Sóc Trăng là một trong mười tỉnh, thành phố trên cả nước chịu ảnh hưởng nặng nề của hiện tượng nước biển dâng do tác động của biến đổi khí hậu (BĐKH).
Theo kịch bản BĐKH, nếu nước biển dâng lên 30 cm, thì tỉnh Sóc Trăng sẽ bị ngập sáu nghìn ha đất lúc triều cường, chiếm 1,8% diện tích đất tự nhiên của tỉnh; đến năm 2100 diện tích bị ngập là gần 150 nghìn ha, chiếm 45% diện tích, ảnh hưởng đến cuộc sống của khoảng 35% số dân trong tỉnh.
Chịu ảnh hưởng nặng nề nhất là các vùng trũng, vùng ven sông, ven biển. Mùa mưa năm 2013, lốc xoáy tràn vào các xã thuộc huyện Mỹ Xuyên, huyện Ngã Năm, gây ra cảnh hoang tàn, đổ nát; nhà cửa, cây cối tiêu điều, xơ xác kèm theo đó là những giọt nước mắt, những mảnh khăn tang tiễn đưa người xấu số...
Vào mùa nắng, hàng nghìn ha lúa chết sạch do nắng nóng kéo dài, bị nhiễm phèn, mặn, nhiều hộ nông dân lâm vào cảnh trắng tay. Gần đây nhất, đã xảy ra nhiều vụ sạt lở tại các khu dân cư dọc theo sông Hậu, khiến hàng chục hộ bị thiệt hại về nhà cửa và nhiều tài sản khác, công trình công cộng bị hư hỏng nặng. Hệ thống đê bao nội đồng thuộc các cồn ở huyện Kế Sách, Long Phú, Cù Lao Dung thấp hơn đỉnh triều cho nên hằng năm thường xuyên bị lũ, triều cường uy hiếp, nhất là vào tháng 9, 10, gây ngập úng nhiều nơi. Hàng nghìn hộ dân sống gần các tuyến đê bao huyện Cù Lao Dung, năm nào cũng phải vật lộn với dòng nước hung hãn, cuồn cuộn khi có cả trăm đoạn đê bị vỡ để ráng sức cứu lấy nhà cửa, cây cối, hoa màu chìm trong nước lũ, triều cường. Hiện, đang vào mùa mưa lũ, nhiều hộ dân cất nhà ở ven sông, ven biển lúc nào cũng sống trong cảnh nơm nớp lo sợ, vì những nơi nguy hiểm này thường xuyên xảy ra sạt lở.
Thời tiết ngày càng cực đoan và diễn biến phức tạp, đặt ra thách thức cho việc ứng phó với BĐKH của tỉnh Sóc Trăng có 72 km bờ biển. BĐKH tiếp tục tác động nghiêm trọng hơn đối với vùng trồng lúa hai vụ có năng suất chất lượng cao của tỉnh; làm thay đổi cơ cấu mùa vụ; gia tăng dịch bệnh trên cây trồng, vật nuôi; tăng chi phí đầu tư trong sản xuất, giảm khả năng cạnh tranh... đời sống nhân dân gặp nhiều khó khăn.
Để ứng phó với BĐKH, tỉnh Sóc Trăng đã xây dựng kế hoạch phòng, chống, tập trung nhiều cho các địa bàn ven biển, cửa sông, sông lớn, vùng trũng. Theo đó đã ráo riết đầu tư xây dựng các công trình, nâng cấp, bồi trúc, xây dựng hàng trăm km đê sông, đê biển; chuyển đổi cơ cấu cây trồng phù hợp; phát động trồng rừng vùng ven biển... Tỉnh còn thường xuyên cập nhật, dự báo thông tin để tuyên truyền cho người dân hiểu rõ về tác hại của thiên tai để cùng chung tay, góp sức ứng phó với BĐKH. Tuy nhiên, khả năng thích ứng với BĐKH và nước biển dâng của tỉnh Sóc Trăng còn gặp không ít khó khăn, bất cập, nhất là về kiến thức, kinh nghiệm và nguồn lực đầu tư...
Thực tế, để xây dựng các công trình đáp ứng nhu cầu bức thiết liên quan tính mạng con người và tài sản hay thực hiện các chương trình, dự án lâu dài nhằm thích nghi với BĐKH và nước biển dâng thì cần phải tiêu tốn hàng nghìn tỷ đồng và nhiều hơn thế, trong khi khả năng của tỉnh không đủ đáp ứng; kinh nghiệm của cán bộ, nhân dân trong công tác này còn nhiều hạn chế.
Phó Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Sóc Trăng Triệu Công Danh cho biết: Nhận rõ tác hại của BĐKH đối với đời sống, sản xuất của người dân, tỉnh Sóc Trăng đã quyết liệt triển khai các giải pháp công trình và phi công trình để sẵn sàng ứng phó với thiên tai. Tỉnh đã xây dựng kế hoạch cụ thể thực hiện Chiến lược quốc gia về BĐKH, huy động mọi nguồn lực để tiến hành đồng thời các giải pháp thích ứng với tác động của BĐKH, bảo đảm an toàn tính mạng và tài sản của người dân, hướng đến phát triển bền vững.
Trước mắt, tỉnh Sóc Trăng tập trung tuyên truyền nâng cao nhận thức của người dân, vì chỉ khi nào cả cộng đồng có nhận thức tốt về tác hại và có hành động cụ thể thì các phương án ứng phó mới phát huy hiệu quả.
Đ ốivới các địa bàn trọng điểm như Kế Sách, Cù Lao Dung, Long Phú, Trần Đề, Vĩnh Châu, các ngành, các địa phương cần vận động nhân dân nâng cấp các tuyến đê, bờ bao thấp, yếu tại các cù lao, ven sông lớn; kiểm tra, kịp thời phát hiện hư hỏng để khắc phục các công trình đê, cống ven biển, ven sông; đồng thời có phương án di dời dân đến nơi an toàn khi có tình huống xấu xảy ra... Tỉnh cần rà soát, bổ sung các quy hoạch cho phù hợp với điều kiện gia tăng bão, lũ lụt, xâm nhập mặn, hạn hán, mất đất, suy thoái môi trường; chăm lo cuộc sống của người dân, phát triển sản xuất phù hợp với điều kiện BĐKH và nước biển dâng; xây dựng các công trình phòng, chống thiên tai trọng điểm, trước mắt và lâu dài. Phát huy phương châm "bốn tại chỗ" và củng cố, tăng cường năng lực cho lực lượng tìm kiếm cứu nạn của tỉnh để chủ động ứng phó khi có tình huống cấp bách xảy ra. Triển khai các giải pháp thích ứng để phòng, chống một cách hiệu quả thiên tai tại những vùng ven biển, các cù lao trên sông Hậu và phòng chống ngập úng tại các khu vực vùng trũng. Trồng thêm rừng để duy trì và tăng khả năng phòng, chống thiên tai, xâm thực; tăng cường bảo vệ, quản lý và phát triển rừng ngập mặn, các hệ sinh thái đất ngập nước...
