Xây dựng hệ thống kiểm nghiệm thuốc đáp ứng yêu cầu hội nhập

Ra đời sau ngày hòa bình lập lại ở miền bắc và trải qua cuộc kháng chiến chống chiến tranh phá hoại của đế quốc Mỹ, vượt qua nhiều khó khăn, thiếu thốn và gian khổ hy sinh, Viện đã tích cực chủ động xây dựng cơ sở vật chất kỹ thuật, đào tạo cán bộ chuyên môn, hình thành một hệ thống kiểm tra giám sát chất lượng thuốc hoạt động đều khắp từ trung ương đến các tỉnh, thành phố các cơ sở sản xuất, kinh doanh, bệnh viện để kiểm tra chất lượng thuốc nhập khẩu cũng như thuốc sản xuất trong nước.  Nhờ vậy, chất lượng thuốc chữa bệnh được kiểm soát bảo đảm phục vụ phòng, điều trị cho cán bộ, bộ đội và nhân dân ở hậu phương cũng như tiền tuyến. Cán bộ công nhân viên của Viện đã góp phần xứng đáng vào sự nghiệp xây dựng CNXH ở miền bắc, giải phóng miền nam và thống nhất đất nước.

Từ sau năm 1975, nước nhà thống nhất, hệ thống kiểm nghiệm có thêm Phân Viện Kiểm nghiệm TP Hồ Chí Minh (nay là Viện Kiểm nghiệm thuốc TP Hồ Chí Minh) và các Trạm Kiểm nghiệm dược phẩm (nay là Trung tâm Kiểm nghiệm dược phẩm và mỹ phẩm) ở các tỉnh phía nam để tiếp tục thực hiện nhiệm vụ kiểm tra giám sát chất lượng thuốc trong điều kiện mới trên địa bàn cả nước.

Ðất nước chuyển sang thời kỳ đổi mới đã mang lại những thời cơ thuận lợi cùng nhiều khó khăn thách thức cho ngành dược, trong đó có lĩnh vực kiểm nghiệm. Viện đã cùng hệ thống kiểm nghiệm tham gia vào việc đấu tranh phòng, chống thuốc giả góp phần hạ thấp tỷ lệ thuốc giả trong cả nước từ trên 7,1% năm (1990-1991) xuống còn dưới 0,1% trong những năm gần đây. Ðiều đó góp phần để Tổ chức Y tế thế giới đánh giá Việt Nam là nước có tỷ lệ thuốc giả thấp nhất trong khu vực.

Thị trường thuốc chữa bệnh đã  được quản lý và kiểm soát với việc đăng ký sản phẩm thuốc lưu hành, giám sát chất lượng tiền mại và hậu mại, trong đó Viện và hệ thống kiểm nghiệm đóng vai trò rất quan trọng. Ðể nâng cao chất lượng thuốc sản xuất trong nước, ngoài việc kiểm tra chất lượng về mặt hóa lý theo tiêu chuẩn chất lượng, Viện đã và đang nghiên cứu triển khai đánh giá tương đương sinh học để nâng cao chất lượng cũng như khả năng cạnh tranh của thuốc sản xuất trong nước.

Ðể đáp ứng các yêu cầu của công tác quản lý chất lượng thuốc  trong nền kinh tế thị trường và hội nhập, một trong những yêu cầu quan trọng đối với Viện là cần phải tăng cường về năng lực, trình độ và cơ sở vật chất kỹ thuật. Những năm vừa qua, Nhà nước và Bộ Y tế đã giao cho Viện thực hiện Dự án "Xây dựng, cải tạo, nâng cấp cơ sở vật chất kỹ thuật" bằng nguồn ngân sách trong nước và viện trợ quốc tế. Ðến nay các phòng thí nghiệm của Viện đã được đầu tư xây dựng khang trang với nhiều trang thiết bị phân tích hiện đại. Nhiều cán bộ quản lý, chuyên môn của Viện đã được đào tạo và tuyển dụng tạo thành một đội ngũ viên chức có trình độ, trẻ và năng động hơn để đảm đương được các nhiệm vụ với chất lượng ngày càng cao. Nhận thức được tầm quan trọng của công tác kiểm nghiệm thuốc trong nền kinh tế thị trường, kết quả kiểm nghiệm đưa ra vừa phải chính xác, khách quan và trung thực, vừa phải chặt chẽ về pháp lý, Viện đã triển khai áp dụng quản lý Phòng thí nghiệm theo tiêu chuẩn quốc tế ISO/IEC 17025 từ năm 2001 và tiêu chuẩn Thực hành tốt phòng kiểm nghiệm thuốc (GLP) từ năm 2004. Ðồng thời vi tính hóa từ công tác quản lý đến chuyên môn trong toàn Viện.

Năm 2003, nhận thấy Thông báo Kiểm nghiệm dưới dạng bản tin như trước đây không  tương xứng và phù hợp, Viện đã đề nghị và được Bộ Văn hóa - Thông tin cho phép nâng cấp và đổi tên thành Tạp chí Kiểm nghiệm thuốc. Sự ra đời của Tạp chí Kiểm nghiệm thuốc đánh dấu bước tiến mới về khoa học của chuyên ngành kiểm nghiệm trong 50 năm xây dựng và trưởng thành. Ðể thích ứng với cơ chế hoạt động năng động và hiệu quả của một đơn vị sự nghiệp có thu trong nền kinh tế thị trường, Viện đã triển khai thực hiện Nghị định 10 (nay là Nghị định 43) của Chính phủ. Qua hơn bốn năm thực hiện, Viện đã thu được những kết quả bước đầu: nguồn thu tăng, hoạt động năng động, tiết kiệm, hiệu quả và thu nhập của cán bộ được cải thiện hơn.

50 năm (1957-2007) đối với Viện là một khoảng thời gian dài trải qua những thử thách, xây dựng và trưởng thành, chuẩn bị hành trang để bước vào thực hiện nhiệm vụ mới trong những thập niên tiếp theo. Với những thành quả đã đạt được, toàn thể cán bộ viên chức của Viện tin tưởng và quyết tâm phấn đấu để đạt được mục tiêu nêu trong Quy hoạch tổng thể phát triển Viện đến năm 2020 đã được Bộ trưởng Y tế phê duyệt: "Xây dựng Viện Kiểm nghiệm thuốc Trung ương thành một Viện chuyên sâu về lĩnh vực kiểm nghiệm thuốc và mỹ phẩm với cơ sở vật chất, trang thiết bị hiện đại và nguồn nhân lực ngang tầm với các nước tiên tiến trong khu vực và thế giới".