Tưng bừng hội Roóng Poọc

NDO - Ðến Sa Pa (Lào Cai) dịp đầu xuân mới, bạn khó bỏ hội Roóng Poọc (hội xuống đồng) của người Giáy xã Tả Van, bởi nét tâm linh và bản sắc văn hóa độc đáo của người dân tộc thiểu số sinh sống dưới chân đại ngàn Hoàng Liên hùng vĩ.

Hội Roóng Poọc của đồng bào dân tộc Giáy ở xã Tả Van năm nay thật đông vui, rộn rã. Sau những ngày giá rét, thời tiết Sa Pa khô ráo, ấm áp rất thuận tiện để bà con mở hội. Quan trọng nhất là chọn được cây nêu to, thẳng, cao và tươi tốt. Bởi vậy, trước khi mở hội, trưởng bản cử những thanh niên khỏe mạnh, thạo việc, tìm bằng được cây mai (họ tre, cây to hơn luồng) vừa ý để làm cây nêu. Tiếp theo, một già làng đức độ, có kinh nghiệm được chọn cử để làm vòng nhật nguyệt trên nền giấy hồng điều để treo trên đỉnh. Nhằm ngày Thìn tháng Giêng âm lịch (mồng 10 Tết), đồng bào dựng cây nêu giữa bãi đất bằng phẳng ngay sát làng Tả Van Giáy, có con suối Mường Hoa róc rách, êm đềm, không bao giờ cạn nước, mở hội khai xuân.

Theo hướng cây nêu, người Mông ở Lao Chải, Hầu Thào; người Dao ở Nậm Sài; người Tày ở Thanh Phú, Bản Hồ... xúng xính trong những bộ trang phục truyền thống nhiều mầu sắc hoa văn tinh tế, từ tờ mờ sương trắng đã tíu tít giục nhau xuống núi cho kịp khai hội, để cùng thi thố văn nghệ và các trò chơi dân gian đậm bản sắc dân tộc. Vậy nên, hội Roóng Poọc do người Giáy ở Tả Van tổ chức nhưng là niềm vui chung của nhiều dân tộc khác ở các xã vùng hạ huyện Sa Pa và khách du lịch trong và ngoài nước đến du xuân rất đông.

Khi dân bản có mặt đông đủ và việc sắp lễ xong, đúng giờ lành đã định, thầy tế thực hiện nghi lễ cầu mong mùa màng bội thu, gia súc đầy chuồng, dân bản mạnh khỏe, vạn vật tốt tươi. Xong lễ cúng, thầy tế sẽ đưa quả còn có kết tua rất đẹp cho những người già uy tín trong bản ném tượng trưng vào vòng tròn dán giấy vẽ vòng tròn âm dương treo ở ngọn cây nêu để lấy may, lấy phúc trong năm mới. Kết thúc phần lễ, mọi người dự hội cùng tham gia biểu diễn văn nghệ và thi thố các trò chơi dân gian như: ném còn, cày ruộng, bịt mắt bắt dê, đi cầu thăng bằng, đi cà kheo qua suối...

Theo ông Sần Cháng (nguyên Giám đốc Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch Lào Cai, người được dân bản Tả Van giao làm chủ lễ), hội Roóng Poọc là hội xuống đồng truyền thống của bà con địa phương. Người Giáy thường sinh sống ở nơi có địa hình thấp, gần nguồn nước, vì thế rất giỏi làm nông nghiệp. Lễ hội Roóng Poọc tôn vinh và bảo tồn những tri thức bản địa, kinh nghiệm của người dân trong mở ruộng bậc thang, làm mương dẫn nước, cách chế biến những vật phẩm nông nghiệp...   

Hội Roóng Poọc, xã Tả Van được Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch và chính quyền huyện Sa Pa đưa vào đề án "Phục dựng lễ hội dân gian truyền thống các dân tộc Lào Cai" nhằm bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc bản địa, phục vụ hiệu quả phát triển du lịch cộng đồng ở Lào Cai.