Xu hướng phát triển thị trường khí thiên nhiên tại Việt Nam và ASEAN

Nhằm cập nhật xu hướng, ngày 23/12, tại Hà Nội, Tạp chí Năng lượng sạch Việt Nam tổ chức Diễn đàn Chiến lược và xu hướng phát triển thị trường Khí thiên nhiên (CNG, LNG, LPG) tại Việt Nam và khu vực ASEAN.

Phát biểu khai mạc diễn đàn, Tổng Biên tập Tạp chí Năng lượng sạch Việt Nam Mai Duy Thiện cho biết, sau các cú sốc năng lượng gần đây, nhiều nước châu Âu buộc phải cắt giảm mạnh nhập khẩu khí đường ống từ Nga, chuyển sang LNG, khiến thị trường LNG toàn cầu tăng trưởng đột biến, hình thành một “làn sóng đầu tư” kho cảng, đường ống và các trung tâm giao dịch khí mới.

Hiện nay, nhu cầu sử dụng khí thiên nhiên tại Việt Nam và các quốc gia ASEAN cũng tăng nhanh chóng, đặc biệt trong các lĩnh vực công nghiệp, giao thông và phát điện. CNG, LNG và LPG được đánh giá là các nguồn năng lượng có mức phát thải thấp hơn so với nhiên liệu hóa thạch truyền thống, góp phần cải thiện chất lượng môi trường và bảo đảm an ninh năng lượng.

“Tuy nhiên, sự phát triển của thị trường khí thiên nhiên vẫn đang đối mặt với không ít thách thức, từ cơ chế chính sách, hạ tầng lưu trữ-phân phối, đến bài toán vốn đầu tư và công nghệ”, ông Mai Duy Thiện nhấn mạnh.

Chia sẻ tại diễn đàn, chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long cũng nhận định, trước đây Việt Nam chủ yếu tận dụng nguồn khí nội địa, giá tương đối ổn định, hợp đồng dài hạn, ít biến động. Song hiện nay, quy hoạch điện, chiến lược năng lượng đều xác định điện khí, đặc biệt điện khí LNG, sẽ trở thành một trong những trụ cột thay thế dần điện than, đồng thời hỗ trợ hệ thống tích hợp năng lượng tái tạo (điện mặt trời, điện gió) vốn biến động mạnh theo thời tiết.

“Vì vậy, nếu chúng ta không xây dựng được một thị trường khí vận hành hiệu quả, minh bạch, phù hợp thông lệ quốc tế, chúng ta sẽ đối mặt với nguy cơ: Dự án LNG chậm tiến độ; Giá điện khó cạnh tranh; Rủi ro năng lượng và tài khóa gia tăng”, ông Ngô Trí Long khẳng định.

Các tham luận tại diễn đàn cũng chỉ ra, kinh nghiệm quốc tế cho thấy để thị trường khí phát triển nhanh, không tạo gánh nặng nợ công, phải coi tư nhân và FDI là lực kéo vốn chủ lực. Muốn vậy, Nhà nước cần chuẩn hóa các mẫu GSA, TUA, PPA LNG - hợp đồng pháp lý theo thông lệ quốc tế, phân bổ rủi ro hợp lý giữa nhà nước-nhà đầu tư-người tiêu dùng; Phát triển cơ chế PPP - Đối tác công tư đặc thù cho hạ tầng khí. Trong đó, Nhà nước bảo đảm pháp lý, quy hoạch, một phần giải phóng mặt bằng; Doanh nghiệp đầu tư xây dựng, vận hành, chịu rủi ro thị trường trong khung pháp lý rõ ràng; Tận dụng nguồn vốn, kinh nghiệm, công nghệ từ các đối tác như Nhật Bản, Hàn Quốc, EU, Singapore thông qua: Liên doanh; Tín dụng ưu đãi gắn với mục tiêu giảm phát thải; Các chương trình hợp tác chuyển dịch năng lượng công bằng.

Thông qua các tham luận, Ban Tổ chức kỳ vọng diễn đàn sẽ góp phần cung cấp thông tin cập nhật, đa chiều cho các nhà hoạch định chính sách, doanh nghiệp; tăng cường kết nối, hợp tác giữa các bên liên quan; qua đó đóng góp thiết thực cho mục tiêu chuyển dịch năng lượng, phát triển kinh tế xanh và giảm phát thải khí nhà kính của Việt Nam và khu vực ASEAN.