Góc quan sát

Xu thế tất yếu

Những tưởng quan hệ ngoại giao giữa Qatar và nhóm bốn nước Arab vùng Vịnh sẽ tiếp tục “đóng băng” do những bất đồng chưa được hóa giải suốt gần ba năm qua, song tại Hội nghị cấp cao Hội đồng Hợp tác vùng Vịnh (GCC) lần thứ 41 được tổ chức hồi đầu tháng 1 tại Saudi Arabia, Riyadh và ba quốc gia đồng minh Arab là Các Tiểu vương quốc Arab thống nhất (UAE), Bahrain và Ai Cập đã nhất trí khôi phục hoàn toàn quan hệ với Doha.

Biếm họa của SERHII FEDKO
Biếm họa của SERHII FEDKO

Tại buổi họp báo sau hội nghị, Bộ trưởng Ngoại giao Saudi Arabia, Farhan al-Saud cho biết, các bên đã thể hiện ý chí chính trị và thiện chí bảo đảm thực thi thỏa thuận khôi phục quan hệ ngoại giao và các quan hệ khác, trong đó có quyết định mở cửa biên giới và nối lại các chuyến bay. Trước đó, Thái tử Saudi Arabia, Mohammed bin Salman thông báo, các nước Arab vùng Vịnh đã ký kết một thỏa thuận hướng tới “sự đoàn kết và ổn định” tại Hội nghị cấp cao GCC, nhằm thảo luận về các biện pháp dỡ bỏ lệnh cấm vận suốt ba năm qua đối với Qatar.

Saudi Arabia, UAE, Bahrain và Ai Cập cắt đứt quan hệ ngoại giao với Qatar từ tháng 6-2017 và áp đặt lệnh cấm vận hoàn toàn đối với quốc gia vùng Vịnh này, với cáo buộc Doha hỗ trợ các nhóm khủng bố và có quan hệ thân thiết với Iran - quốc gia bị nhóm bốn nước coi là “đối thủ” trong khu vực, bất chấp Qatar liên tục bác bỏ mọi cáo buộc.

Để sang trang mới trong quan hệ giữa Qatar và các quốc gia vùng Vịnh không thể không kể đến nỗ lực trung gian hòa giải của Mỹ và Kuwait. Trong khi Kuwait được Qatar đề nghị làm “đại sứ hòa bình” để hóa giải căng thẳng, thì Mỹ cũng muốn tháo ngòi cuộc khủng hoảng bởi nước này có lợi ích chiến lược ở vùng Vịnh và nếu căng thẳng tiếp tục kéo dài sẽ gây bất lợi cho vai trò của Washington ở khu vực.

Tuy nhiên, điều quan trọng nhất dẫn tới việc khôi phục hoàn toàn quan hệ ngoại giao với Qatar chính là thiện chí của nhóm “Bộ tứ” vùng Vịnh. Đến nay, các bên liên quan đều đã ngấm hậu quả từ lệnh phong tỏa, cấm vận Qatar khi kinh tế khu vực bị ảnh hưởng không nhỏ. 

Dù vẫn cần thêm thời gian để Qatar và nhóm bốn nước vùng Vịnh xây dựng lòng tin, song hòa giải và hợp tác sẽ vẫn là xu thế tất yếu khiến các bên tiến gần nhau hơn trong thời gian tới.