Gần đây, bác Phạm Xuân Giá ở Hà Nội, có anh trai là liệt sĩ hy sinh năm 1968 nhưng gia đình chưa tìm thấy mộ, bỗng nhiên nhận được cuộc gọi lạ của một người tự xưng là "trung tá, đội trưởng đội quy tập mộ liệt sĩ". Người này cho biết, đội quy tập đã tìm thấy phần mộ của anh trai bác Giá tại khu vực trùng khớp với thông tin trong bản trích lục quân nhân hy sinh. Nhiều năm đi tìm mộ anh trai theo chỉ dẫn của nhà ngoại cảm và sự hỗ trợ của các cơ quan chức năng nhưng không có kết quả, chính vì thế bác Giá rất bất ngờ và vui mừng trước thông tin quý giá này.
Sau khi trao đổi về việc quy tập mộ, vị "trung tá" này đã đề nghị bác Giá mua giúp thẻ nạp điện thoại với lý do "chúng tôi đang ở trong rừng sâu, không thể mua thẻ được". Kiểm chứng lại thông tin, bác Giá mới biết mình bị lừa. Trước đó, bác Giá đã đăng thông tin về trường hợp hy sinh của anh trai, cùng địa chỉ, số điện thoại liên lạc của mình lên các trang mạng xã hội, với hy vọng ai đó biết được thông tin mộ liệt sĩ sẽ liên hệ giúp gia đình.
Chị Phạm Thị Hoa, ở xã Bình Dương, huyện Vĩnh Tường, tỉnh Vĩnh Phúc có ông nội là liệt sĩ, hy sinh năm 1967, tại chiến trường Tây Nguyên. Gia đình chị Hoa đã nhiều lần liên hệ các cơ quan, đơn vị quân đội, rồi vào Gia Lai tìm mộ liệt sĩ nhưng không có kết quả.
Ðầu năm 2022, chị Hoa đăng thông tin tìm mộ trên các nhóm facebook tìm mộ liệt sĩ. "Mấy tháng sau, có người gọi điện cho tôi tự giới thiệu là cháu của ông M.V.L., ở Yên Phong, Bắc Ninh. Người đó cho biết, trong lần trở lại chiến trường, ông L. đã nhìn thấy hai ngôi mộ liệt sĩ, trong đó có tên ông tôi và một người khác. Người đó cũng nói rằng, khi gặp gia đình, ông M.V.L. sẽ cho biết rõ sơ đồ vị trí ngôi mộ", chị Hoa kể lại. Lần theo thông tin của người gọi điện thoại cung cấp, gia đình chị Hoa đã tìm đến huyện Yên Phong, Bắc Ninh. "Khi bố và chú tôi nói chuyện thì ông L. đưa cho một tấm bản đồ giống bản đồ địa giới hành chính, nơi được cho là có mộ của ông nội tôi và một tờ giấy vẽ sơ đồ bằng bút chì đã cũ nát. Quan sát kỹ thì thấy tờ sơ đồ được vẽ gần giống với tấm bản đồ đã in sẵn. Những thông tin ông L. cung cấp rất chung chung. Sau đó, tôi có hỏi hai trường hợp khác đã đi tìm mộ liệt sĩ theo chỉ dẫn của ông ấy nhưng đều không có kết quả", chị Hoa cho biết.
Trên các trang mạng tìm kiếm thông tin quy tập và mộ liệt sĩ, một số thân nhân liệt sĩ cũng chia sẻ về việc nhận được các cuộc điện thoại, tin nhắn lạ. Có người tự nhận là đồng đội của liệt sĩ kể những thông tin về đơn vị, nơi đóng quân, trận đánh, hoàn cảnh hy sinh, nơi chôn cất ban đầu của liệt sĩ. Có người tự nhận là nhà ngoại cảm, rồi kể rằng đã nói chuyện được với vong của liệt sĩ, biết phần mộ liệt sĩ an táng ở đâu, biết quê quán, người thân liệt sĩ… Nhưng khi thân nhân kiểm tra lại thì những thông tin đó đều là giả mạo.
Hiện nay, nhiều kẻ xấu đã lợi dụng việc thân nhân đăng thông tin tìm mộ liệt sĩ để trục lợi từ chính những thông tin đăng trên các trang mạng xã hội của các gia đình liệt sĩ như: Bản trích lục thông tin về quân nhân hy sinh, từ trần, mất tin, mất tích trong chiến tranh; giấy báo tử; bằng Tổ quốc ghi công; số điện thoại của thân nhân liệt sĩ…
Từng chứng kiến nỗi thất vọng của thân nhân liệt sĩ khi nghe theo những chỉ dẫn không có căn cứ hoặc rất chung chung, thậm chí còn bị lợi dụng, anh Lâm Hồng Tiên, người đã dành nhiều thời gian tìm hiểu thông tin, tọa độ các trận đánh, giấy tờ thu trên thi thể bộ đội, vị trí an táng ban đầu của các liệt sĩ, thông qua các tài liệu phía Mỹ, đã chia sẻ rằng: "Việc đi tìm mộ liệt sĩ theo những chỉ dẫn chung chung vừa gây tốn kém công sức, tiền bạc, thời gian cho thân nhân, vừa tạo cơ hội cho kẻ xấu lợi dụng để trục lợi, gây phức tạp cho xã hội và mất niềm tin vào những điều tốt đẹp".
Nhiều năm qua, anh Lâm Hồng Tiên đã tình nguyện hỗ trợ các thân nhân tìm kiếm thông tin về quy tập và mộ liệt sĩ. Mọi thông tin về liệt sĩ đều được anh đăng công khai trên trang blog: http://www.kyvatkhangchien.com, đồng thời cung cấp thông tin về vị trí các ngôi mộ cho các đơn vị chính sách quân đội, các đội quy tập hài cốt liệt sĩ, các hội cựu chiến binh và thân nhân.
Anh Tiên cho biết: "Hiện nay, việc tìm hài cốt liệt sĩ hy sinh trong chiến tranh là một hành trình vô cùng khó khăn, tốn kém nhiều thời gian, công sức, nhưng tỷ lệ tìm thấy rất ít. Có rất nhiều trường hợp biết rõ thông tin nơi an táng ban đầu của liệt sĩ thuộc địa bàn xã, huyện, tỉnh nào nhưng vẫn không thể tìm được. Thời gian đã đi qua hơn nửa thế kỷ rồi, hài cốt các liệt sĩ đã hòa vào lòng đất. Vì vậy, thân nhân liệt sĩ cũng không nên quá kỳ vọng việc tìm được hài cốt liệt sĩ. Ðể bớt tốn kém công sức, tiền bạc, thời gian đi lại, tìm kiếm, thậm chí có thể bị lợi dụng, lừa đảo, việc đầu tiên của thân nhân liệt sĩ là liên hệ các cơ quan chính sách quân đội đề nghị trích lục thông tin liệt sĩ và biết được mộ liệt sĩ đã được quy tập chưa, ở đâu…".
"Gia đình nào có người thân hy sinh trong chiến tranh cũng mong mỏi tìm được hài cốt liệt sĩ nhà mình, nhưng tôi mong mọi người cần hết sức bình tĩnh, cảnh giác, đừng để mắc bẫy kẻ lừa đảo. Mọi người cũng không nên thông tin công khai số điện thoại, chỉ nên công khai địa chỉ email. Mọi thông tin nên trao đổi qua email hoặc nhắn tin riêng, tránh bị kẻ xấu lấy cắp thông tin cá nhân", bác Giá chia sẻ.
