niệm 200 năm hoàn thành Kênh Vĩnh Tế (1824-2024) gồm các chương trình trình diễn văn hóa nghệ thuật "Vĩnh Tế - kỳ diệu một dòng kênh".
Dịp này, Tổ chức kỷ lục Việt Nam Vietkings sẽ tôn vinh và trao bằng công nhận kỷ lục Việt Nam kênh Vĩnh Tế là “Kênh đào thủ công trong khu vực biên giới dài nhất Việt Nam”.
